Zmiany w polityce państwa polskiego wobec ludności niemieckiej w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych XX wieku

• Authors: Browarek Tomasz
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

With the end of the 1940s it occurred that relocations had not entirely solved the problem of the presence of German population in Poland since it had become essential that keeping c. two hun-dred thousand Germans was necessary for Polish economy. As a result, the question of solving several issues relating to their functioning in Poland appeared. However, it was the change in the international situation which had direct influence on the policy change towards this population − the creation of an allied German country (GDR) and the signing of the Treaty of Görlitz. Of importance were also soviet influences − adopting soviet ethnic policy patterns. Polish new policy’s main goal was to integrate German population with Polish society. During its realization the question of “class” was stressed and political indoctrination was carried out, with the aspect of nationality being deliberately omitted. In order to achieve the goal, attempts were made to enable German people to join labor unions, PZPR (Polish United Workers’ Party), ZMP (Union of Polish Youth) and other organizations. However, Germans felt these actions lacked emphasis on the ques-tion of their nationality, and were put off by a high degree of politicization of the issue. Another considerable problem was local authorities’ mistrust towards German population, as well as their reluctance to implement the guidelines of the policy of integration. While assessing this policy one needs to notice that it caused a considerable improvement of German population’s situation in Poland. Germans were given the opportunity to gain Polish citizenship. In order to keep the remaining Germans in Poland, authorities took action to make their living standards equal with those of Poles. `e appearance of German schooling, as well as cultural and publishing activities were permitted. However, these concessions did not manage to change the attitude of German population towards Polish authorities and the communist political system. Majority of Germans intended to leave Poland as soon as possible, regardless of any efforts on the part of the authorities. Hence, this policy was foredoomed to failure.

Keywords

PL

Niemcy w Polsce; mniejszości narodowe w Polsce; polityka narodow

EN

Germans in Poland; national minorities in Poland; national policy

• Publisher: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
• Year: 2015
• Issue: 4
• Pages: 51-67

Dates

published

2015

Contributors

author

Browarek Tomasz

• UMCS w Lublinie

References

• B. Ociepka, Niemcy na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970, Wrocław 1994
• D. Matelski, Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa–Poznań 1999
• F. Bielak, Niemiecka grupa narodowa w Polsce, Warszawa 1990
• G. Janusz, Działalność oświatowo-kulturalna mniejszości niemieckiej w Polsce w latach pięćdziesiątych, „Sprawy Narodowościowe” 1995, z. 1
• H. Chałupczak, T. Browarek, Życie organizacyjne ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1989, [w:] Idee, państwo, ludowcy. Księga jubileuszowa z okazji 70 rocznicy urodzin profesora Jana Jachymka, red. E. Maj, S. Michałowski, A. Wójcik, Lublin 2009
• H. Kołodziejek, Organizowanie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w województwie szczecińskim, „Przegląd Zachodniopomorski” 1993, nr 1
• Instytut Pamięci Narodowej (IPN), Biuro Udostępniania (BU), sygn. 1572/846, k. 26
• J. Kochanowski, W polskiej niewoli. Niemieccy jeńcy wojenni w Polsce 1945-1950, Warszawa 2001
• K. Urban, Mniejszości religijne w Polsce 1945-1991. Zarys statystyczny, Kraków 1994
• K. Urban, Z zagadnień polityki wyznaniowej władz PRL wobec „kwestii mazurskiej” w początkach lat pięćdziesiątych, „Zapiski Historyczne” 1995, nr 1
• K. Urban, Zbory niemieckie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce 1948-1970. Zarys problematyki, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2002, nr 611
• L. Olejnik, Polityka narodowościowa Polski w latach 1944-1960, Łódź 2003, s. 122
• P. Madajczyk, Niemcy polscy 1944-1989, Warszawa 2001
• S. Jankowiak, Akcja „łączenia rodzin” między Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną w latach 1949-1954, „Przegląd Zachodni” 1995, nr 3
• S. Jankowiak, Wysiedlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945-1970, Warszawa 2005
• T. Browarek, Działalność kulturalna ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1989, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych” 2010, nr 4
• T. Browarek, Położenie prawne i ekonomiczne ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1949, „Facta Simonidis” 2009, nr 1
• T. Browarek, Prasa ludności niemieckiej w Polsce Ludowej w latach 1951-1958, „Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K Politologia” 2009, vol. 16
• T. Browarek, Szkolnictwo mniejszości niemieckiej w Polsce po II wojnie światowej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2002, nr 3-4
• T. Langer, Państwo a nierzymskokatolickie związki wyznaniowe w Polsce Ludowej, Poznań 1967
• W. Stankowski, Pomorze Gdańskie 1918-1950, [w:] Niemcy w Polsce 1945-1950. Wybór dokumentów, t. 4: Pomorze Gdańskie i Dolny Śląsk, red. D. Boćkowski, wybór i oprac. dokumentów Eser et al., Warszawa 2001
• Z. Romanow, Ludność niemiecka na ziemiach zachodnich i północnych w latach 1945-1947, Słupsk 1992
• Z. Romanow, Polityka władz polskich wobec ludności rodzimej ziem zachodnich i północnych w latach 1945-1960, Słupsk 1999