Scenariusze upokorzenia w „Dziennikach” Stefana Żeromskiego

• Authors: Prokop-Janiec Eugenia

Title variants

EN

Scenarios of Humiliation in Stefan Żeromski’s “Dzienniki” (“Diaries”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł interpretuje zapisy sytuacji upokorzenia i upokarzania w „Dziennikach” Stefana Żeromskiego. Upokorzenie traktowane jest jako emocja stanowiąca doznanie podmiotu, a zarazem reakcja powstająca i ujawniająca się w przestrzeni międzyosobowej. Jego interpersonalny wymiar wiąże się, z jednej strony, ze świadomością pozycji, jaką jednostka zajmuje w polu społecznym, z drugiej zaś z obowiązującymi kulturowymi regułami odczuwania. Upokarzanie z kolei uznawane jest za odwet i odpowiedź na poniżenie. Analizy skupiają się na scenariuszach doznań i zachowań po stronie upokarzanych, upokarzających i świadków. Dzienniki pisarza wydobywają i akcentują międzyosobowy charakter upokorzenia, dla którego kulturowo-społeczne pole odniesienia stanowi uniwersum wartości i idei szlacheckich. Wskazują też rolę upokorzenia jako emocji towarzyszącej formowaniu się inteligencji jako nowoczesnej grupy społecznej.

EN

The article interprets the represantations of the situations of humiliation and acts of humiliation in Stefan Żeromski’s “Dzienniki” (“Diaries”). Humiliation is treated both as an emotion of experienced by a subject and as a reaction that is evoked and expressed in an interpersonal space. This interpersonal dimension is linked, on the one hand, with the awareness of the position that one occupies in a social field and, on the other hand, with the cultural patterns of experience. Acts of humiliation, in turn, are seen as a response and as a revenge for degradation. The analyses focus on the scenarios of emotions and behaviours on the part of the humiliated, the humiliating, and the witnesses. Żeromski’s diary exploits and accentuates the interpersonal character of humiliation to which the frame of reference is the universe of values and ideas of the gentry. Additionally, Żeromski’s text point to the role of humiliation as an emotion that accompanies the formation of the intelligentsia—a modern social group.

Keywords

EN

Stefan Żeromski; situations of humiliation in Żeromski’s “Dzienniki” (“Diaries”); act of humiliation in Żeromski’s “Dzienniki” (“Diaries”); role of humiliation as an emotion that accompanies the formation of the intelligentsia

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2019
• Volume: 110
• Issue: 4
• Pages: 197-208

Dates

printed

2019-12-27

Contributors

author

Prokop-Janiec Eugenia

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Identifiers

ISSN

0031-0514

DOI

10.18318/pl.2019.4.14