Zdrowie i choroba w Prusach 1871-1918

• Authors: Dariusz Łukasiewicz

Abstracts

PL

Problematyka zdrowotności i służby zdrowia należy do liczących się obszarów nowoczesnej historiografii, w Polsce jednak jest to tematyka bardzo zaniedbana. Autor poświęcił tym zagadnieniom już kilka artykułów i planuje książkę. Odnoszą się one do Prus i zaboru pruskiego, które zwykle są u nas postrzegane z perspektywy kolonizacyjnej, politycznej i militarnej. Autor wskazuje na dynamiczny rozwój lecznictwa i szpitalnictwa na tym obszarze na schyłku XIX w. i dużej ilości innowacji w zakresie medycyny. Bardzo poprawiła się jakość żywienia warstw niższych, zniknęły dawne masowe klęski głodu, wynikające z nieurodzajów, co miało duży wpływ na zdrowotność. Wzrosła bardzo nie tylko liczba lekarzy na 1000 mieszkańców i łóżek szpitalnych, ale także rozwinęła się specjalizacja, powstały np. szpitale dziecięce. Powstały masowe ubezpieczenia zdrowotne i rentowe, a w rezultacie z perspektywy roku 1914 w ciągu stulecia bardzo wydłużyła się średnia długość wieku i poprawił poziom zdrowia. Zabór pruski wprawdzie miał lecznictwo na niższym poziomie niż prowincje niemieckie, ale na o wiele wyższym niż rosyjskie. Trzeba podkreślić, że te masowe zmiany wynikały przede wszystkim z rozwoju komunalnej i publicznej służby zdrowia.

Keywords

PL

szpital; Prusy epidemie; położne; lekarz

• Publisher: Zielona Góra University Press
• Journal: Studia Zachodnie
• Year: 2017
• Volume: 19
• Pages: 87-118
• Physical description: artykuł naukowy

