Bogusław JASIŃSKI, Rewolucja jako odpowiedź na pytanie jeszcze nie zadane

• Authors: Jasiński Bogusław

Title variants

EN

Revolution as an Answer to Questions not yet Asked

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Rozprawka niniejsza opisuje główne założenia i problemy młodzieńczej pracy Georga Lukacsa „Historia i świadomość klasowa” ze szczególnym uwzględnieniem kwestii rewolucji. Autor koncentruje się przede wszystkim na paradygmatycznym przedstawieniu zagadnienia nie wdając się w analizę historycznych kontekstów tej problematyki. Ten punkt widzenia z kolei w naturalny sposób odsyłać musi do zagadnień stricte filozoficznych takich jak pojęcie „filozoficzności” marksizmu, krytyka pozytywistycznego dziedzictwa problematyki teoriopoznawczej z kontemplacyjnym pojmowaniem procesu historycznego, rola podmiotu w dziejach, wpływ metodologii nauk przyrodniczych na metodologię badań społecznych. Na tle tej problematyki pokazujemy dalej możliwość zmiany społecznej – czyli systemowej rewolucji.

In this paper I aim to examine the implementation of the Marxian programme of intellectually transcending the “philosophicity” of philosophy by the Hungarian Marxist, Georg Lukács. I will analyse the book by Lukács, History and Class Consciousness, which I regard to be the best example of a non-philosophical interpretation of Marxism. This fact is the source of the legend of this book, a legend that attributes to the fieriness of revolutionary enquiries as the direct expression of a particular, equally revolutionary historical situation. Let us consider the book, however, not from the point of view of its legend, but from the angle of its current, contemporary content. ‘Commodity fetishism’ is doubtlessly the most important problem to which Lukács devotes much of his attention in this book. All the remaining contents of the book, in fact, result from analysis of this central problem. In particular, the question of subjective-objective identity, with all the consequences it has for the revolutionary movement, directly stems from description of the phenomenon of commodity fetishism and alienation. Let us note that Marks`s thought proceeded along similar lines, recognizing reification and alienation as the social basis for divisions into being and thinking, theory and its object, etc.

Keywords

PL

alienacja; reifikacja; fetyszyzm towarowy; rewolucja; totalność; podmiot i przedmiot poznania; pozór i istota; Georg Lukács

EN

alienation; reification; commodity fetishism; revolution, totality; subject and object of cognition; appearance and essence; Georg Lukács

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2019
• Issue: 20
• Pages: 21-40

