O niektórych uwarunkowaniach i barierach migracji

• Authors: Elżbieta Smolarkiewicz

Title variants

EN

ON SOME CONDITIONS AND OBSTACLES OF MIGRATION

• Languages of publication: PL

Abstracts

Proces rozszerzenia Unii Europejskiej wiąże się z nasileniem i zmianą dotychczasowych kierunków ruchów migracyjnych. Zwyczajowo kraje uznawane za emigracyjne stopniowo ulegają przekształceniu w kraje imigracji. Uwarunkowań tego typu zachowań można upatrywać, odwołując się do klasycznej teorii E.S. Lee zarówno w oddziaływaniu czynników występujących w kraju pochodzenia (push factors), jak i istniejących w kraju przeznaczenia (pull factors). Decyzja migracyjna nie jest przy tym wynikiem prostej kalkulacji zysków i strat, dokonywanej na podstawie oceny powyższych czynników, ale opiera się także na analizie możliwości przezwyciężenia „barier pośrednich” (intervening obstacles). Wśród tych barier szczególną uwagę zwraca prowadzona w kraju przyjmującym polityka imigracyjna, której instrumenty określa zarówno prawo krajowe, jak i uregulowania międzynarodowe. Jednym z nich jest formuła nadawania obywatelstwa, która teoretycznie gwarantuje imigrantom równość wobec prawa. Osiągnięcie określonego statusu prawnego nie pokrywa się automatycznie z osiągnięciem statusu społeczno--kulturowego. W tym wymiarze większe znaczenie odgrywa kryterium pochodzenia etnicznego, które określa miejsce imigranta – „nowego obywatela” w strukturze społecznej kraju przyjmującego. Co więcej, w zależności od modelu polityki imigracyjnej jest czynnikiem określającym samą możliwość ubiegania się o bycie obywatelem.

EN

The enlargement of the European Union is connected with intensification and change of previous directions of migration movements. Usually, countries recognized as emigration countries gradually turn into immigration countries. Referring to the classic theory by E.S. Lee conditions of that type of behaviour can be sought in both the effects of factors associated with the area of origin (push factors) as well as in the existing factors associated with the area of destination (pull factors). The migration decision is therefore not a result of a simple calculation of gains and losses made on the grounds of an assessment of the above mentioned factors, but it is also based upon an analysis of the possibilities of overcoming the so called “intervening obstacles”. These obstacles include, among others, the immigration policy of the receiving country, to which particular attention is paid to by a potential immigrant. The policy instruments are defi ned both by the country law and by international regulations. One of them is access to citizenship, which in theory guarantees equal justice under law. The achievement of a given legal status does not automatically translate into achieving a social-cultural status. In this dimension, a greater meaning is attributed to the criterion of ethnic origin that defi nes the immigrant’s – “new citizen’s” place in the receiving country’s social structure. Moreover, depending on the model of immigration policy this criterion itself determines the possibility of applying for citizenship.

Keywords

PL

MIGRACJA; IMIGRANT; POLITYKA IMIGRACYJNA OBYWATELSTWO; POCHODZENIE ETNICZNE

EN

MIGRATION; IMMIGRANT; IMMIGRATION POLICY; CITIZENSHIP; ETHNIC ORIGIN

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2012
• Issue: 2(2)
• Pages: 107-120

Dates

published

2012

Contributors

author

Elżbieta Smolarkiewicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Budyta-Budzyńska M. 2010, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Duszczyk M. 2008, Wyzwania polityki migracyjnej a doświadczenia międzynarodowe, w: Polityka migracyjna jako instrument promocji zatrudnienia i ograniczania bezrobocia, red. P. Kaczmarczyk, M. Okólski, Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Giddens A. 2004, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Golinowska S. 2001, Teorie migracji a debata o swobodzie przepływu pracowników w rozszerzonej Unii Europejskiej, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 3.
• Kość P. 2010, Przyznawanie obywatelstwa polskiego jako metoda integracji imigrantów, Raporty i analizy, seria „Integracja”, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa.
• Kubiak H. 1975, Rodowód narodu amerykańskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Lee E.S. 1966, A Theory of Migration, „Demography”, vol. 3, nr 1.
• Lesińska M. 2008, Inkluzja polityczna imigrantów w państwach przyjmujących. Prawa polityczne i wyborcze oraz ich rola w procesie integracji, w: Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, red. A. Grzymała-Kazłowska, S. Łodziński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Łodziński S. 2008, Integracja i kultury imigrantów. Spory wokół ochrony praw społeczności imigranckich w Europie, w: Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, red. A. Grzymała-Kazłowska, S. Łodziński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Maryański A. 1984, Migracje w świecie, PWN, Warszawa.
• Marshall T.H. 2010, Obywatelstwo i klasa społeczna, „Zoon Politikon”, nr 1.
• Matusz-Protasiewicz P. 2008, Integracja z zachowaniem własnej tożsamości. Holenderska polityka wobec imigrantów, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Migrations and Remittances: Eastern Europe and the Former Soviet Union, 2007, red. A. Mansoor, B. Quillin, The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank, Europe and Central Asia Region.
• Novak M. 1985, Przebudzenie etnicznej Ameryki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Scheffer P. 2010, Druga ojczyzna. Imigranci w społeczeństwie otwartym, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
• Svensson B. 2008, Kulturowe granice obywatelstwa, w: Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym, red. E.H. Oleksy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szaniawska-Schwabe M. 2009, Polityka imigracyjna Republiki Federalnej Niemiec, „Przegląd Zachodni”, nr 4.
• Therborn G. 1998, Drogi do nowoczesnej Europy. Społeczeństwa europejskie w latach 1945– 2000, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.
• Thomas W.I., Znaniecki F. 1976, Chłop polski w Europie i Ameryce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Trevena P. 2008, Teorie i doktryny dotyczące imigrantów. Doświadczenia tradycyjnych i nowych krajów imigracji, w: Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, red. A. Grzymała-Kazłowska, S. Łodziński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.