Amerykanki i kwestia kobieca na łamach „Tygodnika Mód i Powieści” w latach 1860–1915

• Authors: STOCKA ANNA

Title variants

EN

American women and women’s issue in “Tygodnik Mód i Powieści” in 1860–1915

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule skupię się na tym, jak w „Tygodniku Mód i Powieści” przedstawiano Amerykanki i ich walkę o równouprawnienie. Przeanalizuję artykuły zamieszczone w nim w latach 1860–1915, czyli od przejęcia pisma przez Jana Kantego Gregorowicza do końca jego istnienia. W drugiej połowie XIX w. prasa coraz częściej pisała o kobietach i sprawach im bliskich. Miało to niewątpliwie związek ze wzrostem ich aktywności i rozwojem ruchu emancypacyjnego. Amerykanki odegrały pod tym względem niebagatelną rolę, walcząc o przyznanie im praw w różnych sferach życia. Kwestia równouprawnienia była aktualna również na ziemiach polskich. Ówcześni publicyści dostrzegali potrzebę edukacji kobiet, a szczególnie praktycznego ich kształcenia oraz konieczność podjęcia przez nie pracy zawodowej. W „Tygodniku Mód i Powieści” zamieszczono wybiórcze informacje o: rozwoju ruchu kobiecego w USA, walce Amerykanek o przyznanie im praw politycznych, edukacji kobiet, podejmowaniu przez nie pracy w zawodach zarezerwowanych wcześniej dla mężczyzn oraz zaangażowaniu w tworzenie klubów kobiecych. Wiele amerykańskich inicjatyw nie spotkało się z aprobatą redaktorów tygodnika. Wielokrotnie postulowali oni o nieprzenoszenie ich na grunt polski, chociaż dostrzegano potrzebę zmian i ustępstw w niektórych dziedzinach życia.

EN

In the article, I will focus on the question how American women and their struggle for gender equality were presented in “Tygodnik Mód i Powieści” [“Weekly of Fashion and Novels”]. I will analyse articles posted to the magazine in the years 1860–1915, i.e. since its takeover by Gregorowicz until the end of its existence. In the second half of the 19th century, the press more and more frequently wrote about women and the issues concerning them. This was undoubtedly related to the increase in women’s activity and the development of the emancipation movement. American women, fighting for their rights in various spheres of life, played a significant role in this respect. The issue of gender equality was also valid in Poland. Contemporary publicists noticed the need of women's education, especially – practical education and the necessity of taking up professional work by women. “Tygodnik Mód i Powieści” selectively informed about: the development of women’s movement in the USA, American women’s fight for political rights, women’s education, taking up jobs in professions previously reserved for men and involvement in creating women’s clubs. Many American initiatives were not approved by the weekly’s editors, who insisted that they should not be transferred to Poland. Yet, the need for changes and concessions in some areas of life was recognized.

Keywords

PL

kobiety; Amerykanki; prasa warszawska; „Tygodnik Mód i Powieści”; ruch kobiecy; prawa kobiet; prasa kobieca; Stany Zjednoczone; Ameryka; społeczeństwo amerykańskie

EN

women; American women; Warsaw press; women’s movement; women’s press; women’s rights; United States; America; American society

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2019
• Issue: 2(7)
• Pages: 132-155

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

STOCKA ANNA

• Biblioteka Humanistyczno-Społeczna im. Andrzeja Wyczańskiego, oddz. Biblioteki Głównej im. Jerzego Giedroycia Uniwersytetu w Białymstoku

