Gotowość szkolna dzieci 5- i 6-letnich w zakresie kompetencji matematycznych – analiza porównawcza

• Authors: Katarzyna Szewczuk

Title variants

EN

School Readiness of Children Aged Five and Six with Respect to Mathematical Competence: a Comparative Analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Debata o obniżeniu wieku szkolnego toczy się w Polsce od kilku lat. Ministerstwo Edukacji Narodowej przekonuje, że dzieci przed szkołą nie trzeba ratować, a raczej do niej posłać wykorzystując najlepszy okres w ich rozwoju. Kolejne argumenty przemawiające za wcześniejszym rozpoczęciem nauki dotyczą wyrównywania szans edukacyjnych oraz dostępu do lepszej infrastruktury naukowej, sportowej i informatycznej. Odmienne zdanie na temat wcześniejszego przekroczenia progu szkoły prezentują rodzice, nauczyciele, a także psycholodzy. Zauważają oni, że braki w przygotowaniu szkół pod względem prawnym, kadrowym i organizacyjnym są drastyczne i dotyczą m.in. nauczycieli, rozwiązań całodziennej opieki wykraczającej poza plan zajęć, regulacji dotyczących okresu wakacji szkolnych, terenów zabaw. W kontekście opisanej wyżej sytuacji diagnoza gotowości szkolnej nabiera szczególnego znaczenia. Obrazuje ona pewne możliwości i predyspozycje dziecka, ale ukazuje także jego ograniczenia i braki. Jej nadrzędnym celem jest opracowanie indywidualnego planu pracy z dzieckiem w celu zapewnienia i umożliwienia wszystkim przyszłym uczniom względnie równego startu w szkole. W artykule przedstawiono wyniki badań diagnozy gotowości szkolnej w zakresie kompetencji matematycznych. Problem główny został sformułowany w postaci pytania: Jaki jest poziom gotowości szkolnej dzieci 5- i 6-letnich uczęszczających do Przedszkola Miejskiego nr 1 w Rabce-Zdroju? Uzyskane w trakcie badań wyniki wskazują, że dzieci sześcioletnie w większości przypadków osiągnęły wysoki poziom gotowości szkolnej w zakresie umiejętności potrzebnych do uczenia się matematyki w klasie pierwszej. Młodsze przedszkolaki (pięciolatki), nie dysponują jeszcze wystarczającym poziomem przygotowania do szkoły. Warunkiem sukcesów edukacyjnych pięciolatków jest intensywny proces stymulowania umiejętności liczenia oraz ustalania prawidłowych sum i różnic. Ocena gotowości szkolnej prowadzona była jednorazowo, co uniemożliwia ukazanie różnic, jakie zaszły w procesie rozwoju myślenia u dzieci w ciągu roku edukacji przedszkolnej. Dokumentuje ona jednak stan aktualny rozwoju dziecka, prezentuje stopień jego kompetencji szczególnie w zakresie matematyki, inspiruje do dalszej, pogłębionej refleksji oraz prowadzenia kolejnych badań.

EN

The debate about lowering the obligatory age for commencing schooling has been going on in Poland now for a number of years. The Ministry of Education argues that children do not need to be rescued from school, but rather sent there as a way to make best use of their optimum period of development. Further arguments in favour of an earlier start to learning invoke concerns relating to equal opportunities in education and the need for access to better infrastructure where learning, sports and information are all concerned. On the other hand, parents, teachers, and psychologists tend to adopt a rather different point of view on this. They note the serious deficiencies in the preparedness of schools with respect to legal, human and organizational resources, as well as the concerns among teachers and others about such issues as the adequacy of daycare provision, adjustments relating to the period of school holidays, play areas, and so on. In the context of the situation described above, the diagnostic assessment of school readiness amongst children is of particular importance. It serves to highlight certain possibilities for the child while establishing their overall suitability, but will also reveal their limitations and shortcomings. Its ultimate goal is to develop an individual plan for working with the child in question, aimed at ensuring for them and others a relatively balanced and equal start in school in all areas. The article presents the results of tests carried out as part of the diagnostic assessment of school readiness in the area of mathematical competence. The main problem here was formulated as a question: what is the level of school readiness of children aged five and six attending the Nursery School No. 1 in Rabka–Zdrój? The results obtained during the research indicate that six-year-old children in most cases have already achieved a high level of school readiness as regards the skills needed for learning mathematics in the first grade. On the other hand, it was found that younger preschoolers (five-yearolds) are insufficiently prepared for schooling: the educational success of five-year-olds thus depends on an intensive process of stimulating numeracy, involving setting precisely gauged mathematical tasks. These diagnostic assessments were only conducted once, making it impossible to show the differences occurring in the development of the thinking of children over the course of a year of preschool education. However, they do document the state of children’s development at a given time, presenting the extent of their competence, particularly in the field of mathematics, and this may serve both to inspire further and deeper reflection and as a basis for subsequent research.

Keywords

PL

gotowość szkolna; dojrzałość szkolna; dziecko przedszkolne; kompetencje matematyczne

EN

School readiness; school maturity; preschool child; mathematical competence

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2014
• Issue: 3(33)
• Pages: 25-48

Contributors

author

Katarzyna Szewczuk

References

• Babiarz M.Z., Zróżnicowany rozwój uczniów po obniżeniu wieku obowiązku szkolnego, „Nauczanie Początkowe”, 37(2013/2014)4.
• Baley S., Psychologia wychowawcza w zarysie, PWN, Warszawa 1958.
• Bogdanowicz M., Lisowska N., Gotowość do nauki czytania i pisania a ryzyko dysleksji u sześciolatków, „Dysleksja”, 16(2013)2.
• Brudniak-Drąg A., Wcześniejsze rozpoczęcie edukacji w opinii rodziców czterolatków – komunikat z badań, „Nauczanie Początkowe”, 37(2013/2014)4.
• Brzezińska A., Gotowość dzieci w wieku przedszkolnym do czytania i pisania, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1987.
• Derewlana H., Michalska B., Świątek J., Wosińska B., Karty do diagnozowania gotowości szkolnej, Warszawa 2012.
• Goc J., Kiedy dziecko jest gotowe do szkoły, „Bliżej Przedszkola”, 124(2012)1.
• Grabek A., Front za sześciolatkami, „Rzeczpospolita”, 9541(2013)21.
• Gruszczyk-Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno-wyrównawcze, WSiP, Warszawa 1992.
• Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Nauczycielska diagnoza edukacji matematycznej dzieci. Metody, interpretacje i wnioski, Nowa Era, Warszawa 2013.
• Jagła A., Gotowość szkolna sześciolatka, „Życie Szkoły” 748(2013)7.
• Klus-Stańska D., Szkoła dla dziecka czy dziecko dla szkoły, czyli garść uwag o gotowości szkolnej, „Dysleksja”, 16(2013)2, s. 17.
• Kozera-Mikuła P., Problematyka dojrzałości szkolnej dziecka, „Nauczanie Początkowe”, 37(2013/2014)4.
• Przetacznikowa M., Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży, PZWS, Warszawa 1967.
• Surma B., Gotowość szkolna do uczenia się matematyki dzieci sześcioletnich w przedszkolu Montessori – raport z badań, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 28(2013)2, s. 36–37.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami.
• Wiatrowska L., Dmochowska H., Dziecko u progu szkoły. Dojrzałość szkolna dzieci a ich gotowość do nauki, Impuls, Kraków 2013, s. 14.
• Wilgocka-Okoń B., Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2003, s. 10.
• Wolański N., Problem dojrzałości szkolnej – w świetle auksologii, „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne”, 524(2013)2, s. 14–20.