Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 15 | 71-137

Article title

Argumenty przeciwko naturalizmowi jako epistemicznemu układowi odniesienia

Content

Title variants

EN
Arguments against Naturalism as an Epistemic Framework

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Artykuł bada ważniejsze argumenty przeciwko naturalizmowi metodologicznemu. Argumenty te mają stanowić podstawę do uzasadnienia następujących tez. Naturalizm metodologiczny: źle wpływa na rozwój wiedzy; utrudnia współzawodnictwo w nauce; jest tylko częścią określonej tradycji, która została zabsolutyzowana; jest wyłącznie prowizoryczną zasadą; jest arbitralną i szkodliwą regułą; jest podejściem irracjonalnym; jest złą filozofią; jest ujęciem przyjmowanym bezkrytycznie. Większość antynaturalistycznych argumentów nie jest przekonująca. Jednak kilka z nich można uznać za zasadne.
EN
This paper investigates the potentially plausible arguments that may be leveled against methodological naturalism. These are used to justify the following claims with regard to the latter: that it badly affects the development of knowledge, hinders competition in science, has elevated a mere part of one specific tradition to an absolute status, is only a provisory principle, is arbitrary and harmful as a principle, is irrational as an approach, amounts to bad philosophy, and involves uncritical acceptance. Most of these antinaturalistic arguments do not turn out to be convincing, but a few can be considered well-founded.

Year

Volume

15

Pages

71-137

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Zielonogórski

References

  • ACKERMAN Paul D. and WILLIAMS Bob, Kansas Tornado: The 1999 Science Curriculum Standards Battle, Institute for Creation Research, El Cajon, California 1999.
  • AJDUKIEWICZ Kazimierz, „Franciszek Bacon z Werulamu — Dzieło i życie”, w: BACON, Novum Organum…, s. vii-xciv.
  • APPLEGATE Kathryn, „A Defense of Methodological Naturalism”, Perspectives on Science and Christian Faith 2013, vol. 65, no. 1, s. 37-45, https://tiny.pl/xh8tg (24.11.2018).
  • ARYSTOTELES, Metafizyka, przeł. Tadeusz A. Żeleźnik, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1986.
  • AYALA Francisco J., „Darwin’s Revolution”, w: CAMPBELL and SCHOFF (eds.), Creative Evolution…, s. 1-18.
  • BACON Francis, Novum Organum, przeł. Jan Wikarjak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1955.
  • BALTAS Aristides, GAVROGLU Kostas i KINDI Vassiliki, „Rozmowa z T.S. Kuhnem”, w: KUHN, Droga po Strukturze…, s. 235-293.
  • BARTLETT Jonathan, „Filozoficzne wady naturalizmu metodologicznego i perspektywy na przyszłość”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2017, t. 14, s. 53-87, https://tiny.pl/thd7j (16.01.2019).
  • BARTLETT Jonathan, „Philosophical Shortcomings of Methodological Naturalism and the Path Forward”, w: BARTLETT and HOLLOWAY (eds.), Naturalism and Its Alternatives…, s. 13-37, https://tiny.pl/gkdb2 (23.11.2018).
  • BARTLETT Jonathan and HOLLOWAY Eric, „Introduction”, w: BARTLETT and HOLLOWAY (eds.), Naturalism and Its Alternatives…, s. 1-9.
  • BARTLETT Jonathan and HOLLOWAY Eric (eds.), Naturalism and Its Alternatives in Scientific Methodologies: Proceedings of the 2016 Conference on Alternatives to Methodological Naturalism, Blyth Institute Press, Broken Arrow, Oklahoma 2017.
  • BATENS Diderik, „Pluralism in Scientific Problem Solving: Why Inconsistency Is No Big Deal”, Humana. Mente Journal of Philosophical Studies 2017, vol. 32, s. 149-177, https://tiny.pl/thmzk (23.11.2018).
  • BAUER Henry H., Dogmatism in Science and Medicine: How Dominant Theories Monopolize Research and Stifle the Search for Truth, McFarland & Company, Jefferson 2012.
  • BAUER Henry H., Scientific Literacy and the Myth of the Scientific Method, University of Illinois Press, Urbana and Chicago 1994.
  • BEGLEY Sharon, „Heretics in the Laboratory”, Newsweek 15 September 1996, s. 82, https://tiny.pl/txgnw (15.01.2019).
  • BEHE Michael J., Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, przeł. Dariusz Sagan, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
  • BEHE Michael J., „Filozoficzne zarzuty stawiane hipotezie inteligentnego projektu: odpowiedź na krytykę”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 115-139, https://tiny.pl/gt9nw (24.11.2018).
  • BEHE Michael J., „Nieredukowalna złożoność: problem dla ewolucjonizmu darwinowskiego”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 67-96, https://tiny.pl/qzq8n (23.11.2018).
  • BEHE Michael J., „Precyzyjny projekt: powstawanie biologicznych mechanizmów molekularnych”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2004, nr 5-6 (181-182), s. 163-183, https://tiny.pl/glntc (24.11.2018).
  • BEHE Michael J., „Współczesna hipoteza inteligentnego projektu. Łamanie reguł”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2004, nr 7-8 (183-184), s. 244-266, https://tiny.pl/g2sml (24.11.2018).
  • BEN-ISRAEL Isaac, „Philosophy and Methodology of Military Intelligence: Correspondence with Paul Feyerabend”, Philosophia 2001, vol. 28, nos. 1-4, s. 71-101.
  • BERMAN Marshall, „Intelligent Design Creationism: A Threat to Society — Not Just Biology”, The American Biology Teacher 2003, vol. 65, no. 9, s. 646-648, https://tiny.pl/g26n5 (15.01.2019).
  • BOGEN James, „Experiment and Observation”, w: MACHAMER and SILBERSTEIN (eds.), The Blackwell Guide…, s. 128-148.
  • BORCZYK Bartosz, „Dlaczego teoria ewolucji jest ważna”, s. 1-26, https://tiny.pl/g262s (25.11.2018).
  • BORCZYK Bartosz, CHMIELEWSKI Adam, ELŻANOWSKI Andrzej, JODKOWSKI Kazimierz, LESZCZYŃSKI Damian, LUKIERSKI Jerzy, NYSLER Łukasz i PAWŁOWSKI Bogusław, „Dyskusja”, w: LESZCZYŃSKI (red.), Ewolucja. Filozofia. Religia…, s. 155-172, https://tiny.pl/xh8gj (24.11.2018).