Contributors

author

Jasiński Bogusław

References

• Aron, Raymond. Die deutsche Soziologie der Gegenwart. Stuttgart: Alfred Kröner Verlag, 1969.
• Brodzka, Alina, O kryteriach realizmu w badaniach literackich: Warszawa: PIW, 1966.
• Fogarasi, Bela. ”Der revisionistische Charakter einiger philosophischer Konzeptionen von Georg Lukács.“ W Georg Lukacs und der Revisionismus: eine Sammlung vom Aufsaetzen, red. Hans Koch et al, 303-321. Berlin: Aufbau Verlag, 1960.
• Goldman, Lucien. Nauki humanistyczne a filozofia. Warszawa: KIW, 1961.
• Gramsci, Antonio. „Uwagi o folklorze.” W Idem, Pisma wybrane, t. 2, tłum. Barbara Sieroszewska, 257-267. Warszawa: PWN, 1961.
• Hanak, Tibor. Lukács war anders. Meisenheim am Glan: Verlag Anton Hain, 1973.
• Jaroszewski, Tadeusz M. Rozważania o praktyce - wokół interpretacji filozofii Karola Marksa. Warszawa: PWN, 1974.
• Jaroszewski, Tadeusz M. „Świadomość i historia (1).” Człowiek i Światopogląd nr 8 (1972): 75-88.
• Jasiński, Bogusław. „Marcuse w kręgu Heideggera.” Przegląd Humanistyczny nr 2 (2007): 35-44.
• Jasiński, Bogusław. „Wczesne pisma Herberta Marcusego w perspektywie Heideggerowskiej filozofii bytu.” Świdnickie Studia Teologiczne” 5 (2008): 217-231.
• Jasiński, Bogusław. Dwie fenomenologie: Husserl i Heidegger. Warszawa: Wydawnictwo Ethos, 1997.
• Kettler, David. Marxism und Kultur. Mannheim und Lukács in den ungarischen Revolution 1918-1919. Neuwied und Berlin: Luchterhand Verlag, 1967.
• Koch, Hans. “Theorie und Politik bei Georg Lukács.” W Georg Lukács und der Revisionismus: eine Sammlung von Aufsätzen, red. Hans Koch et al, 107-129. Berlin: Aufbau-Verlag, 1960.
• Kołakowski, Leszek. Filozofia pozytywistyczna. Od Hume'a do Koła Wiedeńskiego. Warszawa: PWN, 1966.
• Kozyr-Kowalski, Stanisław. „Młodolukácsowska krytyka myśli utopijnej i sekciarskiej.” Człowiek i Światopogląd nr 6 (1973): 129-139.
• Kozyr-Kowalski, Stanisław. „Idealizm a dialektyka w filozofii dziejów młodego Lukacsa.” Studia Filozoficzne nr 6 (1973): 99-125.
• Lenin, Władimir Ilicz. Dzieła, t. 31. Warszawa: KIW, 1955.
• Lichtheim, George. Georg Lukács. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1971.
• Lukács, Georg. Geschichte und Klassenbuwusstsein. Neuwied und Berlin: Luchterhand Verlag, 1968.
• Lukács, Georg. Schriften zur Literatur soziologie. Ausgewählt und eingeleitet von P. Ludz. Neuwied: H. Luchterhand Verlag, 1961.
• Mackenthum, Winfried. Methodologische Aspekte des Wirklichkeitsbergriffs einer marxistisch sich verstehenden Soziologie der Literatur - dargestellt am Beispiel der Theorie von Georg Lukacs. Bochum: Luchterhand Verlag, 1972.
• Marks, Karol i Fryderyk Engels. Dzieła. T. 1: Karol Marks, Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r. Warszawa: KIW, 1960.
• Mittenzwei, Werner. “Gesichtspunkte. Zur Entwicklung der literaturtheoretischen Position Georg Lukács.” W Dialog und Kontroverse mit Georg Lukács, red. Werner Mittenzwei, 9-104. Leipzig: Reclam, 1975.
• Ochocki, Kazimierz. Filozofia a nauka przyrodnicza w kontrowersjach marksistowskich lat 1908-1932. Warszawa: KIW, 1970.
• Ochocki, Kazimierz. Spory filozoficzne w literaturze radzieckiej lat dwudziestych. Warszawa: KIW, 1972.
• Ochocki, Kazimierz. „Spór o György Lukacsa.” Człowiek i Światopogląd nr 8 (1972): 95-111.
• Panasiuk, Ryszard. „Lukács: świadectwo i droga.” Człowiek i Światopogląd nr 9 (1971): 60-71.
• Rücker, Silvia. Totalität bei Georg Lukács und in nachfolgenden Diskussionen. Muenster in Westfalen: Luchterhand, 1973.
• Schaff, Adam. „Świadomość klasy i świadomość klasowa. Na marginesie eseju G. Lukacsa »Klassenbuwusstsein«.” Człowiek i Światopogląd nr 8 (1972): 109-120.
• Siemek, Marek J. „Dialektyczna epistemologia Lukácsa.” W Założenia dialektyki. Poznańskie Studia z Filozofii Nauki, t. 2, 37-72. Warszawa-Poznań: PWN, 1977.
• Ślęczka, Kazimierz. Dialektyka procesu rewolucji. W sporze o Geschichte und Klassenbewußtsein. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1978.
• Śpiewak, Paweł. Gramsci. Warszawa: WP, 1977.
• Victorio, Zitta. Georg Lukács marxism. alienation, dialectics, revolution. A Study in Utopia and Ideology. Hague: Martinus Nijhoff, 1964.
• Zoltai, Denes. „György Lukács. Przyczynek do życia i twórczości marksisty.” Człowiek i Światopogląd nr 2 (1978): 55-71.