Łagodny uśmiech żelaznych dam... Argument płci w dyskursie o kobietach politykach

• Authors: Monika Kostro

Title variants

EN

The gentle smile of the iron ladies... The gender argument in the discourse on female politicians in socio-political press

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy ambiwalentego charakteru dyskursu na temat kobiet polityków w tygodnikach społecznopolitycznych, takich jak „Polityka”, „Newsweek”, „Wprost”, w których neutralny opis politycznej działalności kobiet przeplata się z określeniami nacechowanymi płciowo. Płeć, wraz z przypisaną jej kulturową tożsamością, staje się argumentem różnicującym język opisu — począwszy od asymetrycznego użycia form adresatywnych określających polityków obu płci, poprzez związki frazeologiczne i metafory przywołujące stereotypowe figury kobiecości, aż po interpretację politycznych wydarzeń w kategoriach erotycznych i psychologicznych.

EN

The article is about the ambivalent nature of the discourse on female politicians in socio-political weeklies such as ‘Polityka’, ‘Newsweek’, ‘Wprost’, where a neutral description of political activism of women is intertwined with gender-biased terms. Gender, with the cultural identity ascribed to it, becomes the argument differentiating the language of description — starting from an asymmetric use of the forms of address describing politicians of both sexes, collocations and metaphors illustrating stereotypical female figures, to the interpretation of political events in erotic and psychological categories.

Keywords

PL

kobieta polityk; stereotypy płci; prasa społeczno-polityczna; analiza dyskursu

EN

female politician; gender stereotypes; socio-political press; press discourse analysis

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2014
• Issue: 28
• Pages: 165-186

Dates

published

2014

Contributors

author

Monika Kostro

• Uniwersytet Warszawski

References

• Anusiewicz J., Handke K. (red.) 1994: Płeć w języku i kulturze, Wrocław: Wiedza o Kulturze (Język a Kultura, t. 9).
• Bauer Z. 2010: „Twój głos w Twoim domu”: cztery typy tabloidyzacji, [w:] Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), Tabloidyzacja mediów i kultury, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 37–47.
• Bonnafous S. 2003: „Femme politique”: une question du genre?, Reseaux 2003/4, 120, 119–145.
• Bonard i C., Roussiau N. 1999: Les representations sociales, Paris: Dunod.
• Brannon L. 2002: Psychologia rodzaju, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Brown R.W., Gilman A. 1960: The Pronouns of Power and Solidarity, [in:] Sebeok T.A. (ed.), Style in Language, Cambridge: MIT Press, 253–276.
• Bugajski M. 2010: Kultura tabloidów a język, [w:] Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), Tabloidyzacja mediów i kultury, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 65–73.
• Charaudeau P. 2005: Le discours politique. Les masques du pouvoir, Paris: Vuibert.
• Coulomb-Gully M., Rennes J. 2010: Genre, politique et analyse du discours. Une tradition epistemologique francaise „gender blind”, Mots. Les langages du politique 94, 175–182.
• Derville G., Pionchon S. 2005: La femme invisible. Sur l’imaginaire du pouvoir politique, Mots. Les langages du politique 78, 53–64.
• Dulong D., Matonti F. 2003: L’indepassable feminite. La mise en recit des femmes en campagne, [in:] Lagroye J., Lehingue P., Sawicki F. (ed.): Mobilisations electorales. A propos des elections municipales de 2001, Paris: Presses Universitaires de France, 281–303.
• Fairclough N. 1995: Media discourse, London: Hodder Arnold Publication.
• Fuszara M. 2011: Kobiety i polityka, Znak 676, 31–35.
• Fuszara M. 2013: Kobiety, wybory, polityka, Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych.
• Graff A. 2001/2011: Świat bez kobiet. Płeć w życiu publicznym, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Handke K. 2008: Socjologia języka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hochschild A.R. 2009: Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jadacka H. 2007: Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa: Wydawnictwo Na ukowe PWN.
• Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J. 2010: Lingwistyka płci. On i ona w języku polskim, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kopaliński W. 2006: Encyklopedia „drugiej płci”. Wszystko o kobietach, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
• Kostro M., Wróblewska - Pawlak K. 2013: Formy adresatywne jako środek jawnej i ukrytej deprecjacji kobiet polityków w polskim dyskursie polityczno-medialnym, Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs 6, 153–168.
• Łaziński M. 2006: O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Marcjanik M. 2009: Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-vivre’u, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Moirand S. 2007: Les discours de la presse quotidienne: observer, analyser, comprendre, Paris: Presses Universitaires de France.
• Norris P. 2003: Kobiety przywódcy na świecie: barwne plamy na fotografiach z pierwszych stron gazet, [w:] Siemieńska R. (red.), Aktorzy życia publicznego. Płeć jako czynnik różnicujący, Warszawa: Scholar, 131–151.
• Nowak P. 2010: Marketingowy archetyp MIŁOŚCI I WSPÓLNOTY jako sposób tabloidyzacji komunikacji politycznej w języku mediów, [w:] Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), Tabloidyzacja mediów i kultury, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 105–113.
• Oger C. 2011: Argument du genre, ethos feminin et injure sexiste en politique: analyse d’une configuration argumentative, [in:] Duchene A., Moise C. (ed.), Langage, genre et sexualite, Montreal: Editions Nota Bene, 92–113.
• Pawlas - Czyż S. 2008: Aktorzy życia politycznego w świetle opinii dziennikarzy: jacy są, a jacy powinni być. Dziennikarze o politykach, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Phillips A. 2003: Przestrzeń publiczna, życie prywatne, [w:] Siemieńska R. (red.), Aktorzy życia publicznego. Płeć jako czynnik rożnicujący, Warszawa: Scholar, 24–50.
• Piontek D. 2011: Komunikowanie polityczne i kultura popularna. Tabloidyzacja informacji o polityce, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
• Siemieńska-Żochowska R. 2000: Nie mogą czy nie potrafią? O postawach i uczestnictwie politycznym kobiet w Polsce, Warszawa: Scholar.
• Sourd C. 2005: Femmes ou politiques? La representation des candidates aux elections francaises de 2002 dans la presse hebdomadaire, Mots. Les langages du politique 78, 65–78.
• Steciąg M. 2010: Ekooszołomy burzą domy, czyli o tabloidyzacji dyskursu ekologicznego, [w:] Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), Tabloidyzacja mediów i kultury, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 139–146.
• Tannen D. 2002: Mówię to, bo cię kocham. Jak to się dzieje, że rozmawiając możemy wzmocnić lub zniszczyć nasze więzi, Poznań: Zysk i S-ka.
• Titkow A. 2012: Figura Matki Polki. Próba demitologizacji, [w:] Hryciuk R.E., Korolczuk E. (red.), Pożeg nanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 27–47.
• Tomiczek E. 1983: System adresatywny współczesnego języka polskiego i niemieckiego. Socjolingwistycz ne studium konfrontatywne, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Trutkowski C. 2000: Społeczne reprezentacje polityki, Warszawa: Scholar.
• Zaworska-Nikoniu k D. 2008: Wzory kobiecości i męskości w polskiej prasie dla kobiet XXI wieku, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Identifiers

ISSN

0208-6808