  • BRAND Leonard, „Naturalizm i jego rola w nauce”, przeł. Paulina Korzeniewska-Nowakowska, Filozoficzne Aspekty Genezy 2016, t. 13, s. 49-74, https://tiny.pl/g2sg3 (23.11.2018).
  • BROWN J.R. i DAVIES P.C.W., Duch w atomie. Dyskusja o paradoksach teorii kwantowej, przeł. Piotr Amsterdamski, Wydawnictwo CIS, Warszawa 1996.
  • BROŻEK Anna, CHYBIŃSKA Alicja, GRYGIANIEC Mariusz i TKACZYK Marcin (red.), Myśli o języku, nauce i wartościach. Seria druga. Profesorowi Jackowi Juliuszowi Jadackiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2016.
  • BUCKNA David, „Do Creationists Publish in Notable Refereed Journals?”, Creation Ministries International April 1997, https://tiny.pl/tqrjs (15.01.2019).
  • BUGGE T.H., KOMBRINCK K.W., FLICK M.J., DAUGHERTY C.C., DANTON M.J., and DEGEN J.L., „Loss of Fibrinogen Rescues Mice from the Pleiotropic Effects of Plasminogen Deficiency”, Cell 1996, vol. 87, s. 709-719.
  • BUTRYN Stanisław (red.), Z zagadnień filozofii nauk przyrodniczych, Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa 1991.
  • BYLICA Piotr, GAZDA Małgorzata, JODKOWSKI Kazimierz, KILIAN Krzysztof J. i SAGAN Dariusz, „Dyskusja nad artykułem Adama Trybusa, «Program badawczy SETI a teoria inteligentnego projektu»”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2016, t. 13, s. 211-242, https://tiny.pl/g8nvh (24.12.2018).
  • BYLICA Piotr, JODKOWSKI Kazimierz, KILIAN Krzysztof J. i SAGAN Dariusz, „Dyskusja nad artykułem Adama Groblera, «Słabości eksplanacyjne teorii inteligentnego projektu»”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2013, t. 10, s. 17-63, https://tiny.pl/tx9ht (16.01.2019).
  • BYLICA Piotr, KILIAN Krzysztof J., PIOTROWSKI Robert i SAGAN Dariusz (red.), Filozofia — nauka — religia. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Jodkowskiemu z okazji 40-lecia pracy naukowej, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015.
  • CAMPBELL John H. and SCHOPF J.W. (eds.), Creative Evolution!?, Jones and Bartlett, New York 1994.
  • CHALMERS Alan F., Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki. Wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki, przeł. Adam Chmielewski, Wydawnictwo SIEDMIORÓG, Wrocław 1993.
  • COLODNY Robert G. (ed.), Beyond the Edge of Certainty: Essays in Contemporary Science and Philosophy, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey 1965.
  • COYNE Jerry A., „Science, Religion, and Society: The Problem of Evolution in America”, Evolution. International Journal of Organic Evolution 2012, vol. 66, no. 8, s. 2654-2663, https://tiny.pl/thtdt (25.11.2018).
  • COYNE George V. and HELLER (Michał) Michael, A Comprehensible Universe: The Interplay of Science and Theology, Springer-Verlag, New York 2008.
  • CROMBIE Alistair Cameron (ed.), Scientific Change: Historical Studies in the Intellectual, Social and Technical Conditions for Scientific Discovery and Technical Invention, from Antiquity to The Present, Symposium on the History of Science, University of Oxford 9-15 July 1961, Heinemann, London 1963.
  • DARWIN Karol, Autobiografia i wybór listów. Dzieła wybrane, t. 8, przeł. A. Iwanowska, A. Krasicka, J. Połtowicz i S. Skowron, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960.
  • DARWIN Karol, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt. Dzieła wybrane, t. 2, przeł. Szymon Dickstein i Józef Nusbaum, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1959.
  • DAVIES Paul, „Fizyka i umysł Boga. Przemówienie na uroczystości wręczenia Nagrody Templetona”, przeł. Joanna Popek, Filozoficzne Aspekty Genezy 2011, t. 8, s. 7-21, https://tiny.pl/xhnlk (22.03.2017).
  • DEAN Cornelia, „Faith, Reason, God and Other Imponderables”, The New York Times 25 July 2006, https://tiny.pl/gsx76 (25.11.2018).
  • DEBORIN Abram, „Krytyka empiriomonizmu Bogdanowa”, przeł. W. Jankowski, Samokształceniowe Koło Filozofii Marksistowskiej, Warszawa 2008, s. 1-9, https://tiny.pl/gz6j3 (25.11.2018).
  • DELFINO Robert A., „Naturalizm metodologiczny i ewolucja”, przeł. Rafał Lizut, w: JAROSZYŃSKI (red.), Ewolucjonizm czy kreacjonizm…, s. 137-156.
  • DELFINO Robert A., „Replacing Methodological Naturalism”, Metanexus 24 May 2007, https://tiny.pl/thmmz (23.11.2018).
  • DELFINO Robert A., „Zastąpić metodologiczny naturalizm”, s. 1-12, https://tiny.pl/hkjt1 (23.11.2018).
  • DEMBSKI William A., „Odmiany naturalizmu. Czy któraś forma naturalizmu jest zgodna z teorią inteligentnego projektu?”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2005, nr 1-2, s. 45-54, https://tiny.pl/xhkg8 (23.11.2018).
  • DEMBSKI William A., „On the Very Possibility of Intelligent Design”, w: MORELAND (ed.), The Creation Hypothesis…, s. 113-139.
  • DEMBSKI William A., „Powrót projektu do nauk przyrodniczych”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2004, nr 9-10 (185-186), s. 323-342, https://tiny.pl/thmgz (23.11.2018).
  • DEMBSKI William A. and KUSHINER James M. (eds.), Signs of Intelligence: Understanding Intelligent Design, Brazos Press, Grand Rapids 2001.
  • DOOLITTLE Russell F., „Subtelna równowaga”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 55-64, https://tiny.pl/thtcp (25.11.2018).