Contributors

author

Dariusz Łukasiewicz

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Gerhard Baader, Der Konflikt zwischen privater Wohlfahrt und staatlicher Gesundheitspflege im deutschen Kaiserreich, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 68, 1 - 3, 2005. Aleksandra Bajorek, Długowieczność na podstawie XIX-wiecznej literatury polskiej z punktu widzenia medycyny, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 60, 4, 1997. Jean – Pierre Bois, Historia starości. Od Montaigne`a do pierwszych emerytur, Warszawa 1996. Historia medycyny, p. red. Tadeusza Brzezińskiego, Warszawa 2014. Ute Caumanns, Michael G. Esch, Technischer Fortschritt und sozialer Wandel in deutschen Ostprovinzen. Wirkungen der industrieller Entwicklung in ausgewählten Städten und Kreisen im Vergleich ( 1850 – 1914 ), Rheinbreitbach 1996. Dariusz K. Chojecki, Od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego. Demografia i zdrowotność głównych ośrodków miejskich Pomorza Zachodniego w obie przyśpieszonej industrializacji w Niemczech (1873-1913), Szczecin 2014 Ute Frevert, Krankheit als politisches Problem 1770 – 1880. Soziale Unterschichten in Preußen zwischen medizinischer Polizei und staatlicher Sozialversicherung, Göttingen 1984. Nils Freytag, Aberglauben im 19. Jahrhundert. Preußen und seine Rheinprovinz zwischen Tradition und Moderne (1815 – 1918), Berlin 2003. Heinz Goerke, Die Bedeutung der Gemeindeverwaltung für die Bekämpfung der Pest, von Typhus und Cholera in Preussen, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 1-3, 68, 2005. Sylvelyn Hähner - Rombach, Konfliktbereich Krankenversicherung : Auseinandersetzungen zwischen gesetzlichen Krankenkassen und Mitgliedern am Beispiel der Krankenhauseinweisung Ende des 19. Anfang des 20. Jahrhunderts, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 1-3, 68, 2005. Friedrich – Wilhelm Henning, Deutsche Wirtschafts – und Sozialgeschichte im 19. Jahrhundert, Paderborn 1996, Bd. 1-2. William H. Hubbard, Familiengeschichte. Materialien zu deutschen Familie seit dem Ende des 18. Jahrhunderts, München 1983. Jaromir Jeszke, Lecznictwo naturalne na pograniczu polsko – niemieckiej kultury medycznej, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 65, 2-3, Walentyna Krystyna Korpalska, Jakub Szmytkowski, Walka z chorobami zakaźnymi na ziemiach polskich pod pruskim zaborem w XIX wieku, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 1-3, 68, 2005. Sebastian Kulesza, Analiza chorób w mieście Barlinku, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 62, 4, 1999. Jaromir Jeszke, Szpital w świadomości ludowej XIX i XX wieku, w: Szpitalnictwo w dawnej Polsce, red. Jerzego Dąbrowskiego i Marii Kruppe, Warszawa 1998. Alfons Labisch, Das Allgemeine Krankenhaus in der kommunalen Sozial- und Gesundheitspolitik des 19. Jahrhunderts, w: „Einem jeden Kranken in einem Hospitale ein eigenes Bett” Zur Sozialgeschichte des Allgemeinen Krankenhauses in Deutschland im 19. Jahrhundert, Hg. Alfons Labisch, Reinhard Spree, Frankfurt / New York 1996. Eleonora Matuszewska, Zarys historii zawodu położnej, Warszawa 2012. Horst Matzerath, Urbanisierung in Preußen 1815 - 1914, Stuttgart 1985. Hans Medick, Weben und Überleben in Laichingen 1650 – 1900. Lokalgeschichte als Allgemeine Geschichte, Göttingen 1997. Thomas Nipperdey, Deutsche Geschichte 1866 – 1918, München 1991, Bd.1. Tadeusz Nożyński, Źródła do dziejów Wągrowca. Szpital powiatowy w Warowcu (1873 – 1921), Wągrowiec b. d., Michelle Perrot, Sposoby zamieszkiwania, w: Historia życia prywatnego, Wrocław 1999, T. 4 Moritz Pistor, Grundzüge einer Geschichte der preussischen Medizinalverwaltung bis Ende 1907, Braunschweig 1909 Michał Początek, Rola i czynności fizyków powiatowych w Wielkim Księstwie Poznańskim, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 75, 2012. Eckart Reidegeld, Staatliche Sozialpolitik in Deutschland, Wiesbanden 2006, Bd. 1. Albrecht Scholz, Initiativen Niedergelassener Dermatologen bei der Bekämpfung der Geschlechtskrankheiten, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 1-3, 68, 2005. Jolanta Sadowska, Ochrona zdrowia publicznego na ziemiach polskich w zaborze pruskim, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 3-4, T. 63, 2000. Reinhard Spree, Quantitative Aspekte der Entwicklung des Krankenhauswesens im 19. und 20. Jahrhundert, w: „Einem jeden Kranken in einem Hospitale ein eigenes Bett” Zur Sozialgeschichte des Allgemeinen Krankenhauses in Deutschland im 19. Jahrhundert, Hg. Alfons Labisch, Reinhard Spree, Frankfurt / New York 1996. Reinhard Spree, Der Rückzug des Todes - wurden wir gesünder ?, Erfüllt leben - in Gelassenheit sterben. Geschichte und Gegenwart, hg. Arthur E. Imhof, Rita Weinknecht, Berlin 1994, s. 101-103. Józef Troliński, Przesądy i zwyczaje lecznicze kaszubskich rybaków nadmorskich, Poznań 1938. Georges Vigarello, Historia zdrowia i choroby. Od średniowiecza do współczesności, Warszawa 1997. Agnieszka Zielińska, Przemiany struktur demograficznych w Toruniu w XIX i na początku XX wieku, Toruń 2012. Reinhold Zilch, Gesundheitswesen und Medizinalpolitik in Preußen 1817 bis 1911, Acta Borussica. Neue Folge. 2. Reihe: Preussen als Kulturstaat, Abteilung I, Bd 2.1, Berlin 2010.

Notes

PL

brak

Identifiers

ISSN

1428-0663