The constitutionalization process of political parties in Poland. Party system evolution after 1918

• Authors: Lorencka Małgorzata , Obrębska Marta

Title variants

PL

Proces konstytucjonalizacji partii politycznych w Polsce. Ewolucja systemu partyjnego po 1918

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy procesu konstytucjonalizacji partii politycznych w Polsce w latach 1918– 2018 oraz ewolucji systemu partyjnego. Stanowi on studium prawno-politologiczne funkcjonowania partii politycznych w Polsce. W analizie wykorzystana została przede wszystkim koncepcja Heinricha Triepela, który ujął relację między państwem a partiami w 4 stopniowym podziale: stadium zwalczania (Stadium der Bekämpfung), ignorowania (Stadium der Ignorierung), uznawania i legalizacji (Periode der Anerkenung und Legalisierung) oraz konstytucyjnej inkorporacji (Ära der verfassungβmasigen Inkorporation). Polska odzyskując niepodległość 1918 roku weszła od razu w trzecie stadium, natomiast dopiero po drugiej wojnie światowej w stadium konstytucjonalizacji partii. Wykorzystane metody badawcze to analiza historyczna, analiza dokumentów oraz porównawcza. W artykule omówiono etapy rozwoju systemu partyjnego dzieląc je na etap dwudziestolecia międzywojennego 1918–1939, lata 1944–1989, okres lat 1990–2018. Konstatując, system partyjny w Polsce po 1989 roku podlegał długotrwałemu procesowi zmian i ewoluował od system sfragmentaryzowanego do system z niedoskonałą rywalizacją dwupartyjną. Stopniowy proces stabilizacji regulacji prawnych dotyczących wyborów oraz instytucjonalizacja partii politycznych przyczyniły się do konstytucjonalizacji system partyjnego.

EN

This article analyzes the constitutionalization process of political parties in Poland and the evolution of party system in the years 1918–2018. It is an analysis of political parties in Poland that draws on political science methods and legal studies methodology. We use a concept by Heinrich Triepel, who constructed a four-phases model of relations between parties and the state. The phases are: the abatement of parties (Stadium der Bekämpfung), the ignoring of parties (Stadium der Ignorierung), acknowledgement and legalization (Periode der Anerkenung und Legalisierung) and constitutional incorporation (Ära der verfassungβmasigen Inkorporation). Upon regaining its independence in 1918, Poland entered the third phase. It was not until 1989 that Poland entered the phase of constitutionalization of parties. The methods we employ are historical analysis, document research and comparative analysis. In the article we discuss the evolution of Polish party system and divide it into periods: first spanning from 1918 till 1939, second starting in 1944 and ending in 1989, the last one beginning in 1990. We conclude that the party system in Poland after 1989 underwent a long process of changes. It moved from a system of extreme party fragmentation to a system of imperfect bipartisan competition. What is more, the process of stabilization of electoral law and the institutionalization of political parties contributed greatly to the consolidation of the Polish party system.

Keywords

PL

partie polityczne; Polska; konstytucjonalizacja; system partyjny

EN

political parties; Poland; constitutionalization; party system

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2018
• Issue: 6 (46)
• Pages: 187-197

Dates

published

2018-12-31

Contributors

author

Lorencka Małgorzata

• The Department of Political Systems of Highly Developed States of the Institute of Political Sciences and Journalism of the Faculty of Social Sciences of University of Silesia in Katowice

author

Obrębska Marta

• he Department of Political Theory on Political Thought the Institute of Political Sciences and Journalism of the Faculty of Social Sciences of University of Silesia in Katowice

References

• Ajnenkiel A., Konstytucje Polski 1791–1997, Warszawa 2001.
• Alberski R., Wpływ systemu wyborczego na proces zmiany systemu partyjnego w Polsce w latach 1991–2007, [in]: Transformacja systemowa w Polsce 1989–2009. Próba bilansu, eds. R. Glajcar, W. Wojtasik, Katowice 2009.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Bardach J., Leśniodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1994.
• Chmaj M., Prawna instytucjonalizacja partii politycznych w Polsce, Lublin 1994.
• Chmaj M., Sokół, W., Żmigrodzki, M., Teoria partii politycznych, Lublin 1999.
• Chmaj M., System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2015.
• Chmaj M., Zmigrodzki, M., Status prawny partii politycznych w Polsce, Toruń 1995.
• Chruściak R., System wyborczy i wybory w Polsce 1989–1998. Parlamentarne spory i dyskusje, Warszawa 1999.
• Czubiński A., Historia Polski 1864–2001, Wrocław 2005.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Zarys wykładu, Warszawa 2015.
• Grzybowski K., Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1982.
• Polskie partie i ruchy społeczno-polityczne pierwszej połowy XX wieku, ed. K. Przybysz, Warszawa 2010.
• Polskie prawo konstytucyjne, ed. W. Skrzydło, Lublin 1998.
• Prawo konstytucyjne, Wydanie XIV, ed. Z. Witkowski, Toruń 2013.
• Sieklucki D., Dynamika systemu wyborczego III Rzeczypospolitej na tle historycznym, Kraków 2015.
• Skotnicki K., Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, Warszawa 2011.
• Suski P., Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2008.
• Triepel H., Die Staatsverfassung und die politischen Parteien, Berlin 1930.
• Wachowski Z., Stronnictwa polityczne w państwie współczesnym, Warszawa 2011.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2018.06.16