  • DOSE Klaus, „The Origin of Life: More Questions Than Answers”, Interdisciplinary Science Reviews 1988, vol. 13, no. 4, s. 348-356.
  • DUHEM Pierre, „Kilka refleksji na temat fizyki eksperymentalnej”, przeł. Monika Sakowska, w: SZLACHCIC, Filozofia nauki…, s. 17-52.
  • DUHEM Pierre, „La théorie physique — son objet, et sa structure”, przeł. Monika Sakowska, w: SZLACHCIC, Filozofia nauk empirycznych…, s. W36-W95.
  • ELDREDGE Niles, The Triumph of Evolution and the Failure of Creationism, W.H. Freeman and Company, New York 2001.
  • ENGELS Fryderyk, Dialektyka przyrody, przeł. Tadeusz Zabłudowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
  • FEYERABEND Paul K., Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, New Left Books, London 1975.
  • FEYERABEND Paul K., „Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge”, w: RADNER and WINOKUR (eds.), Analyses of Theories…, s. 17-130.
  • FEYERABEND Paul K., „Dialectical Materialism and the Quantum Theory”, Slavic Review 1966, vol. 25, no. 3, s. 414-417.
  • FEYERABEND Paul K., Dialogi o wiedzy, przeł. Justyna Nowotniak, Fundacja Aletheia, Warszawa 1999.
  • FEYERABEND Paul K., „Fantazje platońskie”, w: FEYERABEND, Dialogi o wiedzy…, s. 5-76.
  • FEYERABEND Paul K., Jak być dobrym empirystą, przeł. Krystyna Zamiara, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
  • FEYERABEND Paul K., „Jak być dobrym empirystą? Wezwanie do tolerancji w kwestiach epistemologicznych”, w: FEYERABEND, Jak być dobrym empirystą…, s. 23-61.
  • FEYERABEND Paul K., „Krytyka naukowego rozumu”, przeł. Edmund Mokrzycki, w: MOKRZYCKI (red.), Racjonalność a styl myślenia…, s. 167-217.
  • FEYERABEND Paul K., „Ku pocieszeniu specjalisty”, w: FEYERABEND, Jak być dobrym empirystą…, s. 200-250.
  • FEYERABEND Paul K., „Linguistic Arguments and Scientific Method”, w: FEYERABEND, Philosophical Papers. Vol. 1…, s. 146-160.
  • FEYERABEND Paul K., „Outline of a Pluralistic Theory of Knowledge and Action”, w: FEYERABEND, Philosophical Papers. Vol. 3…, s. 104-111.
  • FEYERABEND Paul K., Philosophical Papers. Vol. 1. Realism, Rationalism & Scientific Method, Cambridge University Press, Cambridge — New York — Portchester — Melbourne — Sydney 1981.
  • FEYERABEND Paul K., Philosophical Papers. Vol. 3. Knowledge, Science and Relativism, ed. John Preston, Cambridge University Press, Cambridge — New York — Melbourne — Madrid — Cape Town — Singapore — Sao Paulo 1999.
  • FEYERABEND Paul K., „Podsumowująca niefilozoficzna leśna przechadzka”, w: FEYERABEND, Dialogi o wiedzy…, s. 77-142.
  • Paul K. FEYERABEND, „The Problem of the Existence of Theoretical Entities”, w: FEYERABEND, Philosophical Papers. Vol. 3…, s. 16-49.
  • FEYERABEND Paul K., „Problems of Empiricism”, w: COLODNY (ed.), Beyond the Edge of Certainty…, s. 145-260.
  • FEYERABEND Paul K., Przeciw metodzie, przeł. Stefan Wiertlewski, Wydawnictwo SIEDMIORÓG, Wrocław 1996.
  • FEYERABEND Paul K., „Reply to Criticism: Comments on Smart, Sellars and Putnam”, w: FEYERABEND, Philosophical Papers. Vol. 1…, s. 104-131.
  • FEYERABEND Paul K., „Science, Freedom, and the Good Life”, The Philosophical Forum 1968, vol. 1, no. 2, s. 127-135.
  • FEYERABEND Paul K., „The Theatre as an Instrument of the Criticism of Ideologies: Notes on Ionesco”, Inquiry 1967, vol. 10, s. 298-312.
  • FEYERABEND Paul K., The Tyranny of Science, Polity Press, Cambridge UK, Malden USA 2012.
  • FEYERABEND Paul K., „Wyjaśnianie, redukcja i empiryzm”, w: FEYERABEND, Jak być dobrym empirystą…, s. 62-151.
  • FRANK Phillip G., The Validation of Scientific Theories, The Beacon Press, Boston 1956.
  • FRANK Phillip G., „The Variety of Reasons for the Acceptance of Scientific Theories”, w: FRANK, The Validation of Scientific Theories…, s. 3-28.
  • GAZDA Małgorzata, „Stephena C. Meyera koncepcja «podpisu w komórce» a filozoficzne podstawy nauki”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2016, t. 13, s. 7-23, https://tiny.pl/g16kj (15.01.2019).
  • GAZDA Małgorzata, „Zasada naturalizmu metodologicznego czy adekwatności przyczynowej?”, Idź Pod Prąd 2015, nr 10-11 (135-136), s. 8-9, https://tiny.pl/tqdbj (15.01.2019).
  • GOULD Stephen Jay, „Epizodyczny charakter zmian ewolucyjnych”, w: GOULD, Niewczesny pogrzeb Darwina…, s. 183-200.
  • GOULD Stephen Jay, Niewczesny pogrzeb Darwina. Wybór esejów, przeł. Nina Kancewicz-Hoffman, Biblioteka Myśli Współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991.
  • HAJDUK Zygmunt, Temporalność nauki, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1995.
  • HALL A. Rupert, Rewolucja naukowa 1500-1800. Kształtowanie się nowożytnej postawy naukowej, przeł. Tadeusz Zembrzuski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1966.
  • HELLER Michał, Ostateczne wyjaśnienia wszechświata, Universitas, Kraków 2008.
  • HOYLE Fred, Matematyka ewolucji, przeł. Robert Piotrowski, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2003.
  • HUME David, Traktat o naturze ludzkiej. Tom I. O umyśle, przeł. Czesław Znamierowski, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1951.
