Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 16 | 421-439

Article title

Rodzina i prokreacja w religiach monoteistycznych. Założenia doktrynalne a rzeczywistość empiryczna

Content

Title variants

EN
Family and Procreation in the Monotheistic Religions. Doctrinal Assumptions and Empirical Reality

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
W artykule przedstawiono wymogi doktrynalne religii monoteistycznych (chrześcijaństwo, judaizm, islam) związane z prokreacją, tworzeniem rodzin i ich funkcjonowaniem. Religie te zasadniczo nie zezwalają na aborcję, jednakże islam i judaizm dopuszcza taką możliwość w szczególnych przypadkach, zaś w katolicyzmie uznaje się, że w przypadku zagrożenia życia matki możliwe jest dokonanie zabiegu ratującego życie matki, nawet jeśli skutkiem ubocznym jest śmierć dziecka. Zapłodnienie pozaustrojowe nie jest akceptowane jedynie w katolicyzmie. Także jedynie katolicyzm akceptuje naturalne metody planowania rodziny. Natomiast w pozostałych wyznaniach i religiach dopuszczalne jest zapłodnienie pozaustrojowe oraz dopuszcza się stosowanie różnych środków antykoncepcyjnych. Omówiono też wyniki różnych badań opisujących faktyczną realizację przez wyznawców założeń doktrynalnych poszczególnych religii. Okazało się, że im wyższy poziom religijności prezentowali respondenci, tym bardziej przestrzegali wymagań stawianych im przez własne religie. Częściej tworzyli rodziny zainteresowane posiadaniem dzieci, w większym stopniu dbali o jakość rodzin i o relacje między rodzicami a dziećmi. Im niższy poziom religijności cechował respondentów wszystkich religii, tym częściej odstępowali od norm i zasad związanych z budowaniem rodzin.
EN
The article presents the doctrinal requirements of monotheistic religions (Christianity, Judaism, Islam) connected with procreation, the creation of families and their functioning. These religions do not allow abortion, however Islam and Judaism allow it in special cases, while Catholicism accepts the possibility of the life-saving-treatment of mother, even if the side effect is death of a child. In vitro fertilization is not accepted only in Catholicism. This confession accepts only natural methods of family planning, and in other confessions of Christianity and in other religions is permitted to use a variety of contraceptives. The results of various studies that describe the actual implementation by the followers of the various religions doctrinal assumptions were also discussed. They found that the higher the level of religiosity is presented by respondents, the more they observe the requirements set by their own religions. They more often created families interested in having children, more cared about the quality of families and relationships between parents and children. The lower level of religiosity was marked by respondents of all religions, the more often they departed from the norms and principles related to creating the families.

