Polityka surowcowa wybranych krajów poradzieckich a ich konkurencyjność w handlu międzynarodowym

• Authors: Krzysztof Falkowski

Title variants

EN

Natural Resource Policy in Selected Post-Soviet Countries and Their International Trade Competitiveness

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest: 1) syntetyczne przedstawienie prowadzonej w Azerbejdżanie, Kazachstanie oraz Rosji polityki w zakresie posiadanych mineralnych surowców energetycznych, 2) dokonanie szczegółowej analizy kształtowania się długookresowych przewag komparatywnych w eksporcie każdego z wymienionych krajów, 3) odpowiedź na pytanie, czy posiadana przez te kraje pozycja konkurencyjna jest konsekwencją prowadzonej polityki surowcowej (ceteris paribus). Metodyka badań: Przyjęto założenie, że pojawienie się lub znacząca poprawa przewag komparatywnych w eksporcie w dłuższym okresie może świadczyć o skuteczności prowadzonej polityki surowcowej. Dla określenia poziomu konkurencyjności Azerbejdżanu, Kazachstanu oraz Rosji w handlu międzynarodowym zastosowano wskaźnik ujawnionych przewag komparatywnych Balassy (RCA) oraz wskaźnik relacji eksportowo-importowych Lafaya (LFI). Wyniki badań: Struktura długookresowych przewag komparatywnych Azerbejdżanu, Kazachstanu oraz Rosji w handlu międzynarodowym nie zmienia się od lat, nie pojawiają się także nowe przewagi komparatywne, co świadczyłoby o poprawie konkurencyjności tych gospodarek. Prowadzona w tych krajach polityka surowcowa wzmacnia surowcowy charakter ich gospodarek, obniżając ogólny poziom ich międzynarodowej konkurencyjności. Wnioski: W zaistniałej sytuacji konieczne wydaje się podjęcie konkretnych działań nie tylko w ramach polityki surowcowej, ale także w polityce gospodarczej i strategii rozwoju Azerbejdżanu, Kazachstanu oraz Rosji, pragmatycznie nastawionych na modernizację i rozwój sektorów pozasurowcowych (co docelowo zwiększyłoby ich konkurencyjność) z wykorzystaniem do tego celu środków pochodzących z eksportu posiadanych surowców energetycznych. Wkład w rozwój dyscypliny: Włączenie się w nurt badawczy nad znaczeniem prowadzonej polityki surowcowej dla międzynarodowej konkurencyjności danej gospodarki, w szczególności w odniesieniu do wybranych poradzieckich gospodarek surowcowych, tj. Azerbejdżanu, Kazachstanu oraz Rosji. Zweryfikowanie hipotezy badawczej, zgodnie z którą prowadzona w Azerbejdżanie, Kazachstanie oraz Rosji polityka surowcowa w odniesieniu do mineralnych surowców energetycznych negatywnie oddziałuje na profile konkurencyjne tych gospodarek. Co więcej, realizowana polityka surowcowa prowadzi do wzmacniania surowcowego charakteru gospodarek tych krajów, obniżając ich ogólny poziom międzynarodowej konkurencyjności.

EN

Objective: The objectives of this article are: 1) to briefly present the natural resources policies of Azerbaijan, Kazakhstan and Russia, 2) to thoroughly analyse the development of long-term comparative advantages in exports of each of these countries, 3) to determine whether their competitiveness (ceteris paribus) is a consequence of the natural resources policies they pursue. Research Design & Methods: It has been assumed that the emergence or significant long-term improvement of comparative advantages in exports may prove the effectiveness of the natural resources policy. To determine the international trade competitiveness (in terms of any comparative advantages possessed) of Azerbaijan, Kazakhstan and Russia, two indexes were applied: Balassa’s Revealed Comparative Advantage (RCA) Index and the Lafay Index (LFI) of international trade specialisation. Findings: The structure of long-term comparative advantages of Azerbaijan, Kazakhstan and Russia in international trade has not changed for years, nor have any new comparative advantages appeared, which would indicate an improvement in the competitiveness of their economies. Therefore, the natural resource policies they pursue further strengthens the resource-based character of their economies, thus reducing their overall international trade competitiveness. Implications / Recommendations: Given the present situation, it seems necessary for Azerbaijan, Kazakhstan and Russia to take specific measures not only in their natural resources policies, but also in their economic policies and development strategies, which should be pragmatically oriented towards the modernisation and development of non- -resources-based sectors (ultimately increasing their competitiveness) using the funds from exports of their energy resources. Contribution: The article contributes to the research on the importance of natural resource policy for international trade competitiveness, in particular with respect to selected post-Soviet natural resources-based economies, i.e. Azerbaijan, Kazakhstan and Russia. It verifies the research hypothesis that, given their energy resources, the natural resource policies pursued by Azerbaijan, Kazakhstan and Russia have a negative impact on the competitive profiles of their economies. Moreover, they further strengthen their resource-based character, thus reducing their overall international trade competitiveness.

