Staropolskie i gwarowe świepioto na tle słowiańskiej terminologii bartniczej

• Authors: Kwaśnicka-Janowicz Agata

Title variants

EN

Old Polish and dialectal świepioto in the background of Slavic beekeeping terminology

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article discusses the semantics of the beekeeping term świepioto ‘a swarm of wild bees; the place where a swarm is staying’. The original meaning of this word ‘a swarm of wild bees’ is associated with the verb swepetati (Old Church Russian cвепетaти) ‘to swing oneself, to wobble’. The metonymic transfer ‘swarming of bees’ > ‘swarm of wild bees’ (there is a possibility of an etymological connection with the name of a bee slice, as a place of crowding for a swarm of bees) gave rise to the meaning ‘a place where the swarm is staying’, and even ‘wild honey’. These names were attested only in the lexis of North Slavs and their scope of usage is pointing to the North Slavic linguistic variant.

Keywords

EN

Old Polish vocabulary; terminology

• Publisher: Committee on Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
• Journal: Rocznik Slawistyczny
• Year: 2015
• Volume: 64
• Pages: 49-62
• Document type: artykuł naukowy

Contributors

author

Kwaśnicka-Janowicz Agata

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Babik Z., 2003, O rzekomym prasłowiańskim *dъbolъ ‘ul’, „Rocznik Slawistyczny”, r. 53, s. 15–20.
• Bezlaj F., 1995, Etimološki slovar slovenskega jezika, knj. 3: P–S, Ljubljana.
• Blank-Weissberg S., 1937, Barcie i kłody w Polsce, Warszawa.
• Brückner A., 1927, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
• Eckert R., 1987, Waren die Südslawen mit der Waldimkerei vertraut?, „Slavia Orientalis”, r. 36, nr 3–4, s. 481–484.
• Hedemann O., 1934, Dawne puszcze i wody, Wilno.
• Jeż-Jarecki W., 1962, Bartnictwo Puszczy Solskiej, „Etnografia Polska”, t. 6, s. 240–266.
• Karpiński J., 1948, Ślady dawnego bartnictwa puszczańskiego na terenie Białowieskiego Parku Narodowego, Kraków.
• Kartoteka Słownika gwar polskich PAN Kraków.
• Kość J., 1999, Polszczyzna południowokresowa na polsko-ukraińskim pograniczu językowym w perspektywie historycznej, Lublin.
• Kuczyńska U., 2004, Bartnictwo kurpiowskiej Puszczy Zielonej, Łomża.
• Machek V., 1968, Etymologický slovník jazyka českého, druhé, opravene a doplnĕné vydání, Praha.
• Moszyński K., 1962, O sposobach badania kultury materialnej Prasłowian, Wrocław–Kraków.
• Moszyński K., 1928, Polesie Wschodnie, Warszawa.
• Nobis I., 2013, Służebne nazwy miejscowe w Polsce piastowskiej, Kraków.
• Pirnat Ž., 2006, Čebela in Indoevropejci, Ljubljana (http://spj.ff.uni-lj.si/tiki-download_wiki_attachment.php?attId=44, pdf, dostęp 02.09.2015).
• Pokorny J., 1959–1969, Indogermanisches etymologisches Wӧrterbuch, Bd. 1–2, Bern.
• Rost P., 1907, Die Sprachreste der Draväno-Polaben im Hannöverschen, Lepzig.
• Rymut K., 1975, Nazwy miejscowe dawnego powiatu bieckiego, Wrocław [= Prace Onomastyczne 23].
• Rymut K., 2003, Kto to byli świepietnicy? [w:] tenże, Szkice onomastyczne i historycznojęzykowe, Kraków, s. 211–215.
• Rzetelska-Feleszko E., 1978, Rozwój i zmiany toponimicznego formantu -ica na obszarze zachodniosłowiańskim, Wrocław : Warszawa.
• Skrodzki S., 1616 [wyd. 1886], Porządek prawa bartnego, wedle starodawnego zwyczaju i dawnych ustaw potocznych Spraw Bartnych z pośrodka bartnictwa (…). Spisany roku Pańskiego 1616. Wydał A. Kryński, [w:] „Scriptores Rerum Polonicarum”, Editis Akad. Crac., t. 9, Archiwum Komisji Historycznej, t. 3, Kraków 1886, s. 1–44.
• Słownik języka polskiego, 1861, wypracowany przez A. Zdanowicza, M. Bohusza-Szyszkę i in., wydany staraniem i kosztem M. Orgelbranda, t. 1–2, Wilno (tzw. słownik wileński).
• Słownik prasłowiański, red. F. Sławski, t. 1–8, Wrocław : Warszawa : Kraków 1974–2001–.
• Słownik staropolski, t. 1–11, 1953–2002, red. S. Urbańczyk, Wrocław : Kraków.
• Słownik starożytności słowiańskich, 1961, red. W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński, t. 1, cz. 1, Wrocław : Warszawa : Kraków.
• Słownik terminów i pojęć przydatnych pszczelarzom, red. J. Mioduszewski, „Pszczelarstwo” 7: 1988, s. 5–6.
• Słowotwórstwo języka doby staropolskiej. Przegląd formacji rzeczownikowych, red. K. Kleszczowa, Katowice 1996.
• Smoczyński W., 2007, Słownik etymologiczny języka litewskiego, Kraków.
• Snoj M., 2003, Slovenski etimološki slovar, Ljubljana.
• Szydłowska B., 1955, Hodowla zwierząt domowych u Połabian w świetle zabytków języka połabskiego, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1, s. 449–484.
• Vasmer M., 1953–1958, Russisches Etymologisches Wörterbuch, Bd. 1–3, Heidelberg.
• Wolski K., 1952, Bartnictwo i pasiecznictwo dorzecza Sanu w XV i XVI wieku, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio B, vol. 7, 3, s. 93–169.
• Wolski K., 1960, Z badań nad dawnymi technikami pszczelarskimi w dorzeczu Sanu, Przemyśl.
• Aнохина B.B., Никончук Н.B., 1968, Полеccкaя терминология пчеловодства, [в:] Лексика Полесья. Материалы для полесского диалектного словаря, ред. Н.И. Толстой, Москвa, с. 320–365.
• Мацкевіч Ю.Ф, 1975, Лексіка пчалярsства. З народнага слоўніка, Мінск.
• Словник староукраїнської мови XIV–XV ст., в 2-х т., 1977–1978, ред. Л.Л. Гумецька, І.М. Керницький, т. 1–2, Київ.
• Срезневский И.И., 1903, Материалы для Словаря древнерусского языка по письменным памятникам, т. 3, Санкт-Петербург.