Year

Volume

16

Pages

421-439

Physical description

Contributors

  • Wydział Teologiczny US

References

  • Abbott D.A., Berry M., Meredith W.H., Religious belief and practice: a potential asset in helping families, „Family Relations” 39 (1990) 4, s. 443–448.
  • Adamczyk A., Understanding the effects of personal and school religiosity on the decision to abort a premarital pregnancy, „Journal of Health and Social Behavior” 50 (2009) 2, s. 180–195.
  • Adamski F., Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2002.
  • Aleksiejuk A., Współczesne zagadnienia bioetyczne, „Elpis” 11 (2009) 19–20, s. 55–72.
  • Arcimowicz B., Kobieta w religii – judaizm i karaimizm oraz ich wpływ na rolę kobiety w społeczności, „Kultura i Społeczeństwo” (2008) 3, s. 109–123.
  • Bao W.N., Whitbeck L.B., Hoyt D.R., Conger R.D., Perceived parental acceptance as a moderator of religious transmission among adolescent boys and girls, „Journal of Marriage and Family” 61 (1999) 2, s. 362–374.
  • Baszak E., Współżycie seksualne w kulturze islamu, „Seksuologia Polska” 1 (2003) 1, s. 35–38.
  • Bielawski J., Islam jako religia światowa, w: J. Keller, W. Kotański, W. Tyloch, B. Kupis (red.), Zarys dziejów religii, Warszawa: ISKRY 1986, s. 769–798.
  • Boguszewski R., (Nie)religijna moralność katolików w Polsce, „Zeszyty Naukowe KUL” 57 (2014) 1 (225), s. 123–139.
  • Brewster K.L., Cooksey E.C., Guilkey D.K., Rindfuss R.R., The changing impact of religion on the sexual and contraceptive behavior of adolescent women in the United States, „Journal of Marriage and Family” 60 (1998) 2, s. 493–504.
  • Brody G.H., Stoneman Z., Flor D., McCrary C., Religion’s role in organizing family relationships: Family process in rural, two-parent African American families, „Journal of Marriage and Family” 56 (1994) 4, s. 878–888.
  • Budzyńska E., Poziom religijności a modele małżeństwa i rodziny w społeczeństwie wielkomiejskim (na przykładzie Katowic), „Przegląd Religioznawczy” 192 (1999) 2, s. 117–134.
  • Dollahite D.C., Marks L.D., A conceptual model of family and religious processes in highly religious families, „Review of Religious Research” 50 (2009) 4, s. 373–391.
  • Dyczewski L., Wyobrażenia młodzieży o małżeństwie i rodzinie, Lublin: Wydawnictwo KUL 2009.
  • Friedman M., Tradycja rodzinna w judaizmie, w: J. Kijas (red.), Rodzina w wielkich religiach świata, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 1999, s. 45–58.
  • Glass J., Nath L.E., Religious conservatism and women’s market behavior following marriage and childbirth, „Journal of Marriage and Family” 68 (2006) 3, s. 611–629.
  • Goodman M.A., Dollahite D.C., How religious couples perceive the influence of God in their marriage, „Review of Religious Research” 48 (2006) 2, s. 141–155.
  • Golec M., Pozycja kobiety w Kościele luterańskim – religijne determinanty sposobu postrzegania płci, w: K. Leszczyńska, A. Kościańska (red.), Kobiety i religie, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2006, s. 67–84.
  • Hayes B.C., Pittelkow Y., Religious belief, transmission, and the family: an Australian study, „Journal of Marriage and Family” 55 (1993) 3, s. 755–766.
  • Ignatczyk W., Postawy prokreacyjne młodzieży polskiej stanu wolnego, „Problemy Rodziny” (1993) 4, s. 25–28.
  • Karpowicz R., Bioetyka, medycyna i … religie świata, „Problemy Rodziny” (1997) 5–6, s. 6–10.
  • Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań: Pallotinum 20092.
  • King V., The influence of religion on fathers’ relationships with their children, „Journal of Marriage and Family” 65 (2003) 2, s. 382–395.
  • Kizenko N., Feminized patriarchy? Orthodoxy and gender in post-Soviet Russia, „Signs” 38 (2013) 3, s. 595–621.
  • Klöcker M., Tworuschka M., Tworuschka U., Etyka wielkich religii. Mały słownik, tłum. M.M. Dziekan, M. Mejor, P. Pachciarek, Warszawa: Verbinum 2009.
  • Komorowska-Pudło M., System wartości Schelerowskich a postawy dorosłych wobec wybranych aspektów relacji w heteroseksualnych związkach intymnych, „Fides et Ratio. Kwartalnik Naukowy” 17 (2014) 1, s. 57–90.
  • Komorowska-Pudło M., Psychospołeczne uwarunkowania postaw młodzieży wobec seksualności, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2015.
