PL
Jan Józef Lipski to postać-legenda w środowisku Instytutu Badań Literackich. Powstaniec warszawski (walczył na Mokotowie), literaturoznawca (szczególnie zajmował się ekspresjonizmem i Kasprowiczem), krytyk literacki (od początku ciepło pisał o debiutach Herberta i Białoszewskiego), edytor (m.in. wraz z żoną Marią opublikował wybór „Nowych Aten” księdza Chmielowskiego), wydawca (pracował w Państwowym Instytucie Wydawniczym; jego zasługą jest m.in. ponowne wydanie „Ferdydurke” w 1956 r.). Jego polonistyczna biografia bardzo mocno ucierpiała z powodu represji związanych z działalnością opozycyjną, co warte jest przypomnienia. Przez całe dorosłe życie Lipski był związany z IBL-em. W niniejszym artykule autor prezentuje te najwcześniejsze lata.
EN
Jan Józef Lipski is a legend-figure in the Institute of Literary Research society. A Warsaw insurgent (fought in the borough of Mokotów), literary scholar (his main interests included the expressionism and Jan Kasprowicz studies), literary critic (initially warmly wrote about Zbigniew Herbert and Miron Białoszewski), publisher (among others, with his wife Maria, published a selection of priest Benedykt Chmielowski’s “Nowe Ateny (New Athens),” editor (worked for Państwowy Instytut Wydawniczy (The State Publishing Institute PIW) and his achievement is, inter alia, a re-edition of Witold Gombrowicz’s “Ferdydurke” in 1956. His biography as a Polish scholar greatly suffered due to repressions directed towards him for his solidarity with the opposition, which is worth recollecting. Throughout his mature life Lipski was related to the Institute of Literary Research. The article presents the earliest years of his activities.