O kategorii "responsywności" władzy i o pewnym warunku responsywności władzy w Polsce

• Authors: Herbst Jan

Title variants

EN

The State that Responds. On the Category of "Responsiveness" in Public Management and on Some Preconditions for the Responsiveness of the Polish Administration

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ciągu ostatnich kilkunastu lat pojęcie responsywności (z ang. responsiveness – reaktywność, reagowanie, wyczulenia) zrobiło imponującą karierę w naukach politycznych. Kategoria ta funkcjonowała początkowo jako jedno z teoretycznych kryteriów poszerzających proceduralne rozumienie demokracji. Dziś stała się ważnym kryterium oceny jakości rządzenia. Na gruncie teorii demokracji odnosi się do zdolności elit politycznych do reagowania na nastroje i oczekiwania społeczne. Na gruncie teorii zarządzania publicznego jej wymowa jest nieco inna: opisuje ona zdolność władz publicznych do szybkiego identyfikowania pojawiających się problemów lub dylematów zarządzania publicznego i reagowania na nie. Ten dualny charakter pojęcia responsywności – zarazem ideologiczny i techniczny – wart jest podkreślenia. Każda z dwóch perspektyw (a jest ich więcej) ujawnia bowiem inny zestaw warunków, jakie musi spełnić administracja, aby zasłużyć na miano responsywnej. W pierwszej z nich warunkiem takim jest stała interakcja pomiędzy systemem administracji publicznej a podmiotami społeczeństwa obywatelskiego. W drugiej – sprawność i elastyczność administracji w stosowaniu instrumentów polityki publicznej, niezależnie od podstawowych założeń wyznaczających granice i naturę władzy publicznej. Niniejszy artykuł koncentruje się na pierwszej z tych perspektyw. Omawia on genezę obecnego osadzenia kategorii responsywności w debacie nad jakością rządzenia, a także wyniki badań nad stanem partnerstwa publiczno-społecznego w Polsce, traktowanego jako jeden z podstawowych warunków responsywnego państwa.

EN

ver the past dozen years, the notion of responsiveness has made an impressive career in political studies. Initially used as one of theoretic criteria widening the narrow, procedural understanding of democracy, it soon became one of the most important operational criteria for good governance. On the ground of democratic theory, it refers to the ability of political elites to address social demands and moods. On the ground of public management theory, however, its tenor is rather different, stressing the public administration's capacity to identify and react to emerging problems and dilemmas of governance. The dual character of the notion - used both as an ideological and purely technical demand - is worth noting, as each of the two perspectives (and there are more than these two) elicits a different set of conditions that the public administration has to meet to earn the name of "responsive". The first emphasises the interaction between the system of public administration and civil society. The second - on the administration's efficiency and resilience in the use of public policy instruments, regardless of the principles determining the nature and the limits of government. The article concentrates on the first of these perspectives. It presents the genesis of the present meaning of "responsiveness" in the debate on good governance and discusses findings referring to the state of public-social partnership in Poland, treated as one of the fundamental conditions of the responsive state.

Keywords

PL

responsywność; reagowanie; zarządzanie publiczne; samorząd terytorialny; organizacje pozarządowe; partycypacja

EN

local government; public management; nongovernmental organizations; participation; reacting; responsiveness

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
• Journal: Zarządzanie Publiczne / Public Governance
• Year: 2008
• Issue: 4(6)
• Pages: 91-107

Contributors

author

Herbst Jan

• Uniwersytet Warszawski

References

• Administracja sprawna i służebna (2005). Projekt Sektorowego Programu Operacyjnego, dostępny pod adresem http://www.npr.ngo.pl/x/130396.
• Dahl R.A. (1995). Demokracja i jej krytycy, tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Znak.
• Dahl R.A. (1971). Polyarchy: Participation and Opposition. New Haven: Yale University Press.
• Dąbrowska J., Gumkowska M., Wygański J.J. (2002). Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych - raport z badania 2002. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
• Deutsch K. (1963). The nerves of government. Models of political communication and control. New York: Free Press.
• Faguet J.P. (2001). Does Decentralisation Increase Responsiveness to Social Needs? an evidencefrom Bolivia, The World Bank Development Research Group.
• Feliksiak M. (2009). Opinie o funkcjonowaniu demokracji w Polsce. Warszawa: CBOS BS/20/2009.
• Gilens M. (2004). Inequality and Democratic Responsiveness: Who Gets What They Want from Government? Princeton University (dokument pdf).
• Grabowska M., Szawiel T. (2001). Budowanie demokracji. Warszawa: PWN.
• Gumkowska M., Herbst J., Wygański J.J. (2004). Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych - raport z badania 2004. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
• Gumkowska M., Herbst J., Wygański J.J. (2005). Współistnienie czy współpraca? Relacje sektora pozarządowego i administracji publicznej. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
• Hausner J. (2007). "Polityka a polityka publiczna", Zarządzanie Publiczne, nr 1.
• Herbst J. (2005). "Stare problemy wedle nowych reguł. Współpraca pomiędzy organizacjami pozarządowymi a administracją publiczną w świetle badań ilościowych", III Sektor, nr 3.
• Herbst J. (2008). Współpraca organizacji pozarządowych i administracji publicznej w Polsce 2008 - bilans czterech lat. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
• Izdebski H. (2007). "Od administracji publicznej do public governance", Zarządzanie Publiczne, nr 1.
• Johannsen L, Pedersen K. (2005). The Responsive State: Openness and Inclusion in the Policy Process, materiał konferencyjny z konferencji New Frontiers of Social Policy, 12-15 grudnia 2005 r.
• Manza J., Cook F.L. (2002). "A Democratic Polity? Three Views of Policy Responsiveness to Public Opinion", American Politics Research, t. 30, nr 6.
• Modernizing Government (1999). Program reformy angielskiej administracji publicznej, dostępny pod adresem http://www.cabinetofHce.gov.uk/moderngov/.
• Monitoring działania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (2005). Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor, dostępny pod adresem http://www.pozytek.gov.pl.
• Putnam R. i in. (1993). Demokracja w działaniu : tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech. Kraków: Znak.
• "Responsiveness to Public Opinion in the United States", w: American Politics Research, t. 30, nr 6, November: s. 630-667.
• Sartori G. (1994). Teoria demokracji, tłum. S. Amsterdamski, D. Grinberg. Warszawa: PWN.
• Soos G., Tooka G. Wright G. (2002). The State oj Local Democracy in Central Europe. Budapest: OSI/ LGI.
• Swianiewicz P. (2005). "Nowe interpretacje teoretyczne polityki miejskiej", Studia Regionalne i Lokalne, nr 4.
• Swianiewicz P. (2006). "Wirtualny samorząd i demokracja lokalna", Studia Regionalne i Lokalne, nr 1.
• Szomburg J., Jr. (2008). "Od sztywnych procedur do 360° odpowiedzialności - czyli jak ewoluowała administracja publiczna w ciągu ostatnich 150 lat", Pomorski Przegląd Gospodarczy, nr 2.