  • La Maisonneuve D. de, Judaizm, tłum. B. Filipowicz,Warszawa: Dialog 2010.
  • Lemu B.A., Heeren F., Woman in Islam, Kano: The Islamic Foundation, Nigeria 2003.
  • Lev-Wiesel R., Al-Krenawi A., Attitude towards marriage and marital quality: A comparison among Israeli Arabs differentiated by religion, „Family Relations” 48 (1999) 1, s. 51–56.
  • Lew-Starowicz Z., Encyklopedia erotyki, Warszawa: MUZA SA 2004.
  • Lew-Starowicz Z., Seks w kulturach świata, Wrocław: Ossolineum 1987.
  • Mahoney A., Religion in families, 1999–2009: A relational spirituality framework, „Journal of Marriage and Family” 72 (2010), s. 805–827.
  • Majdzińska A., Śmigielski W., Wpływ religijności na decyzje dotyczące planowania życia rodzinnego studentów Uniwersytetu Łódzkiego, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica” 231 (2009), s. 93–112.
  • Mariański J., Tendencje rozwojowe w polskim katolicyzmie – diagnoza i prognoza, „Teologia Praktyczna” 12 (2011), s. 7–24.
  • Mikler E., Rola i miejsce rodziny w tradycji protestanckiej, w: J. Kijas (red.), Rodzina w wielkich religiach świata, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 1999, s. 91–98.
  • Pawlik J.J., Małżeństwo w islamie, w: W. Nowak, M. Tunkiewicz (red.), Małżeństwo w świetle dialogu kultur, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego 2009, s. 199–210.
  • Pawłowska R., Wpływ przemian psychospołecznych na miłość erotyczną młodzieży, w: R. Pawłowska, E. Jundziłł (red.), Miłość i seks w percepcji uczniów, Koszalin: WSH 1999, s. 43–74.
  • Pędziwiatr K., Religijny wymiar wolności i społecznego zaangażowania wśród młodych muzułmanek w Belgii i Wielkiej Brytanii, w: K. Leszczyńska, A. Kościańska (red.), Kobiety i religie, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2006, s. 315–336.
  • Piekarski P., Między Benares a Jerozolimą. Kilka uwag o podobieństwach pomiędzy hinduizmem a judaizmem, „Estetyka i Krytyka” 23 (2011), s. 249–264.
  • Piwko A.M., Muzułmańscy rodzice, „Nurt SVD” 127 (2010) 1, s. 157–173.
  • Ramocka M., Catholics and Protestants: The analysis of differences in declared values as prospective determinants of economic growth, „Research Papers Collection” 19 (2011) 2, s. 117–130.
  • Roguska B., Postawy wobec stosowania zapłodnienia in vitro. Komunikat z badań. CBOS, Warszawa 2012, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL­/2012­/K_121_12.PDF (12.11.2015).
  • Sander W., Catholicism and intermarriage in the United States, „Journal of Marriage and Family” 55 (1993) 4, s. 1037–1041.
  • Stańczak-Wiślicz K., Czy można pogodzić feminizm z praktyką religijną? Dylematy feministycznej teologii judaizmu, w: K. Leszczyńska, A. Kościańska (red.), Kobiety i religie, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2006, s. 247–262.
  • Szwed A., Ta, która spogląda na króla. Rola kobiety w tradycyjnym judaizmie, w: K. Leszczyńska, A. Kościańska (red.), Kobiety i religie, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS 2006, s. 15–32.
  • Szymański E., Islam pierwotny, w: J. Keller, W. Kotański, W. Tyloch, B. Kupis (red.), Zarys dziejów religii, Warszawa: ISKRY 1986, s. 750–768.
  • Tarish W., Rodzina w Koranie, w: J. Kijas (red.), Rodzina w wielkich religiach świata, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 1999, s. 99–107.
  • Truskolaska J., Rodzina w islamie, „Roczniki Nauk Społecznych” 35 (2007) 2, s. 77–99.
  • Tyloch W., Judaizm religia Żydów, w: J. Keller, W. Kotański, W. Tyloch, B. Kupis (red.), Zarys dziejów religii, Warszawa: ISKRY 1986, s. 530–571.
  • Wańka A., Islam jako religia totalna, w: tenże (red.), Religie w dobie pluralizmu i dialogu, Szczecin 2004, s. 67–87.
  • Wenzel M., Młodzież i dorośli o aborcji, Komunikat badań CBOS, Warszawa 1999, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/1999/K_127_99.PDF (23.02.2002).
  • Wilcox W.B. Religion, convention, and paternal involvement, „Journal of Marriage and Family” 64 (2002) 3, s. 780–792.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-a367a8ae-ece3-4cb8-9906-de6db4e82476
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.