O krytyce przeżytków psychologii burżuazyjnej (pardon – neoliberalnej). Uwagi na marginesie artykułu Michała Bilewicza i Mateusza Olechowskiego

• Authors: Lewicka Maria

Title variants

EN

"On Criticism of Bourgeois Psychology Relics (pardon, neoliberal). Comments on the Margin of Michał Bilewicz’s and Mateusz Olechowski’s Article"

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest odpowiedzią na krytyczną analizę poglądów polskich psychologów społecznych przedstawionych przez Michała Bilewicza i Mateusza Olechowskiego (2014). W odpowiedzi pokazuję, że (1) autorzy nie doczytali tekstów, które krytykują, (2) nie uwzględniają kontekstu społecznopolitycznego lat 90. i w sposób uproszczony stosują kategorię „usprawiedliwiania systemu” do analizy prac z psychologii społecznej z tego okresu, (3) nie doceniają pozaideologicznego charakteru uzyskanych w tych latach wyników badań, (4) w sposób nieuzasadniony przeprowadzają podział między „neo-liberalną” starszą generacją oraz „anty-liberalną” młodą generacją polskich psychologów społecznych.

EN

"The paper presents counterarguments against the criticism of the Polish social psychology of the 90. and 2000. presented by Michał Bilewicz and Mateusz Olechowski (2014). I argue that the authors: (1) have not really read the papers they criticize, (2) do not take into account the socio-political context of the 90. and use the term „system justification” in the simplified way, (3) ignore the non-ideological character of the empirical findings, (4) draw an unjustified division between the „right-wing”(neoliberal) old generation and the „left-wing” young generation of Polish social psychologists."

Keywords

PL

polska psychologia społeczna; ideologia; pozytywizm

• Publisher: Instytut Socjologii UW
• Journal: Stan Rzeczy
• Year: 2015
• Issue: 1(8)
• Pages: 328-345

Contributors

author

Lewicka Maria

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii

References

• Bilewicz M., Olechowski M. 2014. Psychologia społeczna w pułapkach zaangażowania. Polska i świat, „Stan Rzeczy”, nr 1, s. 159–176.
• Ekel J., Kurczówna I., Radwiłowicz R., Reykowski J. 1954. Analiza krytyczna poglądów na osobowość w polskiej psychologii okresu międz ywojennego, „Studia Pedagogiczne”, nr 1, s. 83–108.
• Lewicka M. 2001. Psychologiczne mechanizmy zachowań roszczeniowych, [w:] Od myśli i uczuć do decyzji i działań, red. D. Doliński, B. Weigl, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, s. 111–125.
• Lewicka M. 2002. Daj cz y wypracuj? Sześcienny model aktywności, [w:] Jednostka i społeczeństwo. Podejście psychologiczne, red. M. Lewicka, J. Grzelak, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 83–102.
• Lewicka M. 2005. Kura cz y jajko, czyli socjaldemokratyczny czy liberalny model mechanizmów oczekiwań społecznych wobec państwa?, „Psychologia Jakości Życia”, nr 4, s. 227–251.
• Lewicka M. 2006. Fakty i mity o polskiej roszczeniowości, [w:] Jednostkowe i społeczne zasoby wsi, red. K. Szafraniec, Warszawa, IRWiR PAN, s. 253–267.
• Różycka-Tran J., Boski P., Wojciszke B. 2014. Wiara w grę o sumie zerowej jako aksjomat społeczny. Badanie w 37 krajach, „Psychologia Społeczna”, nr 9, s. 92–109.
• Tetlock P.E., Mitchell G. 1993. Liberal and conservative approaches to justice. Conflicting psychological portraits, [w:] Psychological perspectives on justice. Theory and applications, red. B.A. Mellers, J. Baron, New York, Cambridge University Press, s. 234–255."