  • JACYNA-ONYSZKIEWICZ Zbigniew, „Nauka a wiara” (Wykład inauguracyjny w Instytucie Studiów nad Rodziną UKSW w Łomiankach, dn. 13.10.2003 r.), https://tiny.pl/thtdx (25.11.2018).
  • JANECZEK Stanisław, STAROŚCIC Anna, DĄBEK Dariusz i HERDA Justyna (red.), Filozofia przyrody, Dydaktyka Filozofii, t. III, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2013.
  • JANKOWSKI Krzysztof, „Ewolucja pojęcia paradygmatu w Strukturze rewolucji naukowych Thomasa S. Kuhna”, Sofia. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich 2016, vol. 16, s. 211-228, https://tiny.pl/g3w61 (24.11.2018).
  • JANKOWSKI Krzysztof, „Paradygmat jako podstawa normalnego uprawiania nauki: nauki społeczne a przyrodoznawstwo. Ujęcie Thomasa Samuela Kuhna”, In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką 2017, nr 11, s. 193-231.
  • JAROSZYŃSKI Piotr (red.), Ewolucjonizm czy kreacjonizm, Przyszłość Cywilizacji Zachodu, Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, Lublin 2008.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Antynaturalizm teorii inteligentnego projektu”, Roczniki Filozoficzne 2006, t. 54, nr 2, s. 63-76, http://tiny.pl/qzq86 (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Curriculum Vitae”, https://tiny.pl/gkfxf (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Dlaczego kreacjonizm jest pseudonauką?”, w: ZON (red.), Pogranicza nauki…, s. 317-323, https://tiny.pl/q3m5b (24.12.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Dyskordyzm przerywany”, w: BROŻEK, CHYBIŃSKA, GRYGIANIEC i TKACZYK (red.), Myśli o języku…, s. 592-604.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Epistemiczny układ odniesienia teorii inteligentnego projektu”, Filozofia Nauki 2006, nr 1 (53), s. 95-105, https://tiny.pl/q3m5n (24.12.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Eskapizm teologii i filozofii katolickiej w sprawie «nauka a religia»”, Na Początku… 2005, nr 7-8 (196-197), s. 261-284, https://tiny.pl/gztl8 (24.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Filozoficzna natura sporu ewolucjonizm-kreacjonizm. Refleksje po lekturze tekstu Phillipa E. Johnsona”, Na Początku… 2000, nr 7-8 (131-132), s. 211-217, https://tiny.pl/gzpcc (16.01.2019).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Filozofia przyrody a nauki przyrodnicze”, Colloquia Communia 2007, nr 1-2 (82-83), s. 15-22.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Konflikt nauka-religia a teoria inteligentnego projektu”, w: JODKOWSKI (red.), Teoria inteligentnego projektu…, s. 145-180, https://tiny.pl/qzq8f (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Kontemplatywny vs. performancyjny model wiedzy a Feyerabendowska krytyka nauki (miejsce nauki w hierarchii wartości różnych tradycji i form życia)”, Studia Filozoficzne 1989, nr 10 (287), s. 99-113.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Metafizyczne opowieści nauki jako fundament pluralizmu naukowego”, w: JOHNSON, Wielka metafizyczna opowieść nauki…, s.74-85, https://tiny.pl/q3m5p (24.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, Metodologiczne aspekty kontrowersji ewolucjonizm-kreacjonizm, Realizm Racjonalność Relatywizm, t. 35, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Obserwacja zmysłowa jako postrzeganie wirtualnej rzeczywistości”, w: KOCHAN (red.), Rzeczywistość wirtualna…, s. 121-153.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Pojęcie paradygmatu a wspólnotowy charakter nauki w ujęciu Thomasa S. Kuhna”, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 1983, vol. 8, sec. I, s. 41-56.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Popper a Kuhn w sprawie wzrostu wiedzy”, Zagadnienia Naukoznawstwa 1990, t. 26, z. 3, s. 463-468.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Radykalna epistemologia”, Studia Filozoficzne 1984, nr 11-12, s. 179-187.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Rozpoznawanie genezy: istota sporu ewolucjonizm-kreacjonizm”, Roczniki Filozoficzne 2002, t. 50, z. 3, s. 187-198, https://tiny.pl/xh2bp (15.01.2019).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Ruch kreacjonistyczny jest elementem pluralizmu naukowego”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2001, nr 1 (37), s. 241-253, https://tiny.pl/gdw95 (21.12.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Podstawowe pojęcia i poglądy, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2007, https://tiny.pl/qzq8j (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz (red.), Teoria inteligentnego projektu — nowe rozumienie naukowości?, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 2, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2007.
  • JODKOWSKI Kazimierz, Teza o niewspółmierności w ujęciu Thomasa S. Kuhna i Paula K. Feyerabenda, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 1, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1984.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Twarde jądro ewolucjonizmu”, Roczniki Filozoficzne 2003, t. 51, z. 3, s. 77-117, https://tiny.pl/q3m5j (24.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Wartości poznawcze w nauce. Wystąpienie w panelu dyskusyjnym”, https://tiny.pl/thmzg (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, Wspólnoty uczonych, paradygmaty i rewolucje naukowe, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 22, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1990.
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Wstęp do teorii inteligentnego projektu”, Fronda 2012, nr 63, s. 16-32, https://tiny.pl/gkfbn (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Zasadnicza nierozstrzygalność sporu ewolucjonizm-kreacjonizm”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2012, nr 3(83), s. 201-222, https://tiny.pl/gkf57 (23.11.2018).
  • JODKOWSKI Kazimierz, „Z jakim relatywizmem bezskutecznie walczy Wojciech Sady? (Głos w dyskusji)”, w: POMORSKI (red.), Wartość relatywizmu…, s. 123-146.
  • JOHNSON Phillip E., „Co to jest darwinizm?”, przeł. Kazimierz Jodkowski, Problemy Genezy 2010, t. 18, s. 103-112, https://tiny.pl/thtmc (16.01.2019).
  • JOHNSON Phillip E., „Evolution as Dogma: The Establishment of Naturalism”, First Things October 1990, https://tiny.pl/thtm9 (24.11.2018).
  • JOHNSON Phillip E., Sąd nad Darwinem, przeł. Robert Piotrowski, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 1997.
