La fantaisie romantique et la loupe naturaliste: deux images littéraires de la névrose au XIXe siècle

• Authors: Kaczmarek Anna

Title variants

EN

The romantic fantasy and the eye-glass of a naturalist: two literary im ages of neurosis in the 19th century

PL

Romantyczna fantazja i lupa naturalisty: dwa literackie obrazy neurozy w XIX w.

• Languages of publication: FR

Abstracts

EN

The subject of mental troubles and diseases, often covered by the common term of ‘neurosis’, occurs in the literature of all times. The portraits of characters showing various kinds of neurotic behaviour differ according to the aesthetics of the period of their creation. The paper shows two opposite ways of perceiving neurosis in the 19th century, characteristic for the Romanticism and the Naturalism. The portrait of a romantic hero, “hallucinated”, gloomy and melancholic, suffering from a couple of mysterious symptoms leading unavoidably to death, should touch or even frighten the reader. It is opposed to a “clinical” vision of neurosis as a pathological condition of the organism. A consequence of the postulate of objectivity and scientific truth involved by the Naturalism is a medical-report-like description of a “human animal” while ill.

PL

Temat zaburzeń i chorób nerwowych, często określanych wspólnym terminem „neurozy”, jest tematem powracającym w każdej epoce literackiej. Portrety bohaterów wykazujących różnego rodzaju neurotyczne zachowania różnią się w zależności od estetyki właściwej epoce, w której powstały. Artykuł ukazuje dwa przeciwstawne sposoby postrzegania neurozy w XIX w., charakterystyczne dla romantyzmu i naturalizmu. Portret bohatera romantycznego, „nawiedzonego”, ponurego, melancholijnego i cierpiącego na zespół tajemniczych objawów nieuchronnie prowadzących do śmierci, ma poruszyć, a nawet przestraszyć czytelnika. Zostaje on przeciwstawiony „klinicznej” wizji neurozy jako patologicznego stanu organizmu, właściwej naturalizmowi. Konsekwencją leżącego u jego podstaw postulatu obiektywizmu i naukowej prawdy jest ukazanie, w formie niemal medycznego raportu, obrazu chorego „zwierzęcia ludzkiego".

Keywords

EN

neurosis; Poe; Zola; Romanticism; Naturalism

PL

neuroza; Poe; Zola; romantyzm; naturalizm

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Annales Neophilologiarum
• Year: 2013
• Issue: 7
• Pages: 43-57

Dates

published

2013

Contributors

author

Kaczmarek Anna

• Uniwersytet Opolski

References

• Baudelaire Ch., 1885, Madame Bovary par Gustave Flaubert, [in:] OEuvres complètes, vol. III - Art romantique, XVI - Critiques littéraires, Calmann-Lévy, Paris.
• Lefèvre A., 2000, De l’hystérie à la sexualité féminine. Une étude psychanalytique, Paris.
• Didi-Huberman G., 1982, L’invention de l’hystérie. Charcot et l’Iconographie photographique de la Salpêtrière, Paris.
• Decottignies J., 1989, L’hystérique ou la femme intéressante: poétique de la crise, [in:] Mythologie et physiologie du corps féminin, Université Charles de Gaulle – Lille III, P. U. de Lille.
• Diderot D., 1986, Sur les femmes, cité d’après : E. Badinter, L’un est l’autre. Des relations entre hommes et femmes, éd. Odile Jacob, Paris.
• Balzac H., 1832, Physiologie du mariage, Méditation XXVI, Marescq, Paris.
• Poe E. A., 1884, La Chute de la Maison Usher, traduit par Ch. Baudelaire, Paris.
• Thomas L.-V., 1980, Le Cadavre. De la biologie à l’anthropologie, Paris.
• Zola E., 1969, L’adultère dans la bourgeoisie, [in:] idem, Chroniques et Polémiques, t. XIV.
• Zola E., 1979, La Fortune des Rougon, Fasquelle, Paris.
• Carles P., Desgranges B., 1995, Émile Zola ou le cauchemar de l’hystérie et les rêveries de l’utérus, [in:] Les Cahiers Naturalistes, XLI, n° 69.
• Dybel Cf. P., 2006, Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie, Kraków.
• Zola E., 1977, Le Docteur Pascal, Fasquelle, Paris.
• Becker C., 2002, Zola: le saut dans les étoiles, Paris.

Identifiers

ISSN

1734-4557