Problemy edukacji seksualnej w Polsce

• Authors: Ewelina Wejbert-Wąsiewicz , Elżbieta Pęczkowska

Title variants

EN

The problems of sexual education in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule opisano historię powstania i rozwoju a także współczesne problemy oświaty seksualnej w Polsce. Mimo, że minęło ponad sto lat od pierwszych społecznych akcji pionierów edukacji seksualnej, nadal temat ten budzi spory ideologiczno-polityczne. Wyniki różnych badań socjologicznych (w tym własnych) świadczą o tym, że szkoła polska nie prowadzi edukacji seksualnej, nie realizuje w wystarczającym stopniu zaleconych programów. Kwestia edukacji seksualnej jest sprawą polityczną, podobnie jak kwestia aborcji pojawia się w dyskursie politycznym w okresie przedwyborczych kampanii politycznych. Poprzez skuteczną edukację społeczną i seksualną można zapobiegać chorobom, niechcianym ciążom, aborcjom – dramatom życiowym. Niestety w Polsce ta kwestia wciąż jest marginalizowana. Istnieją trzy poważne problemy, które podtrzymują tą niekorzystną sytuację. Jest to ogólne tabu kulturowe nałożone na sferę seksualności ludzkiej, następnie „upolitycznienie” tej sfery, a w praktyce – brak dobrze przygotowanej kadry pedagogów do prowadzenia szkolnej edukacji seksualnej.

EN

The history development, evolution and problems of sexual education in Poland has been described in hereby article. Despite that since first social action of pioneer of sexual education till now over hundred years have passed, this theme still causes big political-ideologically disputes. The results of many sociological researches (including personal researches) give evidence that polish school does not provide sexual education and does not realise its program sufficiently. A sexual education is more a political matter as well as an abortion, which appears in political discussion during political campaign stage especially. The forceful social and sexual education to prevent the diseases, unwanted pregnancies, abortion – the vital drama. Unfortunately, in Poland this problem is still marginalized. There are three crucial reasons, which perpetuate such unfavourable state: social, cultural “tabu” of human sexuality “politicization” of human sexuality and, in practise, lack of fully-developed teaching body in sexual education.

Keywords

PL

antykoncepcja; edukacja seksualna; kościół; młodzież; państwo

EN

contraception; sexual education; catholic church; young; state

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2009
• Volume: 58
• Issue: 3
• Pages: 173-192

