Znak Jonasza. Refleksja nad aktualnością kontrowersyjnego proroka

• Authors: Jankowski Stanisław

Title variants

EN

The Sign of Jonah: Topicality of the Book of the Controversial Prophet

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Księga Jonasza porusza ważny w środowisku judaistycznym problem prawa również pogan do nadziei zbawienia, jakim cieszą się Żydzi. Protagonistą historii ilustrującej ten ciągle aktualny problem jest prorok imieniem Jonasz, którego Bóg obarczył misją głoszenia Niniwitom konieczności nawrócenia jako warunku ocalenia. Próba Jonasza uchylenia się od tej misji – nie wierzył, by Niniwici wzięli sobie do serca jego apel – się nie powiodła. Ponieważ miasto się nawróciło, a Jonasz miał to za złe Bogu, że historia toczy się nie po jego myśli, Bóg posłużył się krzewem rycynusu, aby przekonać niesfornego proroka, że Jego intencją jest, aby grzesznik – czy Żyd, czy poganin – się nawrócił i żył. Historia Jonasza, właściwie nowela o wydźwięku satyrycznym, piętnuje ciasnotę myślenia współczesnych autorowi rodaków, którzy – być może pod wpływem reformy Ezdrasza-Nehemiasza – wyznawali rygorystyczny separatyzm Judejczyków i pogan. Problem był aktualny i w czasach Chrystusa, skoro w swojej polemice z faryzeuszami przywołał On postać Jonasza. Pierwotny Kościół odczytywał tę księgę już w świetle zmartwychwstania Jezusa, podczas gdy wyznawcy judaizmu nie chcieli jej uznać jako dowodu boskiej i mesjańskiej Jego misji. W świetle wypowiedzi Jezusa Księga Jonasza jest wezwaniem do kierowania się przesłankami wiary zawartymi w historii zbawienia, do osobistego nawrócenia nie tylko od grzechów, ale i od ciasnoty myślenia, wreszcie, że ocalenie/zbawienie może zapewnić dopiero uznanie Go jako Zbawiciela, czego rękojmią jest „znak Jonasza” czyli Misterium Paschalne.

EN

The Book of Jonah raises the question whether the Gentiles are entitled to the hope of salvation enjoyed by the Jews. The protagonist of the history illustrating this problem, is prophet Jonah, who denied them this right and was, therefore, convinced that Ninevites would reject his appeal to conversion. However, the city was converted and Jonah blamed God for the fact that history did not go his way. That story, actually a novella with satirical overtones, stigmatizes the narrow-mindedness of thinking characterizing the author’s contemporaries who adhered to the rigorous separatism of Judeans and pagans. The problem was undoubtedly relevant in the days of Christ, since it was recalled by Him in the polemic with the Pharisees. The early Church interpreted this book in the light of Resurrection. In the present article, it is argued that the Book of Jonah as a call to personal conversion not only from sins, but also from the narrowness of thinking as regards different believers, because salvation can only be ensured “the sign of Jonah”, i.e. the Paschal Mystery.

Keywords

PL

Prorocy ST,; Jonasz,; Jezus; faryzeusze; historia Izraela; Niniwa; krytyka literacka; wiara; nawrócenie; zbawienie; zmartwychwstanie; zwierzęta

EN

Prophets ST; Jonah; Jesus; Pharisees; history of Israel; Nineveh; literary critic; faith; conversion; salvation; resurrection; animals

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2019
• Volume: 40
• Issue: 2
• Pages: 11-23

Dates

printed

2019-06-30

Contributors

author

Jankowski Stanisław

• UMK

References

• Alonso Schökel Luis. 1980. Profetas. Introducciones y comentario, I-II. Madrid. Ediciones Cristiandad.
• Brzegowy Tadeusz. 2001. „Miłosierdzie Boże nie zna granic (Księga Jonasza), w Frankowski Janusz i Brzegowy Tadeusz (red.), Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych. 4 Wielki świat starotestamentalnych proroków. I. Od początków profetyzmu do Niewoli Babilońskiej, Warszawa. Wydawnictwo UKSW. 129-140.
• Cohen A.1935. Il Talmud. Bari 1935, repr. 1981. Gius. Laterza & Figli.
• Lamarche Paul SJ. 1973. Zwierzęta. w Léon-Dufour Xavier (red.). Słownik teologii biblijnej. Poznań. Pallottinum. 1148-1150.
• Łach Stanisław. 1971. Teologiczne znaczenie wyrazu bāhar. W tenże (oprac.). Księga Powtórzonego Prawa. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy. [PŚST tom II, część 3]. Poznań. Pallottinum, 304-315.
• Nodet Étienne. 2014. L’Odyssé de la Bible. Études et thèmes, Paris. Les Éditions du Cerf.
• Shulman Dennis G., Jonah: His Story, Our Story; His Struggle, Our Struggle: Commentary on Paper by Avivah Gottlieb Zornberg, w Psychoanalytic Dialogues: The International Journal of Relational Perspectives, 18, 3 (2013). 329-364.
• Ravasi Gianfranco. 1986. Il libro dei Salmi. Commento e attualizzazione, Volume 1-3. Bologna. Edizioni Dehoniane.
• Ravasi Gianfranco. 2009. Opowieści nieba. Historia, idee, postacie Starego Testamentu. Kraków. Salwator.
• Schürer Emil. 1979. The history of the Jewish people in the age of Jesus Christ (175 B.C. – A.D. 135). A New English Version Revised and Edited by Vermes Geza, Millar Fergus and Black Matthew. Volume II. Edinburgh. T. & T. Clark.
• Spitzer Salomon (tłum.). 1926. Modły Izraelitów na dni powszednie i święta, uroczystości i posty, oraz obrządki i ceremonje religijne. Kraków (przedruk Warszawa 1991).
• Synowiec Julisz St. OFMConv. 1999. Prorocy Izraela, ich pisma i nauka. Kraków. „Bratni Zew”. Wyd. 3.
• Testa Emmanuele. 1959/60. Habdalah e ῾Azkarah nella Restaurazione del resto d’Israele. Liber Annuus X. 5-35.
• Testa Emmanuele (a cura di). 1977. Il messaggio della salvezza. Il profetismo e i profeti. Torino-Leumann. Elle Di Ci. Wyd. IV.
• Wróbel Mirosław St. (przekład i oprac.). 2017. Targum Neofiti I. Księga Wyjścia. Tekst aramejski – przekład. Aparat krytyczny – przypisy. [Biblia Aramejska. II]. Lublin. „Gaudium”.

Identifiers

DOI

10.21852/sem.2019.2.01