Analiza komunikowania się personelu z upośledzonymi umysłowo podopiecznymi domu pomocy społecznej

• Authors: Jakub Niedbalski

Title variants

EN

Analysis of the Communication Process between Staff and Intellectually Disabled Residents of Social Welfare Home

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie komunikowania się personelu z niepełnosprawnymi intelektualnie mieszkańcami domu pomocy społecznej. Artykuł koncentruje się na symbolicznym akcie komunikacji, w którym główną rolę odgrywają różne formy ekspresji upośledzonych umysłowo podopiecznych. Kontekstem prowadzonych rozważań jest ogólna charakterystyka porozumiewania się osób niepełnosprawnych intelektualnie z otoczeniem, odwołująca się do takich mechanizmów interakcyjnych, jak intencjonalność i istotność, a także sytuacyjność oraz standaryzacja komunikatu. W badaniach wykorzystane zostały dane jakościowe, zdobyte przez pogłębiony wywiad swobodny oraz obserwację jawną, przeprowadzone z personelem i niepełnosprawnymi intelektualnie mieszkańcami domu pomocy społecznej. Analiza i interpretacja materiału badawczego prowadzona jest zgodnie z zasadami metodologii teorii ugruntowanej.

EN

The article aims at presenting the process of communication between personnel and intellectually disabled residents of a social welfare home. It focuses on a symbolic act of communication, where the key role is played by various forms of expression of the mentally disabled wards. The author’s reflections are placed in the context of general characteristics of intellectually disabled individuals communicating with their surroundings, referring to such interaction mechanisms as intentionality and significance, as well as situationality and standardization of a message. The studies make use of qualitative data collected using the techniques of unstructured interview and participant observation, conducted with personnel and mentally disabled residents of a social welfare home. Analysis and interpretation of research material is conducted in accordance with methodological principles of grounded theory.

Keywords

PL

niepełnosprawność intelektualna; dom pomocy społecznej; komunikacja; interakcje; badania jakościowe

EN

intellectual disability; social welfare Home; communication; interactions; qualitative data

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2014
• Issue: 1(212)
• Pages: 133-154

Contributors

author

Jakub Niedbalski

• Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki, ul Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź

References

• Amsterdamska, Olga. 1992. Odmiany konstruktywizmu w socjologii nauki. W: J. Niżnik (red.). Pogranicza epistemologii. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
• Baraniewicz, Danuta i Maciej Baraniewicz. 2007. Możliwości komunikacyjne uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym. W: J. Baran i A. Mikruta (red.). Umiejętności komunikacyjne osób z niepełnosprawnością: teoria, diagnoza, wspomaganie. Kraków: Wydaw. Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Blumer, Herbert. 2007. Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Blumer, Herbert. 1975. Implikacje socjologiczne myśli George’a Herberta Meada. W: W. Derczyński, A. Jasińska-Kania i J. Szacki (red.). Elementy teorii socjologicznej. Warszawa: PWN.
• Bokszański, Zbigniew. 1989. Tożsamość, interakcja, grupa. Tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej. Łódź: Wydawnictw Uniwersytetu Łódzkiego.
• Charmaz, Kathy. 2009. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: WN PWN.
• Glaser, Barney G. i Anselm L. Strauss. 2009. Odkrywanie teorii ugruntowanej. Tłum. Marek Gorzko. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Glaser, Barney G. i Anselm L. Strauss. 1967. The Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company.
• Goffman, Erving. 2006. Rytuał interakcyjny. Warszawa: WN PWN.
• Granosik, Mariusz. 2006. Profesjonalny wymiar pracy socjalnej. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
• Kacperczyk, Anna. 2006. Wsparcie społeczne w instytucjach opieki paliatywnej i hospicjach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Konecki, Krzysztof. 2008. Dotyk i wymiana gestów jako element wytwarzania więzi emocjonalnej. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, Tom IV, nr 1: 71–115.
• Konecki, Krzysztof. 2005. Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Konecki, Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: WN PWN.
• Konecki, Krzysztof. 1988. Praca w koncepcji socjologii interakcjonistycznej. „Studia Socjologiczne” 1(108): 225–245.
• Leathers, Dale. 2007. Komunikacja niewerbalna. Warszawa: WN PWN.
• Mead, George H. 1975. Umysł, osobowość, społeczeństwo. Warszawa: PWN.
• Miosga, Lucyna. 2005. Pomóż mi być. Komunikacja i stymulacja zmysłowa osób ze znaczną i głęboką niepełnoprawnością umysłową. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Mucha, Janusz. 1992. Cooley. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Nęcki, Zbigniew. 1996. Komunikacja międzyludzka. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
• Niedbalski, Jakub. 2013. Żyć i pracować w domu pomocy społecznej. Socjologiczne studium interakcji personelu z upośledzonymi umysłowo podopiecznymi. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Niedbalski, Jakub. 2012. Akt komunikacji. W: K. Konecki i P. Chomczyński (red.). Słownik socjologii jakościowej. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Piotrowski, Andrzej. 1998. Ład interakcji. Studia z socjologii interpretatywnej. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Piszczek, Maria. 2001. Metody komunikacji alternatywnej i wspomagającej w edukacji dzieci głębiej upośledzonych umysłowo i autystycznych. Część II. „Rewalidacja” 1(9)/2001: 3–21.
• Reichmann, Werner. 2006. Niebezpieczne, niezrozumienie. Stereotypie ruchowe i zachowania o charakterze natręctw u osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz autystycznych. „Wspólne Tematy” 10: 3–13.
• Strauss, Anselm L., Shizuko Fagerhaugh, Barbara Suczek i Carolyn Wiener. 1985. Social Organization of Medical Work. Chicago, London: The University of Chicago Press.
• Szacki, Jerzy. 2004. Historia myśli socjologicznej (wydanie nowe). Warszawa: WN PWN.
• Tyszka, Andrzej. 1995. Rozmowa kultur. W: A. Kapciak, L. Korporowicz i A. Tyszka (red.). Komunikacja międzykulturowa – zbliżenia i impresje. Warszawa: Instytut Kultury UW.
• Wendland, Michał. 2011. Konstruktywizm komunikacyjny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IF UAM.
• Zakrzewska-Manterys Elżbieta. 1996. Odteoretyzowanie świata społecznego. Podstawowe pojęcia teorii ugruntowanej. „Studia Socjologiczne” 1: 5–26.
• Zybertowicz, Andrzej. 2000. Przemoc i poznanie. Studium z nieklasycznej socjologii wiedzy. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Zybertowicz, Andrzej. 1999. Konstruktywizm jako orientacja metodologiczna w badaniach społecznych. „Ask: Społeczeństwo, Badania, Metody” 8: 7–28.