Chrystianizacja Połabia i Pomorza (X–XII w.). Zarys procesu oraz strategii i praktyki misyjnej. Część II

• Authors: Rosik Stanisław

Title variants

EN

Christianisation of Polabia and Pomerania (tenth–twelfth centuries). An outline of the process, the missionary strategy and practice. Part II

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This paper outlines the processes of Christianisation taking place in Polabia and Pomerania between the tenth and twelfth centuries. It looks at actions aimed at converting the communities and subsuming them under the structures of church organisation, closely related to the monarchy. These were shown on the basis of accounts that originated in milieus involved in the Slavonic missions: The Chronicle by Thietmar, the Bishop of Merseburg (d. 1018); The Chronicle of the Slavs by Helmold of Bosau (d. 1177); and the hagiography of St Otto of Bamberg (d. 1139), composed during two decades after his death and including St Otto’s report on his first Baltic mission from 1125.

Keywords

PL

chrystianizacja Słowian; historiografia średniowieczna; synkretyzm religijny

EN

Christianization of the Slavs; medieval historiography; religious syncretism

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2017
• Issue: 4 (15)
• Pages: 11-35

Contributors

author

Rosik Stanisław

• Instytut Historyczny, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Szewska 49, 50–139 Wrocław

References

• Annales Altahenses maiores, wyd. L. Giesebrecht, L.B. Oefele, Hannoverae 1868
• Banaszkiewicz J., Otto z Bambergu i pontifex idolorum. O urządzeniu i obyczaju miejsca wiecowego pogańskiego Szczecina, [w:] Biedni i bogaci. Studia z dziejów społeczeństwa i kultury ofiarowane Bronisławowi Geremkowi, red. M. Aymard et al., Warszawa 1992
• Bracha K., Sztuka misyjnej perswazji. Przykład św. Wojciecha i Ottona z Bambergu, Almanach Historyczny 2 (2000), s. 11-24
• Dalewski Z., Zjazd w Merseburgu w 1135 roku, [w:] Ludzie, Kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy Środkowej (średniowiecze – wczesna epoka nowożytna), red. W. Iwańczak, S.K. Kuczyński, Warszawa 2001, s. 429-443
• Die Prüfeninger Vita Bischof Ottos I. von Bamberg nach der Fassung des Groβen Österreichischen Legendars, MGH SRG, wyd. J. Petersohn, Hannover 1999
• Dobosz J., Monarcha i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, Poznań 2002
• Ebo, Żywot św. Ottona biskupa bamberskiego, wyd. J. Wikarjak, wstęp i oprac. K. Liman, MPH s.n., t. 7, cz. 2, Warszawa 1974
• Ekkechardi Uraugiensis chronica, wyd. D.G. Waitz, [w:] MGH SS, t. 6, Hannoverae 1844
• Galli Anonymi Cronica et gesta ducum sive principum Polonorum, wyd. i wstęp K. Maleczyński, MPH s.n., t. II, Kraków 1952
• Grabski A. F., Bolesław Krzywousty 1085–1138, Warszawa 1968
• Grabski A. F., Polska sztuka wojenna w okresie wczesnofeudalnym, Warszawa 1959
• Gregorius Melito Abbati in Franciis w: Gregorii I papae Registrum epistolarum, t. 2: Libri VIII-XIV, [w:] MGH, Epistolae 2, wyd. L.M. Hartmann, Berolini 1899
• Grudziński T., Pertraktacje merseburskie z 1135 r., Kwartalnik Historyczny 75 (1968), s. 273-298
• Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, tłum. J. Dancygier, Warszawa 1982
• Helmoldi presbyteri bozoviensis Chronica Slavorum, wyd. B. Schmeidler, MGH SRG, Hannoverae 1937
• Herbord, Dialog o życiu św. Ottona biskupa bamberskiego, [w:] MPH s.n., t. 7, cz. 3, wyd. J. Wikarjak, wstęp i oprac. K. Liman, Warszawa 1974
• Kahl H.-D., Heidnisches Wendentum und christliche Stammesfürsten. Ein Blick in die Auseinandersetzung zwischen Gentil- und Universalreligion im abendländischen Hochmittelalter, Archiv für Kulturgeschichte 44 (1962), s. 88-95
• Kossman O., Das unbekannte Ostseeland Selencia und die Anfänge Pommerns, Zeitschrift für Ostforschung 20 (1971), s. 641-685
