Odkrycia nowych podwodnych stanowisk w Jeziorze Kromszewickim na Pojezierzu Kujawskim

• Authors: Popek Mateusz , Banasiak Patryk , Stencel Paweł , Kociszewska Kamila , Nowakowski Marcin , Krzemień Magdalena , Gliszczyński Michał , Staszewski Kacper , Rudziński Paweł Michał

Title variants

EN

The discoveries of new underwater sites in Kromszewice Lake on Pojezierze Kujawskie

Abstracts

EN

The archaeological potential of Kromszewickie lake became a subject of interest since the discovery of a dugout boat and two ceramic vessels, one from early-modern times and the other associated with the Lusatian culture. Archaeological prospections in this lake started aft er reporting this discovery to the Province Conservator of Monuments. During regular explorations conducted along the eastern shore of the lake, historical material with a broad chronology from the end of the 12th century till the beginning of the 17th century was found. This material can be divided into two separate archaeological sites. The first one is the aggregation of ceramic artefacts, which probably flowed down from a site located right on the shore of the lake. On the basis of the analysis of the material two phases can be distinguished in this collection. The first phase encompasses late medieval materials. In this phase two horizons can be distinguished. The earlier one dated to the 13th-14th century and the later one dated to the 15th- beginning of the 16th century. The second phase, on the other hand, covers the times from the mid 16th century till the mid 17th century. On the south-east shore of the lake on a flooded cape, the relics of the wooden constructions were discovered. Both oaken piles with 10 -20 cm diameters, as well as much thinner piles made from soft wood, were documented there. Ceramic material from this place can be dated to the 2nd half of the 12th - 13th century. It is not possible to determine the function of the site on the basis of the current state of research. There is one more underwater site with a similar chronology in Długie lake in this area. The function of this site has not been determined as well. On the basis of the analysis of the available data, it can be assumed that there can be more archaeological sites in Kromszewickie lake. Moreover the absence of clear analogies proves the necessity for excavations. Locating both the construction in Kromszewickie lake and the archaeological site in Długie lake in the cultural-economic space of early feudal Kujawy should be a significant issue.

Keywords

PL

Pojezierze Kujawskie; średniowiecze; archeologia podwodna; Jezioro Kromszewickie; dłubanka; nowożytność

EN

Pojezierze Kujawskie; Middle Ages; underwater archaeology; Kromszewickie lake; a dugout canoe; the early modern period

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 2020
• Volume: 19
• Pages: 219-243

Dates

published

2020

Contributors

author

Popek Mateusz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Instytut Archeologii Centrum Archeologii Podwodnej

author

Banasiak Patryk

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Instytut Archeologii Katedra Starożytności i Wczesnego Średniowiecza

author

Stencel Paweł

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Instytut Archeologii Centrum Archeologii Podwodnej

