Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej

• Authors: Grzybowska Anna

Title variants

EN

Establishmen of the Bishop’s Committee to Aid People Deprived of Freedom and Their Families in the Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) Diocese

DE

Ausschuss für Hilfe für Personen, denen die Freiheit entzogen wurde, und ihre Familien in der Diözese Koszalin-Kołobrzeg

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. zapoczątkowało masowe represje i internowanie osób należących do solidarności. Kościół od samego początku stanął w obronie pokrzywdzonych i ich rodzin. Została zorganizowana pomoc. 17 grudnia 1981 r. prymas Józef Glemp powołał do istnienia Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom. Dzieło to stało się podstawą i wzorem tworzenia na terytorium naszego kraju polskich arcybiskupich i biskupich komitetów pomocy. Autorka artykułu przybliżyła czytelnikowi, jak działała pomoc zorganizowana w prymasowskim komitecie, gdzie zaangażowane były osoby duchowne i świeckie. Autorka przedstawiła postać biskupa Czesława Domina zaangażowanego przy pracy rozdzielania darów żywnościowych oraz leków otrzymywanych drogą morską z krajów zachodnich. W dalszej części artykułu przedstawiona została postać biskupa Ignacego Jeża oraz jego działalność dla pokrzywdzonych na terenie diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Omówiono również struktury organizacyjne utworzonego Biskupiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom w Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej.

EN

The introduction of martial law on December 13, 1981 initiated mass repression and the internment of people belonging to Solidarność (Solidarity). From the very beginning, the Church stood up for the victims and their families. Help was organized. On December 17, 1981, Primate Józef Glemp established the Primate’s Committee for Aid to People Deprived of Freedom and Their Families. This work became the basis and model for the creation of Polish archbishops and episcopal aid committees in our country. The author of the article introduced the reader to the operation of organized help in the Primate’s committee, where clergy and lay people were involved. The author presented the figure of Bishop Czesław Domin, involved in the work of distributing food donations and medicines obtained by sea from Western countries. The following part of the article presents the figure of Bishop Ignacy Jeż and his activities for the aggrieved in the Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) diocese. The organizational structures of the Bishop’s Committee to Aid People Deprived of Freedom and Their Families in the Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) Diocese were also discussed.

Keywords

PL

Biskupi Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom; bp Ignacy Jeż; stan wojenny; internowani; diecezja koszalińsko-kołobrzeska

EN

Bishops’ Committee for Aid to People Deprived of Freedom and Their Families; bishop Ignacy Jeż; martial law internees; Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) Diocese

• Publisher: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
• Journal: Rocznik Skrzatuski
• Year: 2021
• Volume: 9
• Pages: 187-209

