Quasi-szkoły – nowe przedsięwzięcia rodzicielskie na obrzeżu systemu oświaty

• Authors: Uryga Danuta , Wiatr Marta

Title variants

EN

Quasi-schools – new parental ventures on the fringes of Polish education system

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest nowe zjawisko społeczno-oświatowe związane z powstaniem placówek oświatowych, które w ciągu ostatnich kilku lat powstały na terenie dużych polskich miast. Ich zaistnienie jest wyrazem rodzicielskiej potrzeby stworzenia miejsca, w którym dzieci mogłyby kształcić się „inaczej”, lepiej niż w typowej szkole. Autorki proponują nazwę określającą te placówki – „quasi- -szkoły”. Wybór ten uzasadniony jest poprzez opis ich istotnych cech, będący wynikiem wstępnej analizy wyników badań empirycznych. Artykuł przedstawia kontekst społeczno-polityczny opisywanego zjawiska. W pozostałych częściach ma miejsce zestawienie cech quasi-szkoły ze znanymi w badaniach nad oświatą koncepcjami szkoły alternatywnej, w których ważne miejsce zajmuje idea nieskrępowanego rozwoju jednostki, demokratyzacja szkoły i wolność uczestniczących w niej podmiotów.

EN

The article considers a new socio-educational phenomenon related to the emergence of new educational institutions which have appeared in major Polish cities over the past few years. Their emergence is an expression of the parents’ desire to create an institution that would educate the children „differently” – better than in a typical school. The authors of this paper propose to name these institutions – „quasi-schools”. We justify the choice by description of their important characteristics. The article presents the socio-political context of the studied phenomenon. The paper continues to compare the characteristics of quasi-schools with well-known, and explored concepts of alternative schools, such as the concepts of unrestrained individual development, school democratization and participant personal freedom

Keywords

PL

quasi-szkoły; wolne szkoły; szkoły demokratyczne; szkolnictwo alternatywne; inicjatywy rodzicielskie

EN

quasi-schools; free schools; democratic schools; alternative education; parental initiatives

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2015 (R. XIV)
• Issue: 3(57)
• Pages: 217-232

