Goście czy najeźdźcy? Edukacyjne aspekty debaty publicznej na temat przyjęcia uchodźców w Polsce

• Authors: Narkiewicz Katarzyna

Title variants

EN

Visitors or Invaders? Educational aspects of public debate on accepting refugees in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest prześledzenie najważniejszych, z punktu widzenia ich społecznego wydźwięku, etapów debaty publicznej na temat przyjmowania w Polsce uchodźców z Syrii i innych krajów ogarniętych wojną. Postawiono następujące pytanie badawcze: jaki jest wpływ toczącej się debaty na kształtowanie postaw dorosłych Polaków wobec Obcych? Etapy dyskursu zestawiono chronologicznie z badaniami sondażowymi CBOS, CBU oraz Instytutu Monitorowania Mediów na temat stosunku Polaków do uchodźców. Z analizy toczącego się dyskursu oraz wyników badań ilościowych wyłania się obraz postępującej radykalizacji postaw. Zjawisko to znajduje wyjaśnienie w świetle spo-łeczno-kulturowych teorii uczenia się dorosłych. Poza tym należy pamiętać, że przedstawiona analiza obejmuje jedynie wyselekcjonowane aspekty rzeczywistości społecznej. Z konieczności wyeliminowano wiele czynników, których omówienie wykraczałoby poza formułę tego artykułu.

EN

The article focuses on analysis of the most important, from the perspective of their social implications, phases of the public debate on accepting in Poland refugees from Syria and other countries at war. The following research question has been addressed in the text: What is the impact of the ongoing debate on shaping the attitudes of adult Poles towards strangers. Successive phases of the discourse have been chronologically compiled with the surveys on Poles’ attitudes towards refugees conducted by the Public Opinion Research Center, Refugees Research Center and Institute of Media Monitoring. From the analysis of the ongoing discourse, together with the results of quantitative studies, emerges the picture of progressing radicalization. Such phenomenon can be explained in terms of socio-cultural theories of adult learning. On the other hand, it should be underlined that the presented analysis merely covers selected aspects of social reality. It was inevitable to eliminate many factors whose analysis would go beyond the formula of this article.

Keywords

PL

uchodźcy; debata publiczna; dyskurs; uczenie się dorosłych; postawy wobec obcych

EN

refugees; public debate; discourse; adult learning; attitudes towards strangers

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2017
• Volume: 18
• Pages: 103-116