References

• Bokszański, Zbigniew (red.). Encyklopedia socjologii, t. 1, (Warszawa : Oficyna Naukowa, 1998). ISBN 83-85505-71-7.
• Brożek, Andrzej. Polonia amerykańska: 1854–1939, (Warszawa : Interpress, 1977).
• Brubaker, Jana. „Foster, Judith Ellen Horton (1840–1910)”, w: Jack S. Blocker, David M. Fahey, Ian R. Tyrrell (eds.), Alcohol and Temperance in Modern History: an International Encyclopaedia, vol. 1, (Santa Barbara : ABC-CLIO, 2003), 246-247. ISBN 1-57607-833-7
• Burzyńska, Anna, Markowski, Michał Paweł. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, (Kraków : Znak, 2007). ISBN 978-83-240-0737-0.
• Drachman, Virginia G. „Female Solidarity and Professional Success: the Dilemma of Women Doctors in Late Nineteenth-Century America”, Journal of Social History, vol. 15, no. 4, 1982, 607-619. ISSN 1527-1897.
• Drexlerowa, Anna M. Polska i Polacy na powszechnych wystawach światowych 1851–2001, (Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2005). ISBN 83-89101-42-4.
• Dumas, Malone (ed.). Dictionary of American Biography, vol. 11, (New York : Charles Scribner’s Sons, 1933).
• Evans, Sara Margaret. Born for Liberty: a History of Woman in America, (New York–London : The Free Press : Collier Macmillan Publ., 1989). ISBN 0-02-902990-2.
• Frank, Lisa Tendrich (ed.). Women in American Civil War, vol. 1, (Santa Barbara : ABC-CLIO, 2008). ISBN 978-1851096008.
• Franke, Jerzy. Polska prasa kobieca w latach 1820–1918: w kręgu ofiary i poświęcenia, (Warszawa : Wydawnictwo SBP, 1999). ISBN 83-87629-29-4.
• Hymowitz, Carol, Weissman, Michaele. A History of Women in America, (New York : Bantam Books, 1978). ISBN 0-553-26914-3.
• Jun, Hanna. Feminizm, przeł. Agnieszka Kaflińska, (Poznań : Zysk i S-ka, 2010). ISBN 978-83-7506-442-1.
• Kmiecik, Zenon. „Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865–1904”, w: Jerzy Łojek (red.), Prasa polska w latach 1864–1918, (Warszawa : PWN, 1976), 11-57.
• Kmiecik, Zenon. Prasa warszawska w latach 1886–1904, (Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989). ISBN 83-04-0304-3.
• Kmiecik, Zenon. Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864–1885), (Warszawa : PWN, 1975).
• Kosteccy Izabella i Wojciech. 50 + 1. Kalejdoskop stanów Ameryki, (Warszawa : „Linia”, 1991). ISBN 83-85151-06-0.
• Kuźma-Markowska, Sylwia. Zdrowe matki, chciane dzieci. Ruch kontroli urodzeń w stanie Illinois (1923–1941), (Warszawa : Wydawnictwo Neriton, 2009). ISBN 978-83-7543-104-9.
• Nelson, Limerick Patricia. „Amerykański Zachód: 1848–1917”, w: Walter Nugent, Halina Parafianowicz (red.), Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki, t. 3, (Warszawa : PWN, 1995), 93-122. ISBN 83-01-11894-6.
• Matthews, Jean V. Women’s Struggle for Equality: the First Phase, 1828–1876, (Chicago : Ivan R. Dee, 1997). ISBN 1-56663-145-9.
• Mauk, David, Oakland, John. Cywilizacja amerykańska, (Wrocław : Astrum, 1999). ISBN 83-7249-113-5.
• Micozzi, Marc. Fundamentals of complementary and alternative medicine, (St. Louis : Saunders/Elsevier, 2011). ISBN 978-0443065767.
• Mott, David C. „Judith Ellen Foster”, The Annals of Iowa, vol. 19, nr 2, 1933. ISSN 2473-9006 (online), 0003-4827 (print).
• Muccigrosso, Robert. Celebrating the New World: Chicago’s Columbian Exposition of 1893, (Chicago : Ivan R. Dee, 1993). ISBN 978-1-56663-014-6.
• Warner, Charles Dudley (ed.). A Library of the World’s Best Literature, vol. 9, (New York : Cosimo Classics, 2008). ISBN 978-1605202020.
• Zaleska, Zofia. Czasopisma kobiece w Polsce (materiały do historii czasopism). Rok 1818–1937, (Warszawa : Wyższa Szkoła Dziennikarska, 1938).

Identifiers

ISSN

2451-3539

DOI

10.15290/cnisk.2019.02.07.07