Towarzystwo Przyjaciół Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i jego funkcjonowanie w powojennych realiach

• Authors: Krzysztof Sychowicz

Title variants

EN

The Society of Friends of the Catholic University in Lublin and Its Functioning in the Postwar Reality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Założone w 1922 r. Towarzystwo Przyjaciół KUL (wpisane do rejestru stowarzyszeń 1 grudnia) w celu „szerzenia idei wyższych szkół katolickich i niesienia pomocy KUL” przyczyniło się do włączenia osób świeckich do pracy na rzecz utrzymania i pogłębiania kultury religijnej. Powstałe w okresie II Rzeczypospolitej Towarzystwo, skupiające początkowo przede wszystkim absolwentów, w okresie powojennym stało się jedyną organizacją społeczną o charakterze masowym wspierającą Kościół rzymskokatolicki w Polsce. Wraz z upływem czasu rosło zainteresowanie aparatu bezpieczeństwa działalnością uczelni i związanego z nią Towarzystwa. Kulminacyjnym momentem ingerencji władz komunistycznych w życie KUL-u i związanego z nim Towarzystwa stało się aresztowanie 1 kwietnia 1952 r. rektora uczelni ks. Antoniego Słomkowskiego. Organizując tygodnie kultury chrześcijańskiej, sesje i sympozja, Towarzystwo Przyjaciół KUL przyczyniało się do intelektualnego pogłębiania katolicyzmu, stanowiąc jednocześnie przeciwwagę dla brutalnej ekspansji komunizmu w Polsce. Zarówno w tym okresie, jak i później jeden z najważniejszych problemów związanych z funkcjonowaniem KUL-u stanowiły finanse. Dzięki pracy Towarzystwa przetrwał KUL najcięższe lata.

EN

The Society of Friends of the Catholic University in Lublin was set up in 1922 ( it was added to the register of associations on 1st December, 1922) in order to propagate the ideas of catholic universities and give support to the Catholic University in Lublin. It caused that secular people were implemented to preserve and intensify the religious culture. The Society was established in the period of the II Rzeczypospolita, it was the association mainly for alumnus but in the period after the war it was the only one organisation of social nature, giving support for the Roman Catholic Church in Poland. In the meantime, the Security apparatus was showing interest of the Society and its activity. The most cumulative moment of interference the communistic authorities into Catholic University in Lublin and the association connected with it was on the 1st April 1952 when the rector of the university priest Antoni Słomkowski was arrested. Different events were organised: weeks of Christian culture, sessions and symposiums; it was done to stop the brutal expansion of communism in Poland. Meanwhile and late, the funds were the main problem connected with functioning the Catholic University in Lublin. Thanks to the working the University in Lublin was able to outlast and continue its activity.

Keywords

PL

Towarzystwo Przyjaciół KUL; aparat bezpieczeństwa; Kościół w Polsce

EN

Society of Friends of the Catholic University in Lublin; security apparatus; Church in Poland

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 2: Historia. Zeszyt specjalny
• Pages: 307-320

Contributors

author

Krzysztof Sychowicz

• Państwowa Wyższa Szkoł Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

References

• Antoni Słomkowski – ksiądz profesor z grupy niezłomnych, rektor KUL, więziony, usunięty na trwałe z uniwersytetu, https://lustronauki.wordpress.com/2010/01/16/antoni-slomkowski/ (dostęp: 10 II 2017).
• Czuma A., Polonia Amerykańska dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, http://www.niedziela. pl/artykul/24734/nd/ (dostęp: 11 X 2016).
• Gajda P., Likwidacja oddziału TP KUL w Tarnowie, http://www.kul.pl/z-dziejow-tp-kul-historia-pewnej-kontroli,art_48891.html (dostęp: 10 XII 2016).
• KUL obchodził jubileusz 95-lecia działalności, http://niedziela.pl/artykul/7114/KUL-obchodzil-jubi- leusz-95-lecia (dostęp: 10 XI 2016).
• Perszon J., Przyjaciele KUL – Michał Zembrzuski OSSPE, „Przegląd Uniwersytecki” 1995, http:// tpkul.pl/przyjaciele-kul-michal-zembrzuski-osspe/ (dostęp: 1 III 2017).
• Perszon J., Towarzystwo Przyjaciół KUL, w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 782-786.
• Słownik biograficzny miasta Lublina, t. 2, red. T. Radzik, A.A. Witusik, J. Ziółek, Lublin 1996 (http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/20989/Slownik_biograficzny_miasta_Lublina_T2.pdf).
• Towarzystwo Przyjaciół KUL, https://tpkul.pl/ (dostęp: 10 XI 2016).
• Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaciół KUL, http://www.kul.pl/zarzad-glowny-towarzystwa-przy- jaciol-kul,art_11201.html (dostęp: 10 XI 2016).
• Ziółek J., Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1944-1992, w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994, s. 31-55.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.2s-13