Dychotomia konceptualizacji świata w dyskursie instytucjonalnym

• Authors: Kowalczyk Joanna , Zbróg Piotr

Title variants

EN

Conceptualization of reality in institutionalized functional discourses

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza kwestie dotyczące sposobów ujmowania rzeczywistości przez profesjonalnych i nieprofesjonalnych interlokutorów w obszarze zinstytucjonalizowanego dyskursu funkcjonalnego. Przyczynkiem do podjęcia analiz stała się obserwacja dychotomii językowych obrazów świata zawodowych i zwykłych uczestników interakcji. Celem artykułu jest wyodrębnienie i deskrypcja różnic w sposobach postrzegania i opisywania rzeczywistości wśród aktantów dyskursu instytucjonalnego. W wyniku oglądu stosowanych w wypowiedziach jednostek nominatywnych i ciągów werbalnych ustalono, że funkcjonalność komunikacji instytucjonalnej opiera się na transponowaniu pojęć pierwotnych w koncepty wtórne. W procesie transpozycji dochodzi do rekonstrukcji znaczeń i statusów podmiotów i przedmiotów dyskursu. Metodologiczną podstawę podjętych analiz zbudowały założenia pragmatyzmu sprzężone z prakseologicznym paradygmatem sprawnego działania.

EN

The article explores ways of describing reality by professional and non-professional interlocutors within the framework of institutionalized functional discourse. The motivation for analysis was the observation of dichotomies of linguistic representation of the world of professionals and ordinary participants of interaction. The aim of the article was to indicate and characterize the differences in the ways of perceiving and describing reality among participants in institutional discourse. As a result of the analysis of lexical units and verbal sequences used in speech, it has been proven that the functionality of institutional discourse is based on transposing primary concepts into specialized concepts. In the process of transposition, the meanings and statuses of subjects and objects of discourse are reconstructed. The methodological basis for the analysis was the pragmatism and praxeological paradigm of efficient action.

Keywords

PL

dyskurs funkcjonalny; dyskurs instytucjonalny; konceptualizacja; werbalizacja; językowy obraz świata

EN

functional discourse; institutional discourse; conceptualization; verbalization; linguistic representation of the world

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2018
• Issue: 32
• Pages: 77–89

Dates

published

2018

Contributors

author

Kowalczyk Joanna

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

author

Zbróg Piotr

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce

References

• Anusiewicz J. 1999: Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku, [w:] Bartmiński J. (red.), Językowy obraz świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 261–289.
• Austin J.L. 1993: Jak działać słowami, [w:] Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 543–729.
• Bartmiński J. 2007: Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bielecka-Prus J. 2012: Problem kontekstu w teoriach komunikowania społecznego, Studia socjologiczne 1(204), 19–37.
• Bielecka-Prus J. 2015: Problem kontekstu społecznego w analizie dyskursu, [w:] Kiklewicz A., Uwanowa-Szmygowa I. (red.), Duskurs: aspekty lingwistyczne, semiotyczne i komunikacyjne, Olsztyn: Centrum Badań Europy Wschodniej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 101–109.
• Czachur W. 2011: Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji, Tekst i Dyskurs – Text Und Discurs 4, 79–97.
• Dunin-Dudkowska A. 2010: Akt notarialny jako gatunek wypowiedzi, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kopińska M. 2009: Język jako narzędzie interpretacji rzeczywistości – językowy obraz świata, Mundu bat begirada anitz Un Mundo muchas miradas (2), 53–76.
• Kowalczyk J. 2017: Pragmatyka komunikacji urząd – obywatel, Kraków: Libron.
• Lakoff G., Johnson M. 1988: Metafory w naszym życiu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Moscovici S. 2001: Social Representations. Explorations in Social Psychology, New York: New York University Press.
• Witosz B. 2012: Badania nad dyskursem we współczesnym językoznawstwie polonistycznym, Oblicza komunikacji 5, 61–76.
• Wojtak M. 2004: W kręgu stylistycznych paradoksów – uwagi o stylu tekstów użytkowych, Stile, t. 3, 85–96.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.32.5