  • JOHNSON Philip E., „The Intelligent Design Movement: Challenging the Modernist Monopoly on Science”, w: DEMBSKI and KUSHINER (eds.), Signs of Intelligence…, s. 25-41.
  • JOHNSON Phillip E., Wielka metafizyczna opowieść nauki (z posłowiem Kazimierza Jodkowskiego), przeł. Piotr Bylica, Archiwum Na Początku…, z. 13, Polskie Towarzystwo Kreacjonistyczne, Warszawa 2003.
  • JUNG Joachim, „Paul K. Feyerabend: Last Interview”, w: PRESTON, MUNÉVAR, and LAMB (eds.), The Worst Enemy of Science…, s. 159-168.
  • KELSEN Hans, „Science and Politics”, The American Political Science Review 1951, vol. 45, no. 3, s. 641-661.
  • KILIAN Krzysztof J., „Argumenty na rzecz naturalizmu jako epistemicznego układu odniesienia”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2018, t. 15, s. 1-63, https://tiny.pl/txgnc (15.01.2019).
  • KILIAN Krzysztof J., „Czym są epistemiczne układy odniesienia?”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2017, t. 14, s. 191-236, https://tiny.pl/g8xqp (23.11.2018).
  • KILIAN Krzysztof J., „Epistemiczne układy odniesienia a problem interteoretycznej niewspółmierności — część 1”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2017, t. 14, s. 237-280, https://tiny.pl/gzx3s (08.10.2018).
  • KILIAN Krzysztof J., „Epistemiczne układy odniesienia a problem interteoretycznej niewspółmierności — część 2”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2017, t. 14, s. 281-325, https://tiny.pl/gzx3v (23.11.2018).
  • KILIAN Krzysztof J., „Filozoficzne podstawy nauki”, Sofia. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich 2015, vol. 15, s. 69-85, https://tiny.pl/gz61z (24.11.2018).
  • KILIAN Krzysztof J., „Geneza idei epistemicznych układów odniesienia i ich odmiany”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2017, t. 14, s. 137-190, https://tiny.pl/gzx34 (23.11.2018).
  • KILIAN Krzysztof J., Poglądy filozoficzne Paula K. Feyerabenda. Część I. Program metodologiczny, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2014.
  • KILIAN Krzysztof J., „Wzrost wiedzy a zasada tolerancji”, w: MICHALCZENIA, MIZIŃSKA i OSSOWSKA (red.), Poszukiwania filozoficzne…, s. 155-173, https://tiny.pl/tx9m4 (16.01.2019).
  • KOCHAN Ewa (red.), Rzeczywistość wirtualna. Światy przedstawione w nauce i sztuce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Rozprawy i Studia, t. 522, Szczecin 2005.
  • KOJONEN Erkki V.R., „Methodological Naturalism and the Truth Seeking Objection”, International Journal for Philosophy of Religion 2016, vol. 79, no. 3, s. 1-26, https://tiny.pl/thmr7 (23.11.2018).
  • KÖHLER Piotr, „Łysenkizm w botanice polskiej”, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 2008, t. 53, nr 2, s. 83-161.
  • KRAUSE Tomasz, „Filozoficzne aspekty tzw. «afery Kansas»”, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 143-224, https://tiny.pl/g2863 (23.11.2018).
  • KREBS Jack, „The New Science in Kansas Schools Position Paper by Jack Krebs, Kansas Citizens For Science, Science Standards in Kansas: The Real Issues”, Kansas Citizens for Science, http://www.kcfs.org.
  • KUHN Thomas S., Droga po Strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970-1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych”, wyd. James Conant i John Haugeland, przeł. Stefan Amsterdamski, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003.
  • KUHN Thomas S., „Odpowiedź moim krytykom”, w: KUHN, Droga po Strukturze…, s. 117-162.
  • KUHN Thomas S., „Postscriptum (1969)”, w: KUHN, Struktura rewolucji naukowych…, s. 301-360.
  • KUHN Thomas S., Struktura rewolucji naukowych, przeł. Helena Ostromęcka i Justyna Nowotniak, Aletheia, Warszawa 2001.
  • KUHN Thomas S., „The Function of Dogma in Scientific Research”, w: CROMBIE (ed.), Scientific Change…, s. 347-369.
  • LAKATOS Imre, „Criticism and the Methodology of Scientific Research Programmes”, Proceedings of the Aristotelian Society. New Series 1968-1969, vol. 69, s. 149-186.
  • LAKATOS Imre, „Falsyfikacja a metodologia naukowych programów badawczych”, w: LAKATOS, Pisma z filozofii…, s. 3-169.
  • LAKATOS Imre, Pisma z filozofii nauk empirycznych, przeł. Wojciech Sady, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
  • LAKATOS Imre and FEYERABEND Paul, For and Against Method: Including Lakatos’s Lectures on Scientific Method and the Lakatos-Feyerabend Correspondence, ed. Matteo Motterlini, The University of Chicago Press, Chicago and London 1999.
  • LAKATOS Imre and MUSGRAVE Alan (eds.), Criticism and the Growth of Knowledge, Cambridge University Press, Cambridge 1970.
  • LARSON Ronald G., „O argumencie z Boga w lukach wiedzy raz jeszcze”, przeł. Joanna Popek, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 199-220, https://tiny.pl/xhzg7 (24.11.2018).
  • LEKKA-KOWALIK Agnieszka, „Nauka wolna od wartości — groźna utopia współczesnej kultury”, https://tiny.pl/thmb7 (23.11.2018).
  • LEMAŃSKA Anna, „Ewolucja jako realizacja projektu?”, Filozofia i Nauka 2015, t. 3, s. 353-358, https://tiny.pl/tqw4j (24.12.2018).
  • LENIN Włodzimierz Iljicz, „Dziecięca choroba «lewicowości» w komunizmie”, w: LENIN, Dzieła. Tom 31…, s. 5-106.
  • LENIN Włodzimierz Iljicz, Dzieła. Tom 14. 1908 (Materializm a empiriokrytycyzm), przekład (anonimowy) z czwartego wydania rosyjskiego przygotowanego przez Instytut Marksa-Engelsa-Lenina przy KC WKP(b), Książka i Wiedza, Warszawa 1955.