Dates

published

2017

Contributors

author

Narkiewicz Katarzyna

• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii – studia doktoranckie

References

• Annusiewicz O. (2014), Społeczne funkcje debaty we współczesnej Polsce – ujęcie politologiczne, w: Sztuka debaty, M. Kochan (red.), Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk, s. 33-47.
• Arendt H. (1998), Eichmann w Jerozolimie: rzecz o banalności zła, tłum. A. Szostkiewicz, SIW Znak, Kraków.
• Awdiejew A. (2005), Strategie konwersacyjne, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Litteraria Polonica”, t. 7, nr 2, s. 127-150.
• Bandura A. (2007), Teoria społecznego uczenia się, PWN, Warszawa.
• Bauman Z. (2016), Obcy u naszych drzwi, PWN, Warszawa.
• Bourdieu P. (2009), O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, tłum. K. Sztan-dar-Sztanderska, A. Ziółkowska, PWN, Warszawa.
• Budzyńska-Daca A. (2013), Debata jako gatunek retoryczny, „Poradnik Językowy”, 705/6, s. 19-34.
• CBOS (2015), Komunikat z badań nr 81/2015, Polacy wobec problemu uchodźstwa, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_081_15.PDF, 2.12.2016.
• CBOS (2016a), Komunikat z badań nr 12/2016, Stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_012_16.PDF, 2.12.2016.
• CBOS (2016b), Komunikat z badań nr 69/2016, O kryzysie migracyjnym po zamachach w Brukseli, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_069_16.PDF, 2.12.2016.
• CBOS (2016c), Komunikat z badań nr 98/2016, Stosunek Polaków do przyjmowania uchodźców, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_098_16.PDF, 2.12.2016.
• CBU (2015), Postrzeganie muzułmanów w Polsce, http://cbu.psychologia.pl/pl/publikacje/raporty-z-badan, 3.12.2016.
• CBU (2016), Jakie skojarzenia ze słowem „uchodźca” mają Polacy?, http://cbu.psychologia.pl/uploads/Kropinski%20Hansen%202016%20Skojarzenia%20ze%20slowem%20uchodzca.pdf, dostęp 2.12.2016.
• Dunbar R. (2016), Człowiek. Biografia, tłum. Ł. Lamża, Copernicus Center Press, Kraków.
• Foucault M. (1977), Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, PIW, Warszawa.
• Habermas J. (1999), Teoria działania komunikacyjnego, t. 1, tłum. A.M. Kaniowski, Warszawa.
• Helcyk J. (2015), Przemówienie w czasie antyimigranckiej manifestacji ONR we Wrocławiu 27.09.2015 r., https://www.youtube.com/watch?v=fi1vIcvEuKg, 26.11.2016.
• Hołub J. (2015), Radio Maryja ma nowego wroga. Teraz straszy islamizacją, „Gazeta Wyborcza” 5.12.2015, http://wyborcza.pl/1,75398,19297456,radio-maryja-ma-nowego-wroga-teraz-straszy-islamizacja.h3-16tml, 26.11.2016.
• IMM (2015a), Uchodźcy w Europie, burza w Internecie, http://www.imm.com.pl/blog_IMM/imm-uchodzcy-w-europie-burza-w-internecie, 10.12.2016.
• IMM (2015b), Raport. Po zamachach w Paryżu, http://wyborcza.pl/1,76842,19245320,raportimm-pozamachach-w-paryzucorazwiecejmowy-nienawisci.html, 10.12.2016.
• IMM (2015c), Najbardziej opiniotwórcze media 2015, http://www.imm.com.pl/badania_mediow/najbardziej_opiniotworcze_media_2015, 10.12.2016.
• IOM (2016), World Migration Report, https://poland.iom.int/news/world-migration-report-2015, 2.12.2016.
• Kaczyński J. (2015a), Przemówienie sejmowe z 16 września 2015 r., http://wpolityce.pl/polityka/265532-jaroslaw-kaczynski-na-debacie-w-sejmie-czy-rzadma-prawo-pod-obcymnaci-skiem-ibez-woli-narodu-podejmowacdecyzje-ktoremoga-miec-negatywnywplyw, 28.11.2016.
• Kaczyński J. (2015b), Przemówienie wygłoszone na spotkaniu przedwyborczym w Makowie Mazowieckim 12 października 2015 r., https://www.youtube.com/watch?v=9alU8D3RWE4, 26.11.2016.
• Kampka A. (2014), Debata publiczna. Zmiany społecznych norm komunikacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Kargul J. (2007), Od nauczania dorosłych do całożyciowego uczenia się, w: Stan i perspektywy rozwoju refleksji nad edukacją dorosłych, T. Aleksander, D. Barwińska (red.), Uniwersytet Jagielloński, Kraków, s. 56-65.
• Kita M. (2003), Medialna moda na dialog, w: Dialog a nowe media, M. Kita, J. Grzenia (red.), Katowice, s. 171-188.
• Kochan M. (2005), Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Kunter A. (2012), Analiza dyskursu, tłum. M. Höffner, w: Badania jakościowe. Metody i narzędzia, t. 2, D. Jemielniak (red.), PWN, Warszawa, s. 189-202.
• Kurantowicz E. (2012), O społecznym uczeniu się we współczesnym dyskursie andragogicznym. Wątpliwości zebrane, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 13, s. 13-20.
• Kurcz I. (1987), Język a reprezentacja świata w umyśle, PWN, Warszawa.
• Kuria Metropolitalna Białostocka (2016), Oświadczenie Kurii Metropolitalnej Białostockiej ws. Mszy św. z udziałem członków ONR, http://archibial.pl/komunikaty/1627-oswiadczenie-kurii-metropolitalnej-bialostockiejws-mszy-swz-udzialem-czlonkow-onr/, 14.06.2017.
• Lyotard J.F. (1988), Kondycja postmodernistyczna, „Literatura na Świecie”, t. 8 i 9.
• Malewski M. (2007), W poszukiwaniu teorii uczenia się ludzi dorosłych, w: Stan i perspektywy rozwoju refleksji nad edukacją dorosłych, T. Aleksander, D. Barwińska (red.), Uniwersytet Jagielloński, Kraków, s. 47-56.
• Międlar J. (2015), Wystąpienie na Marszu Niepodległości 11 Listopada 2015 r., https://www.youtube.com/watch?v=2stNE3FXZO8, 28.11.2016.
• Międlar J. (2016), Kazanie wygłoszone w czasie mszy w Bazylice w Białymstoku 16.04.2016 r., https://www.youtube.com/watch?v=flODKSBcHUU, , 26.11.2016.
• Phillips N., Hardy C. (2002), Discourse Analysis. Investigating Processes of Social Construction, Sage Publications, London.
• Piekarski R. (2014), Arystoteles, MacIntyre i Ingarden – w poszukiwaniu wzorców dla racjonalnej debaty, w: Sztuka debaty, M. Kochan (red.), Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk, s. 73-84.
• Rapley T. (2013), Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, PWN, Warszawa.
• Raport Pew Research Center, grudzień 2015, http://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/muzulmanie-w-polsce-raportpew-research-center/v5svczn, 30.11.2016.
• Rigamonti M. (2016), Był raj, jest śmietnisko. Jak naprawdę wyglądają Niemcy zasiedlane przez uchodźców, „Dziennik. Gazeta Prawna” 8.07.2016, http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artyku-ly/525835,azylanci-uchodzcyw-bawariiw-niemczech-rozmowarigamonti.html, 3.12.2016.
• Szacki J. (2002), Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, PWN, Warszawa.
• Szymanek K. (2001), Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, PWN, Warszawa.
• Trutkowski C. (2014), Kapitał społeczny jako konsekwencja dialogu i współpracy, w: Sztuka debaty, M. Kochan (red.), Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk, s. 48-72.
• Uchodźcy.info (2016), Obecny kryzys migracyjny, http://uchodzcy.info/infos/obecny-kryzys-migracyjny/, 29.11.2016.
• Uniwersalny słownik języka polskiego (2003), S. Dubisz (red.), PWN, Warszawa, http://sjp.pwn.pl/sjp/publiczny;2573013.html, 27.02.2017.
• Wanat E. (2016a), Uchodźcy z niemieckiego raju, „Tygodnik Powszechny” 20.11.2016,
• https://www.tygodnikpowszechny.pl/uchodzcy-z-niemieckiegoraju-68429, 3.12.2016.
• Wanat E. (2016b), Cała nieprawda o uchodźcach, „Tygodnik Powszechny” 25.11.2016,
• https://www.tygodnikpowszechny.pl/cala-nieprawda-ouchodzcach-68499, 3.12.2016.
• Wasilewski J. (2014), Debata a media, w: Sztuka debaty, M. Kochan (red.), Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk, s. 109-126.
• Wittgenstein L. (1972), Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, http://docslide.pl/documents/ludwig-wittgensteindociekania-filozoficzne.html, 12.12.2016.
• Wodak R., Krzyżanowski M. (2011), Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, tłum. D. Przepiórkowska, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa

Identifiers

ISSN

2084-2740