Dokumenty Biura Odbudowy Stolicy jako podstawowe źródło wiedzy na temat architektury, konstrukcji i wyposażenia niezachowanych kamienic warszawskich projektu Henryka Stifelmana i Stanisława Weissa oraz Wacława Heppena i Józefa Napoleona Czerwińskiego

• Authors: Kilanowski Piotr

Title variants

EN

Files of the Capital City Reconstruction Office as the basic source of information on the architecture, construction and equipment of the unpreserved Warsaw tenements designed by Henryk Stifelman with Stanisław Weiss and Wacław Heppen with Józef Napoleon Czerwiński

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

As a result of the destructions in the period 1939-1945, as well as dismantlements, modifications and reconstructions in the following years, little of the Warsaw tenement buildings from early 20th century has survived until the present. Moreover, the tenements which have survived have been subject to significant modifications. Another serious difficulty in the research and examination of Warsaw architecture from the turn of the 19th and 20th centuries are the limitations in the scope of both quality and availability of original design files, as well as illustrative materials from the period before 1939. In this context, the files from the Capital City Reconstruction Office are the only source of information on certain non-existing tenement houses. An important role in creating Warsaw tenement architecture at the beginning of the 20th century was played primarily by young architects, graduates of foreign technical schools of higher education, prepared excellently for changes in the profession as well as in the investment process. The most renowned architects from the point of view of the number and sizes of erected tenement houses, the quality of their architecture, as well as the number of modern construction and technical solutions employed were Henryk Stifelman (working together with Stanisław Weiss), as well as Wacław Heppen (working together with Józef Napoleon Czerwiński). In spite of employing modern technical solutions, some of the tenement houses erected by the two partnerships were destroyed in the years 1939-1945 and other were modified significantly in the following years. In many cases, the architecture and technical solutions of either non-existing or substantially modified tenement houses designed by the partnerships of Stifelman-Weiss and Heppen-Czerwiński had not been properly documented before 1939. An important and, in many cases, the only source of knowledge about non-existing tenement houses are documents collected in the Archives of the Capital City Reconstruction Office, as well as in the Archives Department of the Administrative Bureau of the Municipal Office of the Capital City of Warsaw. The documents collected in the files of the Capital City Reconstruction Office consist of the general part, containing maps, diagrams and basic information on the state of preservation of individual buildings, as well as the detailed one, in many cases containing the measurements of the preserved structure, correspondence, letters, photographs, cost estimates, orders and other, more detailed information. In many cases, the detailed part makes it possible to learn about the architecture of the tenement houses, their supporting structure, certain systems used in the interior, sizes and shapes of individual building elements, like, among others, cornices, bays, balconies, walls or openings, as well as determining formal reasons for dismantling or modification. In consideration of the total destruction of the original design documentation, lack of detailed examination of the buildings from the early 20th century before 1939, as well as a limited number and scope of the available illustrative material, the documentation forming the archives of the Capital City Reconstruction Office is, in many cases, considered to be a fundamental or the most important source of information about the unpreserved Warsaw tenement houses, including the tenement houses designed by the architectural and building partnerships of Henryk Stifelman with Stanisław Weiss and of Wacław Heppen with Józef Napoleon Czerwiński.

Keywords

PL

Wacław Heppen; Józef Napoleon Czerwiński; Henryk Stifelman; Stanisław Weiss; architekt; budowniczy; Warszawa; kamienica; dom czynszowy; Biuro Odbudowy Stolicy; BOS; Archiwum BOS

EN

Wacław Heppen; Józef Napoleon Czerwiński; Henryk Stifelman; Stanisław Weiss; architect; builder; Warsaw; tenement; tenement house; Capital City Reconstruction Office (BOS); BOS; BOS Archives

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2015
• Issue: 1
• Pages: 195-211

Dates

published

2015

Contributors

author

Kilanowski Piotr

• architekt

References

• A.D., Henryk Stifelman – budowniczy 1870-1938, wspomnienia pośmiertne, „Architektura i Budownictwo” 1938, nr 3, s. 103-104.
• Akta Biura Odbudowy Stolicy, Archiwum Państwowe w Warszawie.
• Akta Biura Odbudowy Stolicy, Wydział Archiwum Biura Administracyjno-Gospodarczego Urzędu m.st. Warszawy.
• Barański M., Sołtan J., Warszawa – ostatnie spojrzenie: niemieckie fotografie lotnicze sprzed sierpnia 1944, Warszawa 2004.
• Czasopismo „Architekt” 1900-1914.
• Czasopismo „Przegląd Techniczny” 1900-1914.
• H.St., ś. p. Stanisław Weiss, budowniczy, wspomnienie pozgonne, „Przegląd Techniczny” 1918, nr 33-38, s. 200.
• Krassowski W.C., Problemy architektury polskiej. Schematy planów budynków mieszkalnych, Warszawa 2007.
• Łoza S., Architekci i Budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
• Łoza S., Szkice warszawskie, Warszawa 1958.
• Miłobędzki A., Warszawa około roku 1900: scena architektoniczna i jej aktorzy, [w:] Krakowski P., Purchla J. (red.), Sztuka około 1900 w Europie Środkowej – materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 20-24 października 1994, Kraków 1997.
• O Archiwum Biura Odbudowy Stolicy, [w:] „Krajobraz Warszawski” 2011 (124), październik 2011 r., Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy.
• Orłowicz M., Krótki ilustrowany przewodnik po Warszawie z 96 ilustracjami w tekście, planem miasta i mapą okolicy, Warszawa 1922.
• Roguska J., Pałacyk Rusieckiego przy ul. Lwowskiej, „Kronika Warszawy” 1981, t. 12, nr 4, s. 79-95.
• Roguska J., Pomiary detalu architektonicznego kamienic warszawskich z drugiej połowy XIX i na początku XX w., „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 2011, nr 3, t. 56.
• Roguska J., Środowisko architektoniczne Warszawy na przełomie XIX i XX wieku (1890-1914), „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1974, t. 19.
• Roguska J., Wpływ przepisów na kształtowanie zabudowy Warszawy w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 1980, z. 3-4.
• Skibniewski Z., Urbanistyczne prace B.O.S., „Stolica”, nr 6 (1677), 10 lutego 1980, s. 4.
• Stowarzyszenie Przyjaciół Archiwum Państwowego m.st. Warszawy, Archiwum Biura Odbudowy Stolicy, Warszawa 2011.
• Studium historyczne kwartałów zabudowy, t. 1-12, opr. Halina Kujawa, Miejskie Biuro Projektów „Warcent” 1982-1984, Archiwum Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
• Szkurłat A., Secesja w architekturze Warszawy, Warszawa 1999.
• Zieliński J., Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, t. 1-15, Warszawa 1995-2012.

Identifiers

ISSN

0029-8247