  • LENIN Włodzimierz Iljicz, Dzieła. Tom 31, przekład (anonimowy) z czwartego wydania rosyjskiego przygotowanego przez Instytut Marksa-Engelsa-Lenina przy KC WKP(b), Książka i Wiedza, Warszawa 1955.
  • LE ROY Edouard, „Nauka i filozofia”, przeł. Marcelina Zuber, w: SZLACHCIC, Filozofia nauki…, s. 99-124.
  • LESZCZYŃSKI Damian (red.), Ewolucja. Filozofia. Religia, Lectiones & Acroases Philosophicae 2010, vol. 3.
  • LUKIERSKI Jerzy, „Nauka i religia — czy można pogodzić”, s. 1-5, https://tiny.pl/gzpd2 (24.11.2018).
  • ŁUKASIEWICZ Jan, „Dwaj filozofowie nowożytni: Kartezjusz i Kant”, Filozofia Nauki 1997, t. 5, nr 2, s. 159-166.
  • MACHAMER Peter and SILBERSTEIN Michael (eds.), The Blackwell Guide to the Philosophy of Science, Blackwell Publishers Ltd., Malden — Oxford 2002.
  • MALEC Grzegorz, „Teologiczne dylematy Karola Darwina”, Roczniki Filozoficzne 2012, t. 60, nr 1, s. 67-85, http://tiny.pl/g4751 (23.11.2018).
  • MCDONALD Patrick and TRO Nivaldo J., „In Defense of Methodological Naturalism”, Christian Scholar’s Review 2009, vol. 38, no. 2, s. 201-229, https://tiny.pl/thtq7 (24.11.2018).
  • MCMULLIN Ernan, „Odmiany naturalizmu metodologicznego”, przeł. Ewelina Topolska, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 109-129, https://tiny.pl/xh8pf (23.11.2018).
  • METALLMANN Joachim, „Nauka, pogląd na świat, filozofia”, odbitka z Przeglądu Współczesnego 1939, nr 5-7, s. 1-49, https://tiny.pl/gzn7n (23.11.2018).
  • MEYER Stephen C., „DNA a pochodzenie życia. Informacja, specyfikacja i wyjaśnienie”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 133-215, https://tiny.pl/q3m1b (23.11.2018).
  • MEYER Stephen C., Signature in the Cell: DNA and the Evidence for Intelligent Design, Harper One, New York 2009.
  • MEYER Stephen C., „The Use and Abuse of Philosophy of Science: A Response to Moreland”, Perspectives on Science and Christian Faith 1994, vol. 46, no. 1, s. 19-21, https://tiny.pl/h2wcm (23.11.2018).
  • MICHALCZENIA Jakub, MIZIŃSKA Jadwiga i OSSOWSKA Katarzyna (red.), Poszukiwania filozoficzne. T. 1. Nauka. Prawda. Panu Profesorowi Józefowi Dębowskiemu w darze, Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2014.
  • MILLER Keith B., „The Misguided Attack on Methodological Naturalism”, w: SCHNEIDERMAN and ALLMON (eds.), For the Rock Record…, s. 117-140.
  • MOKRZYCKI Edmund (red.), Racjonalność a styl myślenia, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1992.
  • MORELAND James Porter (ed.), The Creation Hypothesis: Scientific Evidence for an Intelligent Designer, InterVarsity Press, Downers Grove 1994.
  • MUNÉVAR Gonzalo (ed.), Beyond Reason: Essays on the Philosophy of Paul K. Feyerabend, Boston Studies in the Philosophy of Science, vol. 132, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht — Boston — London 1991.
  • MUNÉVAR Gonzalo, Radical Knowledge: A Philosophical Inquiry into the Nature and Limits of Science, Hacket Publishing Company, Indianapolis 1981.
  • NEWTON Isaac, Matematyczne zasady filozofii przyrody, przeł. Jarosław Wawrzycki, Copernicus Center Press, Kraków 2011.
  • NEWTON-SMITH William H., „The Underdetermination of Theory by Data”, Proceedings of the Aristotelian Society 1978, Supplement, vol. 52, s. 71-91.
  • NIETZSCHE Fryderyk, Jutrzenka. Myśli o przesądach moralnych, przeł. Leon Marian Kalinowski, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
  • O’CONNOR Robert C., „Nauka przed sądem: analiza racjonalności naturalizmu metodologicznego”, przeł. Joanna Popek i Grzegorz Rogula, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 95-131, https://tiny.pl/xh8tq (23.11.2018).
  • ORR H. Allen, „Ponownie darwinizm kontra inteligentny projekt”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2004, t. 1, s. 33-48, https://tiny.pl/gzlkt (24.11.2018).
  • PARASCANDALO Renato and HÖSLE Vittorio, „Three Interviews with Paul K. Feyerabend”, Teleos. A Quarterly Journal of Critical Thought 1995, no. 102, s. 115-148.
  • PEARCEY Nancy, „Ewolucjonizm po Darwinie”, przeł. Kazimierz Jodkowski, w: JODKOWSKI, Metodologiczne aspekty…, s. 431-446.
  • PENNOCK Robert T., „Bóg w lukach wiedzy: argument z niewiedzy i ograniczenia naturalizmu metodologicznego”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2012, t. 9, s. 155-185, https://tiny.pl/tht9b (25.11.2018).
  • PENNOCK Robert T., „Naturalism, Evidence and Creationism: The Case of Phillip Johnson”, Biology and Philosophy 1996, vol. 11, s. 543-559, https://tiny.pl/thttp (24.11.2018).
  • PENNOCK Robert T., Tower of Babel: The Evidence Against the New Creationism, MIT Press, Cambridge 1999.
  • PETERS Ted, „Naturalism of the Gaps”, Theology and Science 2015, vol. 13, no. 1, s. 4-7, https://tiny.pl/g36vq (23.11.2018).
  • PINE Ronald H., „But Some of Them Are Scientists, Aren’t They?”, Creation/Evolution 1984, no. 14, s. 6-18, https://tiny.pl/g2vxk (15.01.2019).
  • PLANTINGA Alvin, „Naturalizm metodologiczny?”, przeł. Radosław Plato, Filozoficzne Aspekty Genezy 2014, t. 11, s. 37-93, https://tiny.pl/xh89b (24.11.2018).