Dates

published

2015-09-30

Contributors

author

Uryga Danuta

• Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie

author

Wiatr Marta

• Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie

References

• Brown P. (1994), Education and the ideology of parentocracy, [w:] Parental Choice and Education: Principles, policy and practice, Kogan Page, London.
• Dolata R., Putkiewicz E., Zielińska A. (1997). Ideologiczne oblicza szkół społecznych, „Edukacja i Dialog”, nr 7.
• Frybes M., Kunicki-Goldfinger M. (2009), STO jako ruch społeczny, „Edukacja i Dialog”, nr 6.
• Gawlicz K., Rohrborn, B., (2014). Edukacja przedszkolna: pytanie o demokrację, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa.
• Gawlicz K. (2014), Dziecko jako obywatel? Analiza podstawy programowej i wybranych programów wychowania przedszkolnego, [w:] Demokracja i edukacja, Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M., Tokarz T. (red.), Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Gozdowska E., Uryga D. (2014), Rada szkoły – między ideą a społeczną praktyką, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Warszawa.
• Gray P. (2301), Free to Learn: Why Unleashing the Instinct to Play Will Make Our Children Happier, More Self-Reliant, and Better Students for Life, Basic Books.
• Gribble D. (2005), Edukacja w wolności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Holt J.C. (2007), Zamiast edukacji. Warunki do uczenia się przez działanie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Illich I. (2010), Odszkolnić społeczeństwo, Bęc Zmiana, Warszawa.
• Jacyno M. (2007), Kultura indywidualizmu, PWN, Warszawa.
• Jung-Miklaszewska J., Rusakowska D. (1995), Szkoły społeczne in statu nascendi, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Krause A. (2010), Pedagogika pobocza – złudzenia i nadzieje alternatywności w pedagogice specjalnej, [w:] Edukacja alternatywna w XXI wieku, Melosik Z., Śliwerski B. (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Kunert K. (1995), Strategie reformowania szkoły, [w:] Pedagogika alternatywna. Dylematy teorii, Śliwerski B. (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Laclau E. (1996), Emancypacje, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
• Melosik Z., Śliwerski B. (2010), Edukacja alternatywna w XXI wieku, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Mendel M. (1996), Szkolna droga ku demokracji – współuczestnictwo rodziców w procesie edukacji dzieci, „Życie Szkoły”, nr 2.
• Mendel M. (1998), Rodzice i szkoła. Jak współuczestniczyć w edukacji dzieci?, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Mendel M. (2002), Partnerstwo rodziny szkoły i gminy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Mendel M. (2007), Rodzice i nauczyciele jako sprzymierzeńcy, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk.
• Mercogliano C. (1998), Making it up as we go Along: The Story of the Albany Free School, Heinemann.
• Męczkowska-Christiansen A. (2014), Edukacja dla demokracji jako demokracja w edukacji. Wokół podstawowych pojęć, [w:] Demokracja i edukacja, Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M., Tokarz T. (red.), Wydawnictwa Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Morrison K.A. (2007), Free School Teaching: A Journey into Radical Progressive Education, State University of New York Press.
• Nowosad I. (2010), Przemiany koncepcji autonomii szkół publicznych w Europie, [w:] Edukacja alternatywna w XXI wieku, Melosik Z., Śliwerski B. (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Okoń W. (1996), W poszukiwaniu strategii rozwoju oświaty, [w:] Demokracja a oświata, kształcenie i wychowanie, Kwiatkowska H., Kwieciński Z. (red.), Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Warszawa.
• Olczak A. (2014), Edukacja w demokracji i ku demokracji przez aktywne uczestnictwo dziecka, [w:] Demokracja i edukacja, Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M., Tokarz T. (red.), Wydawnictwa Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Przyborowska B. (1998), Autonomia zewnętrzna i wewnętrzna szkół niepublicznych, „Edukacja”, nr 4.
• Ramseger J. (2008), Szkoły oporu. Radykalne szkoły reform w praktyce, [w:] Edukacja w wolności, Śliwerska W., Śliwerski B. (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Skura P. (2015), Prawie jak w szkole, „Głos Nauczycielski”, luty.
• Starego K. (2010), Emancypacja – niedokończony projekt edukacji, [w:] Przestrzenie teraźniejszości i ich społeczno-edukacyjne sensy, Szczepska-Pustkowska M., Lewartowska-Zychowicz, M., Kożyczkowska A. (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Śliwerski B. (1992), Edukacja alternatywna: dylematy teorii i praktyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Śliwerski B. ( 1995), Parentokracja czy uspołecznienie szkoły, „Szkoła Zawodowa”, nr 1.
• Śliwerski B. (1996a), Klinika szkolnej demokracji, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Śliwerski B. (1996b), Edukacja autorska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Śliwerski B. (2009), Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Śliwerski B. (2011), Czy oświata potrzebuje przewrotu kopernikańskiego?, [w:] Rozwój i edukacja. Wielkie przewartościowanie, Szomburg J. (red.), Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Śliwerski B. (2013), Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP. W gorsecie centralizmu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Tokarz T. (2014), Konserwatyzm a edukacja demokratyczna, [w:] Demokracja i edukacja, Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M., Tokarz T. (red.), Wydawnictwa Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Uryga D. (2013), „Mała szkoła”. Socjopedagogiczne studium obywatelskich inicjatyw, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w warszawie, Warszawa.
• Zielińska-Kostyło H. (2005), Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez edukację. Antropologia pedagogiczna Theodore’a Bramelda, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Zielińska-Kostyło H. (2008), Pedagogika emancypacyjna, [w:] Pedagogika, t. 1, Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), PWN, Warszawa.
• Żylińska M. (2013), Neurodydaktyka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Edukacja Demokratyczna (b.d.w.), Retrieved from: Jak działa szkoła demokratyczna: http://www.edukacjademokratyczna.pl/szkola-demokratyczna-2/jak-dziala-szkola-demokratyczna-k
• Odpowiedzialna Szkoła (b.d.w.), Retrieved from: http://odpowiedzialnaszkola.pl/
• Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego, http://www.slownik-online.pl/kopalinski/8D1339C69083892AC12565820006EC11.php
• Summerhill, http://www.summerhill.pl/koncepcja-szkoly-summerhill.html
• Szkoła Harmonia, retrieved from: Nauka w szkole Harmonia: http://szkolaharmonia.pl/nauka-w-szkole-harmonia
• Trampolina, retrieved from: http://www.trampolina.szkola.pl/#

Identifiers

ISSN

1642-672X