Dates

published

2009

Contributors

author

Ewelina Wejbert-Wąsiewicz

• Uniwersytet Łódzki

author

Elżbieta Pęczkowska

• Uniwersytet Łódzki

References

• Biuletyn Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny”, 1/1997, 8/2005.
• Boy-Żeleński T. [1960], Piekło kobiet, Warszawa.
• CBOS [2005], Aborcja, edukacja seksualna, zapłodnienie pozaustrojowe, II.
• CBOS [2007], O wychowaniu seksualnym młodzieży, VIII .
• Chomczyńska-Miliszkiewicz M. [2002], Edukacja seksualna w społeczeństwie współczesnym. Konteksty pedagogiczne i psychospołeczne, Lublin.
• Czekański A. [1990], Pigułka antykoncepcyjna i jej skutki dla zdrowia kobiety, „Problemy Rodziny”, 1990 nr 4.
• Dobson J. [1993], Zasady nie są dla tchórzy, Warszawa.
• Duch D. [2000], Postawy środowiska lekarskiego wobec ustawy antyaborcyjnej, [w:] Ustawa antyaborcyjna. Funkcjonowanie, skutki społeczne, postawy i zachowania, 2000. IX., Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny.
• Dudziak U. [2002], Seksualność a polityka od socjalizmu do liberalizmu, Toruń.
• Ehman R. [2004], Poronne działanie środków antykoncepcyjnych, Gdańsk.
• Fijałkowski W. [1999], Rodzicielstwo w zgodzie z naturą, Ekologiczne spojrzenie na płciowość, Poznań.
• Grabowscy M. i W., Niemyscy A. i M., Wołochowicz M. i P. [1998], Zanim wybierzesz… Przygotowanie do życia w rodzinie, Warszawa.
• Izdebski Z., Ostrowska A. [2004], Seks po polsku: zachowania seksualne jako element stylu życia Polaków, Warszawa.
• Izdebski Z. [2006], Ryzykowna seksualność Polaków w dobie HIV/AIDS. Studium porównawcze 1997–2001–2005., Zielona Góra.
• Izdebski Z. [1997], Zachowania prozdrowotne i seksualne w aspekcie HIV/AIDS w Polsce, Warszawa.
• Kultys J. [2005], Moralność seksualna młodzieży - ciągłość czy zmiana, Słupsk.
• Jaworski A., A. Grodzki, Izdebski Z. [1994], Przemiany obyczajowości seksualnej młodzieży, Warszawa.
• Karta Praw Rodziny, http://www.srk.opoka.org.pl/srk/srk_pliki/karta.htm
• Kornas-Biela D., Dudziak U. [1993], Edukacja seksualna czy wychowanie człowieka, [w:] Wychowanie do życia w rodzinie, 11.XII.
• Kozakiewicz M. [1985], Młodzież wobec seksu, małżeństwa i rodziny. Perspektywa europejska, Warszawa.
• Kozakiewicz M. [1989], Pro i contra w planowaniu rodziny i wychowaniu seksualnym, Warszawa.
• Łaciak B. [2005], Obyczajowość polska czasu transformacji, czyli Wojna postu z karnawałem, Warszawa.
• Malary J.H. [2002], Nowy feminizm. Kobieta i świat wartości, Poznań.
• Malewska H. […], Psychospołeczne determinanty życia seksualnego kobiet, ……….
• Mariański J. [2001], Praktyki religijne młodzieży a uznawane wartości prorodzinne, [w]: (red.) M. Ziemska, Rodzina Współczesna, Warszawa.
• McDowell J. [1999], Mity edukacji seksualnej, Warszawa.
• Ministerstwo Zdrowia [2006], Raport Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15–49 lat, UNDP.
• Okólski M. [1988], Reprodukcja ludności a modernizacja społeczeństwa. Polski syndrom, Warszawa.
• Pęczkowska E. [2009], Miłość i seks w kulturze nastolatków, nieopublikowana praca magisterska, UŁ.
• Pierzchalska A., Lisowska A., Kurzępa J. (red). [2008], Prostytucja nieletnich w perspektywie Dolnoślązaków. Raport z 2008 roku, Wrocław.
• Riches V. [1984], Następstwa edukacji seksualnej, Gdańsk.
• Rzepka J. (red.), [2003], Zagadnienia prorodzinnej edukacji seksuologicznej. Materiały z seminarium naukowego, Katowice 25.05.2002, Mysłowice.
• Sandecki Cz. [2004], Katecheza szkolna a religijność polskich studentów, Kraków.
• Slany K. [2002], Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków.
• Sokolik W. i inni [1987], Przysposobienie do życia w rodzinie, Warszawa.
• Starowicz Z. L. [1989], Zabiegi przerywania ciąży w populacji 760 pacjentek Lekarskich Przychodni Specjalistycznych Towarzystwa Rozwoju Rodziny: analiza statystyczna, „Problemy Rodziny”, nr 4.
• Starowicz Z. L. [1990], Obawy seksualne młodych, „Problemy Rodziny”, nr 1.
• Uścinowicz J. [1998], Planowane rodzicielstwo, Gdańsk,.
• Wisłocka M. [1995], Sztuka kochania, Warszawa.
• Wiśniewski-Roszkowska K. [1986], Problemy współczesnego erotyzmu, Warszawa.
• Wiśniewska-Roszkowska K. [1988], Seks i moralność, Warszawa-Kraków.
• Wojtyła K. [1982], Miłość i odpowiedzialność, Lublin.
• Wróblewska W. [1991], Nastoletnie matki w Polsce – Studium demograficzne na podstawie badania „ Ankieta Młodych Matek” z 1998, Monografie i Opracowania, SGH, nr 340/22, Warszawa.
• Zielińska Magdalena [2007] Wychowanie seksualne wobec zmian zachowań seksualnych młodzieży polskiej – analiza wyników badań własnych, [w:] Ginekologia Praktyczna 2/2007.
• Żarnowska A. i Szwarc A. [2004], Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności wiek XIX i XX, Warszawa.
• Źródła internetowe:
• http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/3A3B8702 (dostępny 23.04.2009)
• http://www.adwokatura.pl/Pliki/RaportGilaRoblesa.doc (dostępny 20.IV.2004).
• http://www.badania-seksualne.pl/historia.htm (dostępny 23.04.2009)
• http://www.federa.org.pl/dokumenty (dostępny 16 II 2008).
• http://www.kosciol.pl/article.php?story=20041113164055113 (dostępny 15 IV 2005).
• http://www.lubin.edu.pl/seks.htm (dostępny 23.05.2005)

Identifiers

ISSN

0033-2356