Keywords

PL

polityka surowcowa; surowce energetyczne; konkurencyjność w handlu międzynarodowym; Azerbejdżan; Kazachstan; Rosja

EN

natural resource policy; energy resources; international trade competitiveness; Azerbaijan; Kazakhstan; Russia

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2019
• Issue: 3(981)
• Pages: 63-84

Contributors

author

Krzysztof Falkowski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Instytut Gospodarki Światowej, al. Niepodległości 162, 02-554 Warszawa, Poland

References

• Ahrend R. (2005), Can Russia Break the “Resource Curse”?, „Eurasian Geography and Economics”, vol. 46, nr 8, https://doi.org/10.2747/1538-7216.46.8.584.
• Åslund A. (2005), Russian Resources: Curse or Rents?, „Eurasian Geography and Economics”, vol. 46, nr 8, https://doi.org/10.2747/1538-7216.46.8.610.
• Azerbaijan 2020: Look into the Future (2013), http://www.president.az/files/future_en.pdf (data dostępu: 22.03.2018).
• Bahar D., Santos M.A. (2018), One More Resource Curse: Dutch Disease and Export Concentration, „Journal of Development Economics”, vol. 132, https://doi.org/ 10.1016/j.jdeveco.2018.01.002.
• Bahmani-Oskooee M., Jamilov R. (2014), Export Diversification and the S-curve Effect in a Resource-rich State: Evidence from Azerbaijan, „Economic Change and Restructuring”, vol. 47, nr 2, https://doi.org/10.1007/s10644-013-9145-8.
• Balassa B. (1965), Trade Liberalization and ‘Revealed’ Comparative Advantage, „The Manchester School of Economic and Social Studies”, vol. 33, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1467-9957.1965.tb00050.x.
• Balassa B. (1989), ‘Revealed’ Comparative Advantage Revisited (w:) Comparative Advantage, Trade Policy and Economic Development, red. B. Balassa, New York University Press, New York.
• Bolshakov A.L. (2016), Innovative Mechanism for Creation of “Competitiveness Poles” on the Russian Territory, „Creative Economy”, vol. 10, nr 7.
• Ciriacy-Wantrup S.V. (2019), “Common Property” as a Concept in Natural Resources Policy (w:) Natural Resource Economics: Selected Papers, red. R.C. Bishop, S.O. Andersen, Routledge, London.
• Cubbage F., O’Laughlin J., Peterson M.N. (2017), Natural Resource Policy, Waveland Press, Long Grove.
• Danabayeva R. (2013), Management of Innovation in the Modern Kazakhstan: Development Priorities of Science, Technology and Innovation, „Journal of Information Systems & Operations Management”, vol. 7, nr 2.
• Delgado M., Ketels C., Porter M.E., Stern S. (2012), The Determinants of National Competitiveness, NBER Working Paper, nr 18249, NBER, Cambridge.
• Discover Your Way to Azerbaijan (2017), Azerbaijan Export and Investment Promotion Foundation, Baku.
• Dobrynskaya V., Turkisch E. (2010), Economic Diversification and Dutch Disease in Russia, „Post-Communist Economies”, vol. 22, nr 3.
• Eletskikh G.G. (2015), Development of Innovative Systems: Problems and Prospects of Today’s Russia, „Russian Journal of Innovation Economics”, vol. 5, nr 4, https://doi.org/10.18334/inec.5.4.2105.
• Fagerberg J. (1996), Technology and Competitiveness, „Oxford Review of Economic Policy”, vol. 12, nr 3, https://doi.org/10.1093/oxrep/12.3.39.
• Falkowski K. (2015), Bezpieczeństwo ekonomiczne Rosji w warunkach sankcji gospodarczych UE w kontekście posiadanych międzynarodowych przewag konkurencyjnych, „Studia Europejskie”, nr 4(76).
• Falkowski K. (2017a), Long-term Comparative Advantages of the Eurasian Economic Union Member States in International Trade, „International Journal of Management and Economics”, vol. 53, nr 4, https://doi.org/10.1515/ijme-2017-0024.
• Falkowski K. (2017b), The Resources-dependent Competitive Profile of Kazakhstan and Its Consequences for the Country’s Future Development, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 486, https://doi.org/10.15611/pn.2017.486.08.
• Falkowski K. (2018), The Importance of Energy Resources for Azerbaijan’s International Competitiveness, „Journal of International Studies”, vol. 11, nr 4, https://doi.org/10.14254/2071-8330.2018/11-4/3.
• Farra F., Burgio C., Cernov M. (2011), The Competitiveness Potential of Central Asia (w:) Central Asia Competitiveness Outlook, OECD, Paris.
• Fetisov G. (2007), The “Dutch Disease” in Russia: Macroeconomic and Structural Aspects, „Problems of Economic Transition”, vol. 50, nr 1, https://doi.org/10.2753/pet1061-1991500103.
