PL
Artykuł stanowi przegląd wybranych narzędzi badań przeznaczonych do diagnozy kompetencji językowych i komunikacyjnych na przykładzie studium przypadku dziecka ze złożonymi zaburzeniami komunikacji na tle całościowych zaburzeń rozwoju: autyzmu oraz niepełnosprawności intelektualnej. Diagnoza jest pierwszym z elementów postępowania logopedycznego, stanowi fundament działań logopedy oraz warunkuje efektywność prowadzonych działań terapeutycznych, co istotne, proces diagnozy stanowi nieodłączny element pracy logopedycznej, bowiem logopeda w myśl zaproponowanego przez S. Grabiasa standardu postępowania logopedycznego (Grabias 2015) musi dokonywać w procesie terapii weryfikacji postawionych uprzednio hipotez diagnostycznych. Na gruncie logopedii nie powstało jeszcze jednolite narzędzie przeznaczone do diagnozy kompetencji językowych, komunikacyjnych i kulturowych w oparciu o teorię interakcji dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Bowiem już pierwsze opisy tego zaburzenia wskazywały, że dzieci te przychodzą na świat z wrodzoną nieumiejętnością tworzenia zwykłych, biologicznie uwarunkowanych kontaktów z ludźmi. (Kanner 1943) Niniejszy artykuł ukazuje możliwości językowego budowania interakcji z innymi przez dziecko z niepełnosprawnością sprzężoną: autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną, każde z zaprezentowanych w tekście narzędzi pozwala na ocenę innych sprawności i kompetencji, przez co możliwe stało się zbudowanie pełnego obrazu możliwości i deficytów dziecka oraz zaplanowanie zindywidualizowanej terapii logopedycznej z uwzględnieniem mocnych i słabych stron fukcjonowania językowego i poznawczego chłopca.
EN
The article is a survey of selected testing tools for diagnosing linguistic and communicative competences, exemplified by the case study of the child with complex communication disorders with underlying comprehensive developmental disorders: autism and intellectual disability. Diagnosis is the first of the elements of speech therapy management, it is the foundation of the logopedist’s actions and determines the effectives of conducted therapeutic activities; what is significant, the diagnostic process is an inherent element of logopedic work, because the logopedist, according to the standard of logopedic management proposed by S. Grabias (S. Grabias, 2015), has to verify the earlier proposed diagnostic hypotheses. In the domain of logopedics, a uniform tool for diagnosing linguistic, communicative and cultural competences, based on the interaction theory for patients(children) with autism spectrum disorders, has not yet been developed. For already the first descriptions of this disorder showed that these children were born with an innate inability to make ordinary, biologically conditioned contacts with people (L. Kanner, 1943). The present article shows the possibility of linguistically interacting with others by the child with multiple disabilities: autism and intellectual disability; each of the tools presented in the texts allows assessing different skills and competences, whereby it is possible to construct a complete picture of the child’s abilities and deficits and to plan his/her individualized logopedic therapy taking into consideration the strengths and weaknesses of the boy’s linguistic and cognitive functioning.