Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2019 | 48 | 2 | 421-447

Article title

Ocena językowych i komunikacyjnych możliwości dziecka z autyzmem na podstawie wybranych narzędzi diagnostycznych. Studium przypadku

Authors

Content

Title variants

EN
The Assessment of Language and Communication Abilities of the Autistic Child based on Selected Diagnostic Tools. A Case Study

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Artykuł stanowi przegląd wybranych narzędzi badań przeznaczonych do diagnozy kompetencji językowych i komunikacyjnych na przykładzie studium przypadku dziecka ze złożonymi zaburzeniami komunikacji na tle całościowych zaburzeń rozwoju: autyzmu oraz niepełnosprawności intelektualnej. Diagnoza jest pierwszym z elementów postępowania logopedycznego, stanowi fundament działań logopedy oraz warunkuje efektywność prowadzonych działań terapeutycznych, co istotne, proces diagnozy stanowi nieodłączny element pracy logopedycznej, bowiem logopeda w myśl zaproponowanego przez S. Grabiasa standardu postępowania logopedycznego (Grabias 2015) musi dokonywać w procesie terapii weryfikacji postawionych uprzednio hipotez diagnostycznych. Na gruncie logopedii nie powstało jeszcze jednolite narzędzie przeznaczone do diagnozy kompetencji językowych, komunikacyjnych i kulturowych w oparciu o teorię interakcji dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Bowiem już pierwsze opisy tego zaburzenia wskazywały, że dzieci te przychodzą na świat z wrodzoną nieumiejętnością tworzenia zwykłych, biologicznie uwarunkowanych kontaktów z ludźmi. (Kanner 1943) Niniejszy artykuł ukazuje możliwości językowego budowania interakcji z innymi przez dziecko z niepełnosprawnością sprzężoną: autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną, każde z zaprezentowanych w tekście narzędzi pozwala na ocenę innych sprawności i kompetencji, przez co możliwe stało się zbudowanie pełnego obrazu możliwości i deficytów dziecka oraz zaplanowanie zindywidualizowanej terapii logopedycznej z uwzględnieniem mocnych i słabych stron fukcjonowania językowego i poznawczego chłopca.
EN
The article is a survey of selected testing tools for diagnosing linguistic and communicative competences, exemplified by the case study of the child with complex communication disorders with underlying comprehensive developmental disorders: autism and intellectual disability. Diagnosis is the first of the elements of speech therapy management, it is the foundation of the logopedist’s actions and determines the effectives of conducted therapeutic activities; what is significant, the diagnostic process is an inherent element of logopedic work, because the logopedist, according to the standard of logopedic management proposed by S. Grabias (S. Grabias, 2015), has to verify the earlier proposed diagnostic hypotheses. In the domain of logopedics, a uniform tool for diagnosing linguistic, communicative and cultural competences, based on the interaction theory for patients(children) with autism spectrum disorders, has not yet been developed. For already the first descriptions of this disorder showed that these children were born with an innate inability to make ordinary, biologically conditioned contacts with people (L. Kanner, 1943). The present article shows the possibility of linguistically interacting with others by the child with multiple disabilities: autism and intellectual disability; each of the tools presented in the texts allows assessing different skills and competences, whereby it is possible to construct a complete picture of the child’s abilities and deficits and to plan his/her individualized logopedic therapy taking into consideration the strengths and weaknesses of the boy’s linguistic and cognitive functioning.