• Labuda G., Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, t. 1: Czasy średniowieczne, Gdańsk 2006
• Leciejewicz L., Pomorzanie, [w:] SSS, t. 4
• Lübke Ch., Zwischen Triglav und Christus. Die Anfänge der Christianisierung des Havellandes, Wichmann-Jahrbuch des Diözesangeschichtsvereins Berlin NF 3 [34-35] (1994-1995)
• Magistri Vincentii dicti Kadłubek Chronica Polonorum, wyd. M. Plezia, MPH s.n., t. 9, Kraków 1994
• Maleczyński K., Bolesław III Krzywousty, Wrocław – Warszawa – Kraków 1975
• Michalski M., Ustanowienie i wczesne dzieje biskupstwa kujawskiego, [w:] Scripta minora, t. 1, red. B. Lapis, Poznań 1996
• Miśkiewicz B., Wojny o zjednoczenie Pomorza Zachodniego z Polską za pierwszych Piastów, [w:] Z dziejów wojennych Pomorza Zachodniego. Cedynia 972-Siekierki 1945, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1972
• Münch O., Tiersymbolik und Tiervergleiche als Mittel der Polemik in Streitschriften des späten 11. Jahrhunderts, Historisches Jahrbuch 124 (2004)
• Ottonis episcopi Frisingensis Chronicon, wyd. R. Wilmans, [w:] MGH SS, t. 20, wyd. G.H. Pertz, Hannoverae 1868
• Petersohn J., Apostolus Pomeranorum. Studien zur Geschichte und Bedeutung des Apostelepithetons Bischof Otto I. von Bamberg, Historisches Jahrbuch 86 (1966), z. 2, s. 257-294
• Petersohna J., Der südliche Ostseeraum im kirchlich-politischen Kräftespiel des Reichs, Polens und Dänmarks vom 10. bis 13. Jahrhundert. Mission – Kirchenorganisation – Kultpolitik, Köln–Wien 1979
• Piętkowski P., Biskupstwo pomorskie jako początek biskupstwa kamieńskiego, Wrocław 2015
• Piskorski J. M., Kolonizacja wiejska Pomorza Zachodniego. W XIII i w początkach XIV wieku na tle procesów osadniczych w średniowiecznej Europie, wyd. 2, Poznań 2005
• Piskorski J. M., Pomorze plemienne. Historia, archeologia, językoznawstwo, Poznań – Szczecin 2002
• Pommersches Urkundenbuch, t. 1: 786–1253, cz. 1, Urkunden, oprac. K. Conrad, Köln – Wien 1970
• Renn G., Die Bedeutung des Namens „Pommern” und die Bezeichnungen für das heutige Pommern in der Geschichte, Greifswald 1937
• Rębkowski M., Chrystianizacja Pomorza Zachodniego. Studium archeologiczne, Szczecin 2007
• Rębkowski M., Pierwsze lokacje miast w księstwie zachodniopomorskim. Przemiany przestrzenne i kulturowe, Kołobrzeg 2001
• Rosik S., Bolesław Krzywousty, Wrocław 2013
• Rosik S., Conversio gentis Pomeranorum. Studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek), Wrocław 2010
• Rosik S., Ecclesias de ramis arborum, ut novella tunc plantatio exigebat, construxit. Pierwsze pomorskie kościoły w świadectwie o misyjnych dokonaniach św. Ottona z Bambergu (XII wiek), [w:] Kościoły w dobie chrystianizacji, red. M. Rębkowski, Szczecin 2016 (= Wolińskie Spotkania Mediewistyczne 3), s. 203-214
• Rosik S., O pożytku z lektury Galla Anonima w badaniu po-Gallowych czasów. Na przykładzie pomorskich podbojów Bolesława Krzywoustego, [w:] Co nowego w badaniach nad Gallem?, red. A. Dąbrówka, E. Skibiński, W. Wójtowicz (= Spotkania Mediewistyczne 27) [w druku].
• Rusakiewicz M., „Matrona nobilissima et christianissima”? Żona Warcisława I a problem chrystianizacji Pomorza, [w:] Jednostka w czasach przełomu, człowiek wobec zmiany… Społeczeństwo – Kultura – Religia – Gospodarka – Polityka – Życie codzienne, red. A. Marzec, Kraków 2012
• Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, t. 1, Szczecin 1995
• Saxonis Grammatici Gesta Danorum, wyd. J. Orlik, H. Raeder, t. 1, Hauniae 1931
• Skonieczny T., Kształtowanie się struktur władzy w kręgu obodrycko-wieleckim (VIII-XI w.). Studium przeobrażeń cywilizacyjnych i kulturowych [w druku]
• Urbańczyk S., Pomorze, [w:] SSS, t. 4
• Wehrmann M., Die Lehr- und Predigttätigkeit des Bischofs Otto von Bamberg in Pommern, Baltische Studien NF 26 (1924), s. 157-189.