Archetyp wojownika i zwycięzcy w działaniach edukacyjnych i wychowawczych

• Authors: Świątek Włodzimierz

Title variants

EN

The Warrior and the Winner archetypes in educational activity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autor opisuje i analizuje wzorce archetypowe wojownika i zwycięzcy w kontekście działań edukacyjnych i wychowawczych. Odwołując się do przykładu trenera i nauczyciela Kena Cartera, przeprowadza pogłębioną analizę jego zachowań, emocji i działań, które towarzyszyły mu podczas wieloletniej pracy z młodzieżą licealną Richmond High School w Kaliforni. Przykład ten jest najważniejszą częścią analizy, gdyż ilustruje proces utożsamiania się z rolami archetypowymi wojownika i zwycięzcy i pokazuje ich praktyczne zastosowania w wydarzających się realnie sytuacjach. Poza tym autor, odwołując się do bogatej literatury przedmiotu z zakresu antropologii kulturowej, psychologii i pedagogiki oraz do koncepcji analizy transakcyjnej, próbuje ukazać wspomniane wzorce archetypowe w szerszym kontekście kulturowym, społecznym i wychowawczym.

EN

In the present article, the author attempts to describe the role of the Warrior and the Winner as archetype models within the context of educational activity. He carries out an in-depth analysis of Ken Carter’s (a teacher and trainer) behaviours, emotions and actions, which accompanied him during many years of work with high school students of Richmond High School in California. This example is the most important part of the analysis as it illustrates the process of identifying with the archetypal roles of the Warrior and the Winner and demonstrates their practical applications in real-life situations. Moreover, the author attempts to show these archetypal models in a broader cultural, social and educational context, referring to rich literature of the subject in the field of cultural anthropology, psychology and pedagogy, as well as to the transactional analysis concept.

Keywords

PL

wojownik; zwycięzca; archetypy; analiza transakcyjna; edukacja

EN

Warrior; Winner; archetypes; transactional analysis; education

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacyjna Analiza Transakcyjna
• Year: 2018
• Issue: 7
• Pages: 61-82
• Physical description: Artykuł naukowy

Contributors

author

Świątek Włodzimierz

• Uniwersytet SWPS

References

• Arrien, A. (1993). The Four-Fold Way: Walking the Paths of Warrior, Teacher, Healer, and Visionary. San Francisco, CA: Harper & Brothers.
• Arrien, A. (1995). Zdobywanie mocy. W: R. Fields (red.), Przebudzenie wojownika (s. 135–139). Bydgoszcz: Dom Wydawniczy LIMBUS.
• Bennis, W., Nanus, B. (1985). Leaders: The Strategies for Taking Charge. New York: Harper & Brothers.
• Blanchard, K. (2007). Przywództwo wyższego stopnia. Warszawa: PWN.
• Campbell, J. (1997). Bohater o tysiącu twarzy. Poznań: Zysk i Spółka.
• Campbell, J. (1994). Potęga mitu. Kraków: Signum, SIW Znak.
• Carter, T. (2005). Coach Carter. Film według scenariusza Marka Shwahna i Johna Gatinsa, produkcja: Paramount Pictures.
• Castaneda, C. (1996). Opowieści o mocy. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Castaneda, C. (1991). Nauki Don Juana. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Cialdini, R.B. (2001). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.
• Dąbrowski, K. (1972). Psychoneurosis is not an illness. Neuroses and Psychoneuroses from the perspective of Positive Desintegration. London: Gryf Publications Ltd.
• Downey, M. (2003). Effective Coaching: Lessons from the Coach’s Coach. London: Cengage Learning Inc.
• Fields, R. (1995). Przebudzenie wojownika. Bydgoszcz: Dom Wydawniczy LIMBUS.
• Hay, J. (2010). Analiza transakcyjna dla trenerów. Kraków: Grupa Doradczo-Szkoleniowa TRANSMISJA.
• Jagieła, J. (2012). Słownik analizy transakcyjnej. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
• Jagieła, J., Sarnat-Ciastko, A. (2015). Dlaczego analiza transakcyjna? Rozmowy o zastosowaniu analizy transakcyjnej w pracy nauczyciela i wychowawcy. Częstochowa: Wydawnictwo AJD.
• Jagieła, J. (2015). Dlaczego coach Carter wygrał? (wypowiedź niepublikowana, podczas warsztatu W. Świątka „Czy komunikacja musi być trudna?” w AJD 7.12.2015).
• Jung, C.G. (1976). Archetypy i symbole. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Jung, C.G. (1989). Rebis czyli kamień filozofów. Warszawa: PWN.
• Kaplan, B., Kaiser, R. (2010). Wszechstronny lider. Warszawa: Wolters Kluwer Business.
• Kaplan, B., Kaiser, R. (2013). Uważaj na swoją siłę. Warszwa: JS & Co. DW.
• Karwat, M. (1998). Sztuka manipulacji politycznej. Toruń: UMK.
• Kouzes, J.M., Posner, B.Z. (2002). The Leadership Challenge. San Francisco: Jossey-Bass.
• Krall, H. (1998). Tam nie ma już żadnej rzeki. Kraków: Wydawnictwo 5a.
• Mindell, A. (1993). The Shaman`s Body. A New Shamanism for Transforming Health, Relationships, and Community. San Francisco: Harper & Brothers.
• Nhat Hanh, T. (2007). Cud uważności. Prosty poradnik medytacji. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Pawłowski, R. (2009). Krall i Warlikowski o (A)Polonii, Gazeta Wyborcza, 16.05.2009.
• Pearson, C.S. (1995). Nasz wewnętrzny bohater. Czyli sześć archetypów, według których żyjemy. Poznań: DW Rebis.
• Pełczyński, Z. (2014). Czy warto umierać za ojczyznę?. Debata Oxfordzka 14.06.2014, Warszawa, Szkoła Liderów, British Alumni Society, Ośrodek Analiz Politycznych UW.
• Samuels, A., Shorter, B., Plaut, F. (1994). Krytyczny słownik analizy Jungowskiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza UNUS.
• Sanchez, V. (1997). Nauki Don Carlosa. Przewodnik po świecie Carlosa Castanedy. Bydgoszcz: Dom Wydawniczy LIMBUS.
• Santorski, J. (2014). Jak samuraj. W: Santorski J. (red.), Meta Skrypt Lidera (s. 52–53). Warszawa: JS & Co. Dom Wydawniczy.
• Szymkiewicz, B. (2006). Zranione stany świadomości. Warszawa: Eneteia.
• Warlikowski, K. (2009). (A)Pollonia. Spektakl teatralny Nowego Teatru, Warszawa.