EWOLUCJA KARATE: OD PLEBEJSKIEJ FORMY WALKI DO SPORTU OLIMPIJSKIEGO

• Authors: Piepiora Paweł Adam , Witkowski Kazimierz , Maśliński Jarosław

Title variants

EN

EVOLUTION OF THE KARATE: FROM PLEBEIAN FORMS OF STRUGGLE TO OLYMPIC SPORT

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Karate jest obecnie jedną z najpopularniejszych sztuk walki na świecie. Karate-jutsu, okinawska sztuka samoobrony ewulowała w karate-do – sztukę walki, gdzie aspekt fizyczny i duchowy połączyły się w jedność. Karate-do jest więc wynikiem włączenia karate-jutsu do grona japońskich sztuk wojennych budo. Moda na dalekowschodnie sztuki walki dopełniła reszty. I oto karate-do, pod wpływem bezlitosnego wymogu przetrwania sztuki przez sport, przekształciło się w karate. Granice między karate-jutsu, karate-do i karate zatarły się. Niezależnie od celów treningowych, wszystkie aspekty połączyły się w jedno – karate. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że karate może trenować każdy. Niezależnie od wieku, płci, budowy somatycznej, rozwoju psychicznego i motorycznego, sprawności w kontekście dysfunkcji. Każdy znajduje tu coś ciekawego dla siebie: skuteczną samoobronę, rywalizację sportową, a także formę rekreacji, czy rehabilitacji. Do tego dochodzą wartości moralne wynikające z filozofii karate. Karate stało się atrakcyjne dla wszystkich – jest nową dyscypliną olimpijską.

EN

Karate is now one of the most popular martial arts in the world. Karate-jutsu, okinawska martial arts evolved in karate-do - a martial art where the physical aspect and the spiritual merged in unity. Karate-do is so due to the inclusion of karate-jutsu to the group of Japanese martial arts Budo. Fashion on the Far Eastern martial arts fulfill the rest. And behold, karate-do, under the merciless requirement for the survival of art through sport transformed into karate. The boundaries between karate-jutsu, karate-do and karate blurred. Whatever the purpose of the training, all aspects merged into one - karate. The reason for this is the fact that Karate can train everyone. Regardless of age, gender, building somatic, mental and motor development, efficiency in the context of dysfunction. Everyone here is something interesting for everyone: an effective self-defense, sport competition, as well as a form of recreation, and rehabilitation. Then there are the moral values stemming from the philosophy of karate. Karate has become attractive for all - is the new Olympic discipline.

Keywords

PL

karate; sztuka walki; sport walki; sport olimpijski

EN

karate; martial art; combat sport; Olympic sport

• Publisher: Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku
• Journal: Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku
• Year: 2016
• Issue: 4(18)
• Pages: 18-30 s.

Contributors

author

Piepiora Paweł Adam

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wydział Nauk o Sporcie, Katedra Dydaktyki Sportu, Zespół Sportów Walki

author

Witkowski Kazimierz

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wydział Nauk o Sporcie, Katedra Dydaktyki Sportu, Zespół Sportów Walki

author

Maśliński Jarosław

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wydział Nauk o Sporcie, Katedra Dydaktyki Sportu, Zespół Sportów Walki

References

• Beghetto G., Nowa encyklopedia karate-do. Tom 1, Columbus, Szczecin 2011.
• Cynarski W., Recepcja i internalizacja etosu dalekowschodnich sztuk walki przez osoby ćwiczące, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.
• Demura F., Shito-ryu karate, Budo-Sport, Warszawa 1994.
• Draeger D., Japońskie sztuki i szkoły walki. Tom 3: Współczesne Bujutsu i Budo, Diamond Books, Bydgoszcz 2007.
• Egami S., Droga karate. Diamond Books, Bydgoszcz 2002.
• Fechner P., Ruciński M., Karate-do – Pokonać samego siebie, Sport i Turystyka, Warszawa 1985.
• Fraguas J. M., Legendarni mistrzowie karate, Empire Books, Warszawa 2008.
• Funakoshi K., 21st FSKA annual program booklet and yearbook. FSKA, Milipitas, California 2008.
• Habersetzer R., La guide marabut du karate, Marabut Service, Vervies (Belgique) 1974.
• Jeremicz B., Karate Kyokushin-kan, Polska Federacja Kyokushin-kan Karate-do, Gdańsk 2007.
• Lorden M. J., Oyama – Legenda i Dziedzictwo, Budo-Sport, Warszawa 2003.
• Miłkowski J., Karate – wiadomości podstawowe, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1983.
• Miłkowski J., Sztuki i sporty walki dalekiego wschodu, Sport i Turystyka, Warszawa 1987.
• Miłkowski J., Encyklopedia sztuk walki, Algo, Toruń 2008.
• Nakayama M., Dynamiczne karate, Diamond Books, Bydgoszcz 1999.
• Piepiora P., Droga pustej ręki – historia karate shotokan, „Sztuki Walki”, nr 8/2008, s. 20-21.
• Piepiora P., Tożsamość pustej ręki – rywalizacja sportowa w karate shotokan, „Sztuki Walki”, nr 9/2008, s. 13.
• Piepiora P., Piepiora Z., The philosophy of karate in terms of the dojo-kun and the niju-kun on the example of shotokan style, „Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku”, nr 16/2016, s. 45-51.
• Przybylski P., Przewodnik z karate-do dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego, AWF im. E. Piaseckiego w Poznaniu, Seria: Skrypty 122, Poznań 1997.
• Raczkowski K., Sztuka walki i samoobrony w aspekcie historycznym, prawnym, psychologicznym, Difin, Warszawa 2008.
• Seba A. O., Baena F. T., Mouchet J. N., Combate supremo. Angel Delgado Pozo, Tarragona (Espada) 2002.
• Sikorski W., Tokarski S., Budo – japońskie sztuki walki, Glob, Szczecin 1988.
• Słomski G., Szych M., Karate-do według szkoły shotokan, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Seria: Skrypty 46, Poznań 1979.
• Sworek R., Poznanie rzeczy nowych bierze się ze zrozumienia starych, „Sensei karate”, nr 1/2010, s. 6-8.
• Szeligowski P., Tradycyjne karate kyokushin, Aha!, Łódź 2009.
• Witkowski K., Z historii systemów walk Dalekiego Wschodu, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wrocław 1993.