  • PLATO Radosław, „Relatywizm ewolucyjny w ujęciu Gonzalo Munévara. Zarys stanowiska filozoficznego”, w: BYLICA, KILIAN, PIOTROWSKI i SAGAN (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 239-260, https://tiny.pl/thtxv (24.11.2018).
  • POE Harry Lee i MYTYK Chelsea Rose, „Od metody naukowej do naturalizmu metodologicznego. Ewolucja idei”, przeł. Bartosz Błaszczak, Gerard Dmuch, Ewa Komorowska, Iwona Kumiszcze, Izabela Obłaczyńska, Katarzyna Piłka, Radosław Plato, Marika Poprawska, Dariusz Sagan, Karolina Stencel, Katarzyna Szot i Piotr Wróblewski, Filozoficzne Aspekty Genezy 2011, t. 8, s. 137-151, https://tiny.pl/xh8gd (24.11.2018).
  • POINCARÉ Henri, Wartość nauki, przeł. Ludwik Silberstein, Nakład Jakóba Mortkowicza, G. Centnerszwer i Ska, Księgarnia H. Altenberga, Warszawa — Lwów 1908, https://tiny.pl/thtmq (24.11.2018).
  • POLANYI Michael, „The Republic of Science: Its Political and Economic Theory”, Minerva 2000, vol. 38, s. 1-32, https://tiny.pl/thtm3 (24.11.2018).
  • POMORSKI Jan (red.), Wartość relatywizmu jako postawy poznawczej, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 11, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1989.
  • POPPER Karl R., Droga do wiedzy. Domysły i refutacje, przeł. Stefan Amsterdamski, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
  • POPPER Karl R., Logika odkrycia naukowego, przeł. Urszula Niklas, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
  • POPPER Karl R., Mit schematu pojęciowego. W obronie nauki i racjonalności, przeł. Bohdan Chwedeńczuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1997.
  • POPPER Karl R., „Natura problemów filozoficznych i ich korzenie w nauce”, w: POPPER, Droga do wiedzy…, s. 117-169.
  • POPPER Karl. R., Nieustanne poszukiwania. Autobiografia intelektualna, przeł. Adam Chmielewski, Wydawnictwo Znak, Kraków 1997.
  • POPPER Karl R., „O źródłach wiedzy i niewiedzy”, w: POPPER, Droga do wiedzy…, s. 11-57.
  • POPPER Karl. R., Quantum Theory and the Schism in Physics: From the Postscript to the Logic of Scientific Discovery, ed. W.W. Bartley III, Rowman and Littlefield, Totowa, New Jersey 1982.
  • POPPER Karl R., „Racjonalność rewolucji”, w: POPPER, Mit schematu pojęciowego…, s. 13-40.
  • POPPER Karl R., „Replies To My Critics”, w: SCHILPP (ed.), The Philosophy of Karl Popper…, s. 961-1197.
  • PRESTON John, „Science as Supermarket: «Postmodern» Themes in Paul Feyerabend’s Later Philosophy of Science”, w: PRESTON, MUNÉVAR, and LAMB (eds.), The Worst Enemy…, s. 80-101.
  • PRESTON John, MUNÉVAR Gonzalo, and LAMB David (eds.), The Worst Enemy of Science?: Essays in Memory of Paul Feyerabend, Oxford University Press, New York, Oxford 2000.
  • PROVINE William B., „Projekt? Tak! Ale czy inteligentny?”, przeł. Sławomir Piechaczek, Filozoficzne Aspekty Genezy 2005/2006, t. 2/3, s. 217-237, https://tiny.pl/xh8rs (24.11.2018).
  • RADNER Michael and WINOKUR Stephen (eds.), Analyses of Theories and Methods of Physics and Psychology, Minnesota Studies in the Philosophy of Science, vol. 4, , University of Minnesota Press, Minneapolis 1970.
  • RATZSCH Del, Science & Its Limits: The Natural Sciences in Christian Perspective, InterVarsity Press, Downers Grove, Illinois 2000.
  • RATZSCH Del, „Teologia naturalna, naturalizm metodologiczny i «żółwie do samego dołu»”, przeł. Dariusz Sagan, Filozoficzne Aspekty Genezy 2016, t. 13, s. 119-152, https://tiny.pl/thgbx (24.11.2018).
  • RENNIE John, „15 odpowiedzi na nonsensowne tezy kreacjonistów”, przeł. Karol Sabath, Świat Nauki 2002, nr 9, s. 66-72, https://tiny.pl/g2s2c (15.01.2019).
  • ROSKAL Zenon E., „Eksperyment MacDougalla w epistemicznym układzie odniesienia naturalizmu”, w: BYLICA, KILIAN, PIOTROWSKI i SAGAN (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 165-172, https://tiny.pl/g28sj (24.12.2018).
  • RUSE Michael, Darwinism Defended: A Guide to the Evolution Controversies, Addison-Wesley, Reading, Massachusetts 1982.
  • RYLAND Mark, „«Teoria inteligentnego projektu» podważa teorię ewolucji. Już sama złożoność stworzenia świadczy o działaniu siły wyższej. Darwinizm? Nie ma szans. Wywiad z Michaelem J. Behe’em dla Our Sunday Visitor”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2004, nr 11-12A (187-188), s. 414-420, https://tiny.pl/g2vmb (25.11.2018).
  • SADY Wojciech, „Czego Kazimierz Jodkowski nie dostrzega, jeśli o odkrycia naukowe chodzi?”, w: BYLICA, KILIAN, PIOTROWSKI i SAGAN (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 59-64, https://tiny.pl/g268h (24.11.2018).
  • SADY Wojciech, „Dlaczego kreacjonizm «naukowy» nie jest naukowy i dlaczego nie prowadzi do teizmu?”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2001, nr 1 (37), s. 213-228, https://tiny.pl/gdw91 (21.12.2018).
  • SADY Wojciech, „Kuhn kontra Fleck a Maxwellowska rewolucja w elektrodynamice”, Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria 2010, nr 2, s. 103-131.
  • SADY Wojciech, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana, Monografie FNP, Wrocław 2000.
  • SAGAN Dariusz, Metodologiczno-filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 6, Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015, https://tiny.pl/g7m72 (24.11.2018).
  • SAGAN Dariusz, „Naturalizm metodologiczny a zagadnienie prawdy w nauce”, w: ZACHARIASZ (red.), Poznanie a prawda…, s. 167-173, https://tiny.pl/q33sv (15.01.2019).