Contributors

author

Grzybowska Anna

• Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego – absolwentka

References

• Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Archiwum prywatne biskupa Ignacego Jeża. Komitet Biskupi, bez paginacji.
• Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Spuścizna ks. Mariana Wojnickiego.
• Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Teczka I Materiały dotyczące działalności Koszalińsko-Kołobrzeskiego Biskupiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom 1981–1983, 1987 r.
• Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Teczka III Materiały dotyczące działalności Koszalińsko-Kołobrzeskiego Biskupiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom 1984–1986 r.
• Archiwum Państwowe w Koszalinie. Spuścizna Gabrieli Cwojdzińskiej. Teczka dot. internowanych, internowania G. Cwojdzińskiej, 1982–1984, 1987, 1989, 2007. Zespół nr 926.
• Archiwum Prywatne Autora. Wywiad z biskupem Tadeuszem Werno z 20.10.2016 r.
• Archiwum Prywatne Autora. Wywiad z Gabrielą Cwojdzińską z 27.04.2016 r.
• Archiwum Prywatne Autora. Wywiad z mec. Anną Bogucką-Skowrońską z dnia 26.02.2017 r.
• Bastowska, Krystyna, Leszek Laskowski, Krzysztof Zadarko. Bogu dziękujcie… 25 lat diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej 1972–1997. Koszalin–Warszawa: Kuria Biskupia Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej, Oficyna Wydawnictw Promocyjnych „Civitas Christiana”, 1997.
• Bogucka-Skowrońska, Anna. Raport o stanie bezprawia, czyli pamiętnik czasów pogardy. Słupsk: Wydawnictwo LenART, 2005.
• Bończa-Bystrzycki, Lech. Zarys dziejów diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (1972–2011). Koszalin: Wydawnictwo Lech Bończa-Bystrzycki, 2011.
• Ceynowa, Tadeusz. „Kalendarium Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej (1972–2005)”. W: Kalendarium Kościoła na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej ze szczególnym uwzględnieniem lat 1945–2005. Studia i Rozprawy t. 11, red. Grzegorz Wejman, 267–360. Szczecin: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego, 2007.
• Ceynowa, Tadeusz. „Starania biskupa Ignacego Jeża o utworzenie Wyższego Seminarium Duchownego w Koszalinie”. Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 11 (2007): 23–32.
• Dullak, Kazimierz. „Bezpośrednie przygotowania i erekcja diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej”. W: W 1000-lecie powstania biskupstwa w Kołobrzegu, red. Ignacy Jeż, 211–256. Koszalin: Wydawnictwo Miscellanea, 2000.
• Dullak, Kazimierz. Podstawy prawno-organizacyjne diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Koszalin: Kuria Biskupia Koszalińsko-Kołobrzeska, 1996.
• Dziechciowski, Tadeusz. Dziennik z internowania: Goleniów–Wierzchowo Pomorskie–Strzebielinek (1981–1982). Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Szczecinie, 2011.
• Frydrysiak, Adam. Solidarność w województwie koszalińskim 1980–1989. Koszalin: Stowarzyszenie Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym. Oddział Koszalin, 2006.
• Frydrysiak, Adam. „Z posługą i pomocą ofiarom stanu wojennego (Biskupi Komitet Pomocy w Koszalinie, dystrybucja darów i działalność osób świeckich)”. Rocznik Koszaliński 33 (2005): 59–68.
• Grzybowska, Anna. Działalność Biskupiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom w Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Praca magisterska, Uniwersytet Szczeciński w Szczecinie, 2017.
• Jeż, Ignacy. Przygody z Opatrznością, z biskupem Ignacym Jeżem rozmawiają Alina Petrowa-Wasilewicz i ks. Krystian Kukowka. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2004.
• Jeż, Ignacy. „Skutki decyzji Stolicy Świętej dla życia religijnego”. W: W 1000-Lecie Powstania biskupstwa w Kołobrzegu, red. Ignacy Jeż, 259–260. Koszalin: Wydawnictwo Miscellanea, 2000.
• Konieczny, Leon. „Od Reinberna do Ignacego, z tradycji historycznych diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej”. W: W 1000-Lecie Powstania biskupstwa w Kołobrzegu, red. Ignacy Jeż, 47–210. Koszalin: Wydawnictwo Miscellanea, 2000.
• Kreihs, Gabriela. Dobro ukryte w archiwach, akcja dobroczynna Kościoła katolickiego w czasie kryzysu gospodarczego i politycznego w Polsce lat 1981–1990. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2004.
• Laskowski, Leszek. „Ordynariusz diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (1972–1992)”. W: Świadek historii, na jubileusz 90. urodzin Jego Ekscelencji biskupa Ignacego Jeża, red. Leszek Laskowski, 105–125. Koszalin: Koszalińska Biblioteka Publiczna, 2004.
• Masalski, Robert. Dzieje diecezji szczecińsko-kamieńskiej 1972–1992. Szczecin: Archiwum Archidiecezjalne, 2016.
• Mieczkowski, Zbigniew. „Obozy internowania w Głębokiem i Jaworzu”. Dostęp 24.04.2017. http://www.wppp.pl/artykul.php?id=1387882184&gaz=tpd.
• Mieczkowski, Zbigniew. „Ośrodki internowania”. Dostęp 23.09.2017. http://www.serwer1437112.home.pl/projekt/index.php?option=com_content&view=article&id=196&Itemid=100.
• Paczkowski, Andrzej. Wojna polsko-jaruzelska, stan wojenny w Polsce 13 XII 1981–22 VII 1983. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2006.
• Raina, Peter. Troska o internowanych, Interwencje Abp. Dąbrowskiego u gen. Kiszczaka 1982–1989. Warszawa: von Boroviecky, 1999.
• Sokołowska, Jolanta. „Emigracja na rzecz Polski”. W: Kościół w godzinie próby, 1945–1989. Nieznane dokumenty i świadectwa, red. Tomasz Balon-Mroczek, Jarosław Szarek, 165–177. Kraków: Rafael, 2006.
• Szot, Adam. „Pomoc Kościoła katolickiego osobom represjonowanym i ich rodzinom w okresie stanu wojennego (na terenie Archidiecezji w Białymstoku)”. Nasza Przeszłość 102 (2004): 151–192.
• Zieliński, Zygmunt. Kościół w Polsce 1944–2002. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2003.
• Żaryn, Jan. Kościół w PRL. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2004.