• Franke A., Gawrich A., Alakbarov G. (2009), Kazakhstan and Azerbaijan as Post-Soviet Rentier States: Resource Incomes and Autocracy as a Double ‘Curse’ in Post-Soviet Regimes, „Europe-Asia Studies”, vol. 61, nr 1, https://doi.org/10.1080/09668130802532977.
• Hasanov F. (2013), Dutch Disease and the Azerbaijan Economy, „Communist and Post-Communist Studies”, vol. 46, nr 4, https://doi.org/10.1016/j.postcomstud.2013.09.001.
• Hatzichronoglou T. (1997), Revision of the High Technology Sector and Product Classification, STI Working Papers 1997/2, OECD/GD 97(216), OECD, Paris.
• Ibragimova S., Isayev N. (2017), Development of the Non-performing Sector of Independent Azerbaijan, SSRN, https://ssrn.com/abstract=2960151 (data dostępu: 11.02.2018).
• Innovation, Human Capital and Trade Competitiveness: How Are They Connected and Why Do They Matter? (2014), red. M.A. Weresa, Springer International Publishing, Cham.
• ISIC Rev. 3 Technology Intensity Definition. Classification of Manufacturing Industries into Categories Based on R&D Intensities (2011), OECD, http://www.oecd.org/sti/ind/48350231.pdf (data dostępu: 13.07.2018).
• Kalyuzhnova Y., Zhukov S. (2014), Kazakhstan: The Best Oil and Gas Magnate in the CIS?, https://www.aeaweb.org/conference/2014/retrieve.php?pdfid=277 (data dostępu: 12.09.2017).
• Kazachstan wygrał długą batalię o złoża gazu (2012), http://wyborcza.pl/1,155287,12034430,Kazachstan_wygral_dluga_batalie_o_zloza_gazu.html?disableRedirects=true (data dostępu: 20.08.2018).
• Khusainov B. (2011), Country Preferences and Competitiveness of Export in Belarus, Kazakhstan and Russia, „Eurasian Economic Integration”, vol. 2, nr 11.
• Labra R., Rock J.A., Álvarez I. (2016), Identifying the Key Factors of Growth in Natural Resource-driven Countries. A Look from Knowledge-based Economy, „Ensayos Sobre Politica Economica”, vol. 34, nr 79, https://doi.org/10.1016/j.espe.2015.12.001.
• Lafay G. (1992), The Measurement of Revealed Comparative Advantages (w:) International Trade Modeling, red. M.G. Dagenais, P.A. Muet, Chapman & Hill, London.
• Macerinskiene I., Sakhanova G. (2011), National Economy Competitiveness of Kazakhstan Republic, „Engineering Economics”, vol. 22, nr 3, https://doi.org/10.5755/j01.ee.22.3.519.
• Matveev M. (2011), Economic Priorities of Kazakhstan during Global Crisis Waves, „Creative Economy”, vol. 5, nr 5.
• Miller Ch. (2018), Putinomics. Power and Money in Resurgent Russia, The University of North Carolina Press, Chapel Hill.
• Moore S. (2015), Azerbaijan Extractive Industries Transparency Initiative, https://eiti.org/sites/default/files/migrated_files/aze_eiti_report_2013.pdf (data dostępu: 21.08.2018).
• Musayev V. (2016), Challenges for Sustainable Economic Development: Evidence from Azerbaijan, CAERC Working Paper, Center for Analysis of Economic Reforms and Communication, Baku.
• Nurmukhanova G. (2008), Competitiveness of National Economy: Problems of Regulation, “E+ M. Ekonomie a Management”, vol. 11, nr 4.
• OECD Glossary of Statistical Terms (2005), OECD, http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=399 (data dostępu: 22.08.2018).
• Papurina L. (2015), Sektor energetyczny Republiki Kazachstanu, https://kazakhstan.trade.gov.pl/pl/kazachstan/analizy-rynkowe/146181,sektor-energetyczny-republiki-kazachstanu.html (data dostępu: 20.08.2018).
• Polityka surowcowa państwa. Projekt (2018), Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Polityka surowcowa Polski. Rzecz o tym, czego nie ma, a jest bardzo potrzebne (2015), red. J. Hausner, Fundacja Gospodarki i Administracji, Kraków.
• Raw Materials Initiative (2008), European Commission, Brussels.
• Rosneft’s Shareholders as of August 1, 2018 (2018), Rosneft, https://www.rosneft.com/Investors/Equity/Shareholder_structure/ (data dostępu: 16.08.2018).
• Russia in the Era of Change (2016), InfoTEK-Consult, Moscow.
• Russia Oil and Gas Sector Report 2017/2018 (2017), EMIS, https://www.emis.com/blog/russia-oil-gas-sector-report-20172018 (data dostępu: 22.08.2018).
• Sachs J.D., Warner A.M. (2001), The Curse of National Resources, „European Economic Review”, vol. 45, nr 4–6, https://doi.org/10.1016/s0014-2921(01)00125-8.
• Statistical Review of World Energy (2018), BP Amoco, London.
• Udaltsova N., Mikhelashvili N. (2016), Competitiveness of the National Innovation System in Russia: An Analytical Review, „Creative Economy”, vol. 10, nr 1.
• Zeynalov F. (2016), The Oil and Gas Resources of Azerbaijan: A Country’s Transformation into a Regional Energy Hub, Connaissances et Savoirs, Saint-Denis.

Identifiers

DOI

10.15678/ZNUEK.2019.0981.0304