  • SAGAN Dariusz, „Naturalizm metodologiczny — konieczny warunek naukowości?”, Roczniki Filozoficzne 2013, t. 61, nr 1, s. 73-91, https://tiny.pl/q33sb (23.11.2018).
  • SAGAN Dariusz, „Problem religijnego charakteru teorii inteligentnego projektu”, Studia Philosophica Wratislaviensia 2011, vol. VI, fasc. 4 s. 55-74, https://tiny.pl/q336q (24.11.2018).
  • SAGAN Dariusz, „Spór o możliwość wykrywania projektu w naukach przyrodniczych”, Scientia et Fides 2015, vol. 3, nr 1, s. 87-113, https://tiny.pl/gz16f (15.01.2019).
  • SAGAN Dariusz, Spór o nieredukowalną złożoność układów biochemicznych, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 5, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008, https://tiny.pl/qzq8p (24.11.2018).
  • SAGAN DARIUSZ, „Spór o użyteczność teorii inteligentnego projektu dla nauki”, Kultura i Edukacja 2013, nr 3(96), s. 28-49, https://tiny.pl/xhhg3 (24.11.2018).
  • SAGAN Dariusz, „Teoria inteligentnego projektu a naukowa debata nad pochodzeniem”, w: JODKOWSKI (red.), Teoria inteligentnego projektu…, s. 79-122, https://tiny.pl/qzq8f (16.01.2018).
  • SAGAN Dariusz, „Teoria inteligentnego projektu — argumenty za i przeciw”, w: JANECZEK, STAROŚCIC, DĄBEK i HERDA (red.), Filozofia przyrody…, s. 335-383, https://tiny.pl/q336w (23.11.2018).
  • SAGAN Dariusz, „Trzy płaszczyzny argumentu z nieredukowalnej złożoności”, Na Początku… 2005, nr 5-6 (194-195), s. 162-224, https://tiny.pl/xh4f5 (16.01.2019).
  • SAGAN Dariusz, „Wyjaśnianie za pomocą praw przyrody jako warunek naukowości w sporze o ewolucję i inteligentny projekt”, Studia Philosophiae Christianae 2013, t. 49, nr 1, s. 93-116, https://tiny.pl/q336g (15.01.2019).
  • SCHILPP Paul A. (ed.), The Philosophy of Karl Popper, The Library of Living Philosophers, vol. 14, Open Court, La Salle, Illinois 1974.
  • SCHNEIDERMAN Jill S. and ALLMON Warren D. (eds.), For the Rock Record: Geologists on Intelligent Design, University of California Press, Berkeley — London 2009.
  • SCOTT Eugenie C., „Darwin Prosecuted: Review of Johnson’s Darwin on Trial”, Creation/Evolution Journal 1993, vol. 13, no. 2, s. 36-47, https://tiny.pl/g28vq (24.11.2018).
  • SCOTT Eugenie C. and COLE Henry, „The Elusive Scientific Basis of Creation «Science»”, The Quarterly Review of Biology 1985, vol. 60, s. 21-30, https://tiny.pl/tqdzw (15.01.2019).
  • SHANKS Niall, God, the Devil, and Darwin: A Critique of Intelligent Design Theory, Oxford University Press, New York 2004.
  • SKOLIMOWSKI Henryk, „Evolutionary Rationality”, PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association 1974, s. 191-213.
  • SOBER Elliott, „Teoria inteligentnego projektu a nadnaturalizm — o tezie, że projektantem może być Bóg lub istoty pozaziemskie”, przeł. Sławomir Piechaczek, Filozoficzne Aspekty Genezy 2007/2008, t. 6/7, s. 21-39, https://tiny.pl/xhn85 (25.11.2018).
  • STRAHLER Arthur N., Understanding Science: An Introduction to Concepts and Issues, Prometheus Books, Buffalo, New York 1992.
  • SZLACHCIC Krzysztof, Filozofia nauk empirycznych Pierre’a Duhema, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.
  • SZLACHCIC Krzysztof, Filozofia nauki francuskiego konwencjonalizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1994.
  • WALCZAK Monika, „Stanisława Kamińskiego poglądy na cel nauki”, Zagadnienia Naukoznawstwa 2011, nr 3(189), s. 391-405, https://tiny.pl/gztwm (23.11.2018).
  • WARTOFSKY Marx W., „How to Be a Good Realist”, w: MUNÉVAR (ed.), Beyond Reason…, s. 25-40.
  • WATKINS John W.N., „Against «Normal Science»”, w: LAKATOS and MUSGRAVE (eds.), Criticism…, s. 25-38.
  • WIGNER Eugene P., „Niepojęta skuteczność matematyki w naukach przyrodniczych”, przeł. Jacek Dembek, Zagadnienia Filozoficzne w Nauce 1991, vol. 13, s. 5-18, https://tiny.pl/txr8z (16.01.2019).
  • WILLIAMS Devon, „Friday Five: William A. Dembski”, CitizenLink.com 14 December 2007, https://tiny.pl/g3h6z (24.11.2018).
  • WILSON Edward O., O naturze człowieka, przeł. Barbara Szacka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998.
  • WITT Jonathan, „Zarys historii powstania naukowej teorii inteligentnego projektu”, przeł. Dariusz Sagan, Na Początku… 2005, nr 9-10 (198-199), s. 352-362, https://tiny.pl/xhh8q (25.11.2018).
  • WOLEŃSKI Jan, „O tak zwanych filozoficznych założeniach nauki”, w: BUTRYN (red.), Z zagadnień filozofii…, s. 7-16.
  • ZACHARIASZ Andrzej L. (red.), Poznanie a prawda, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
  • ZACHARIASZ Andrzej L., Poznanie teoretyczne. Jego konstytucja i status, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1990.
  • ZIĘBA Włodzimierz, „Metafizyka w nauce, nauka w filozofii. Kazimierz Jodkowski i Richard Rorty”, w: BYLICA, KILIAN, PIOTROWSKI i SAGAN (red.), Filozofia — nauka — religia…, s. 115-126.
  • ZON Józef (red.), Pogranicza nauki. Protonauka — paranauka — pseudonauka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-a64031c2-a94e-4792-a395-0562b257fd26
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.