author

Kociszewska Kamila

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Instytut Archeologii

author

Nowakowski Marcin

author

Krzemień Magdalena

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Instytut Archeologii

author

Gliszczyński Michał

author

Staszewski Kacper

• Uniwersytet Jagieloński Instytut Archeologii

author

Rudziński Paweł Michał

• Centrum Słowian i Wikingów

References

• Andrzejewska A. 1996. Średniowieczny zespół osadniczy w Zgłowiączce na Kujawach, Włocławek.
• Banasiak P. 2020. Analiza materiału ceramicznego z jeziora Kromszewickiego pozyskanego w sezonie 2019, maszynopis w archiwum CAP UMK w Toruniu.
• Bednarczyk J. 1979. Ceramika naczyniowa, [w:] Zaplecze gospodarcze konwentu oo. Franciszkanów w Inowrocławiu od połowy XIII w. do połowy XV w., red. A. Cofta-Broniewska, Poznań, s. 56-116.
• Bis M. 2014. Późnośredniowieczne i wczesnonowożytne naczynia białe z Solca nad Wisłą, Warszawa.
• Bojarski J. 2012. Badania nad morfologią i stylistyką wczesnośredniowiecznych naczyń ceramicznych z Napola na ziemi chełmińskiej, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia”, t. 32, s. 291-364.
• Chudziak W., Kaźmierczak R., Niegowski J. 2011. Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski. Katalog stanowisk (badania 2006-2009), Toruń.
• Chudziak W., Kaźmierczak R., Niegowski J. 2016. Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski. Katalog stanowisk (badania 2011-2015), Toruń.
• Dzieduszycki W. 1982. Wczesnomiejska ceramika kruszwicka w okresie od 2 połowy X w. do połowy XIV w., Wrocław.
• Gruszka B., Pankiewicz A. 2016. O pewnych wspólnych cechach IX-wiecznej ceramiki z obszaru północnej i południowej części obecnego Dolnego Śląska, „Slavia Antiqua”, t. 57, s. 169-198.
• Horbacz T., Kajzer L. 1991. Zamek w Kowalu w świetle badań 1981-1982 roku, [w:] Siedziby obronno-rezydencjonalne w powiecie kowalskim na Kujawach XIII-XVIII wieku, red. T.J. Horbacz, L. Kajzer, T. Nowak, L. Wojda, Łódź, s. 86-117.
• Kajzer L. 1990. Zamek w Raciążku, [w:] Budownictwo obronno-rezydencjonalne Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, cz. 1, Łódź.
• Kajzer L. 1991. Dwór obronny w Lubieniu Kujawskim. Badania terenowe 1984 roku, [w:] Siedziby obronno-rezydencjonalne w powiecie kowalskim na Kujawach XIII-XVIII wieku, red. T.J. Horbacz, L. Kajzer, T. Nowak, L. Wojda, Łódź, s. 118-143.
• Kapusta E. 1990. Ceramika naczyniowa z zamku w Brześciu Kujawskim na tle specyfi ki późnośredniowiecznej i nowożytnej ceramiki kujawskiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, t. 21, s. 142-175.
• Kruppé J. 1979. Garncarstwo późnośredniowieczne w Polsce, Wrocław.
• Mileszczyk M., Popek M., Stencel P. 2018. Site Długie 14, Długie/Modzerowskie Lake (Kuyavian-Pomeranian Voicodeship, Poland). Survey 2012, [w:] Arhaeology: Just Add Water. Underwater Research at the University of Warsaw, red. A. Chołuj, M. Mileszczyk, K. Trusz, Warszawa, s. 91-108.
• Nalaskowski F., Popek M. 2019. Odkrycie i wstępne wyniki badań łodzi jednopiennej z Jeziora Kromszewickiego, woj. kujawsko-pomorskie, „Raport” 14, s. 101-109.
• Popek M., Pydyn A. 2012. Sprawozdanie z archeologicznych badań podwodnych przeprowadzonych na jeziorze Długim, gm. Izbica Kujawska w dniach 23-25.10. 2012 roku, maszynopis w archiwum CAP UMK w Toruniu.
• Popek M., Nalaskowski F. 2019. Sprawozdanie z archeologicznych badań podwodnych przeprowadzonych na jeziorze Kromszewice, gm. Chodecz w dniu 13 stycznia 2019 roku, maszynopis w archiwum CAP UMK w Toruniu.
• Popek M., Kociszewska K. 2020. Sprawozdanie z podwodnych badań archeologicznych w jeziorze Kromszewice na terenie działek nr 1 obręb ewidencyjny 0015 Psary i nr 9 obręb ewidencyjny 0006 Kromszewice, gm. Chodecz, w obszarze nieruchomego zabytku – stanowiska archeologicznego jezioro Kromszewice 1 (nr 37 na obszarze AZP 43-47) w dniach 23-29 IX 2019 roku, maszynopis w archiwum CAP UMK w Toruniu.
• Rybarski R. 1958. Handel i polityka handlowa Polski w XVI stuleciu, t. 1. Rozwój handlu i polityki handlowej, Warszawa.
• Starski M. 2013. Naczynia białoszare w Pucku i na Pomorzu Gdańskim – rodzime czy obce. Próba identyfi kacji jednego z nurtów późnośredniowiecznej wytwórczości garncarskiej, „Archaeologia Historica Polona”, t. 21, s. 187-208.
• Sulkowska-Tuszyńska K. 1997. Średniowieczne naczynia ceramiczne z klasztoru Norbertanek w Strzelnie, Toruń.
• Sulkowska-Tuszyńska K. 2008. Bydgoski warsztat garncarski z około XVI wieku (część I: naczynia), „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, z. 13, s. 11-22.
• Sulkowska-Tuszyńska K. 2018. Gniewkowo. Studia nad kulturą przedmieścia (XIV/XV-XVIII w.), Stary Toruń.
• Świątkiewicz-Siekierska B., Woźny J. 1994. Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie dawnej mennicy w Bydgoszczy, stanowisko 3, „Komunikaty Archeologiczne”, t. 6, s. 111-131.
• Trzeciecki M. 2005. Ceramika biała w średniowiecznym i nowożytnym Płocku, [w:] Naczynia białe w Polsce południowej i środkowej. Wstęp do problematyki badawczej, red. A. Buko, L. Kajzer, Kielce–Łagów, s. 73-82.
• Ważny T. 2020. Analiza dendrochronologiczna próbek drewna z archeologicznych badań podwodnych w jeziorze Kromszewice (2019 r.), maszynopis w archiwum CAP UMK w Toruniu.
• Zielonka B. 1963. Zarys dziejów polskich badań archeologicznych na ziemiach woj. bydgoskiego, „Rocznik Muzeum w Toruniu”, t. 1, z. 3, s. 9-42.

Identifiers

ISSN

0860-7893