Journal

Year

Volume

48

Issue

2

Pages

421-447

Physical description

Dates

published
2021-01-26

Contributors

  • Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny, Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa

References

  • Bigas U., 2012, Autyzm – charakterystyka zachowań językowych w autystycznym spektrum, [w]: Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin, s. 361–377.
  • Bobkowicz-Lewartowska L., 2005, Autyzm dziecięcy zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków.
  • Bokus B., Shugar-Wales G., 2007, Psychologia języka dziecka – stare pytania, nowe dane, nowe hipotezy, [w]: Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, red. B. Bokus, G. Wales Shugar. Gdańsk, s. 9–27.
  • Bryńska A., Jagielska G., Komander J., 2009, Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa.
  • Chojnicka I., Płoski R., 2012, Polska wersja wywiadu do diagnozowania autyzmu ADI-R, „Psychiatria polska” t. XLVI, nr 2, s. 249–259.
  • Cieszyńska J., 2008, Standardy postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu wczesnodziecięcego, [w]: Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Lublin, s. 99–105.
  • Cieszyńska J., 2011 Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda krakowska, Kraków.
  • Frith U., 2007, Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, przeł. M. Hernik, G. Krajewski, Gdańsk.
  • Gałkowski T., 2001, Zaburzenia komunikacji u dzieci z autyzmem, [w]: Zaburzenia mowy. Mowa, teoria, praktyka, red. S. Grabias, t. 1, Lublin, s. 357–363.
  • Grabias S., Kurkowski Z.M., Woźniak T., 2002, Logopedyczny test przesiewowy dla dzieci w wieku szkolnym, Lublin.
  • Grabias S., 2001, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
  • Grabias S., 2008, Postępowanie logopedyczne. Diagnoza, programowanie terapii, terapia, „Logopedia” 37, s. 13–27.
  • Grabias S., 2012, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin.
  • Jaklewicz H., 1993 Autyzm wczesnodziecięcy, Gdańsk.
  • Kaczmarek B.L., 1995, Mózgowa organizacja mowy, Lublin.
  • Krakowiak K., 2012, Dar języka, Lublin.
  • Kurcz I., 1975, Studia nad teorią czynności ludzkich, Warszawa.
  • Levy S.E., Giarelli E., Lee L.C., Schieve L.A., Kirby R.S., Cunniff C. et al., 2010, Autism spectrum disorder and co-occurring developmental, psychiatric, and medical conditions among children in multiple populations of the United States. J. Dev. Behav. Pediatr. 31, 267–275. doi: 10.1097/DBP.0b013e3181d5d03b
  • Lipski W., 2015, Standard postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu, [w:] Logopedia standardy postępowania logopedycznego, Podręcznik akademicki, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin.
  • Młynarska M., 2008, Autyzm w ujęciu psycholingwistycznym, Wrocław.
  • Panasiuk J., 2007, Interakcja a afazja, [w]: Język, interakcja, zaburzenia mowy. Metodologia badań, red. T. Woźniak, A. Domagała, Lublin, s. 91–103.
  • Paluch A., Drewniak-Wołosz E., Mikosza L., 2015, AFA-skala, Kraków.
  • Pisula E., 2005, Małe dziecko z autyzmem. Diagnoza i terapia, Gdańsk.
  • Pisula E., 2010, Autyzm – przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk.
  • Schopler E., Lansing M., Waters L., 2002, Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych, Gdańsk.
  • Sundberg M., 2015, VB-MAPP. Ocena osiągania kamieni milowych rozwoju i planowanie terapii. Program do oceny umiejętności językowych i społecznych dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami rozwoju – podręcznik/kwestionariusz, Warszawa.
  • Teitelbaum O., Teitelbaum P., 2012, Czy moje dziecko ma autyzm? Jak rozpoznać najwcześniejsze oznaki autyzmu, Gdańsk.
  • Wlash K., Darby D., 2008, Neuropsychologia kliniczna Walsha, Gdańsk.
  • Winczura B., 2008, Dziecko z autyzmem. Terapia deficytów poznawczych a teoria umysłu, Kraków.
  • Wing L., 2005, Związek między zespołem Aspergera i autyzmem Kannera, [w]: Autyzm i zespół Aspergera, red. U. Frith, przeł. B. Godlewska, Warszawa.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-a45741d1-a36c-4916-95cc-9de799c74c09
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.