Kulturowy potencjał wychowania w rodzinie na styku kultur – orientacje rodziców i dzieci

• Authors: Alicja SZERLĄG

Title variants

EN

The cultural potential of the family upbringing in the borderland of cultures – parents’ and children’s orientation

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Odmienność kulturowa jest czynnikiem istotnie stratyfikującym funkcjonowanie rodziny w obrębie jej samej, jak i poza nią, zwłaszcza w wymiarze społecznym. Owa odmienność generuje w konsekwencji specyficzny dla niej kulturowy system, konceptualizowany przez tzw. kulturowy kanon dziedziczony w ramach międzygeneracyjnej transmisji. Istotne są przy tym: zakres owego przekazu, kulturowy typ rodziny, przestrzenie doświadczania odmienności kulturowej oraz style radzenia sobie z odmiennością na stykach kultur, wyznaczane przez takie czynniki, jak historyczność i czas. Składają się one z kolei na wypracowanie strategii radzenia sobie z ową odmiennością, z tzw. kulturowym dualizmem, która jest pokoleniowo zróżnicowany, ewoluuje bowiem od kulturowego konsensusu ku międzykulturowej orientacji. U jej podstaw lokuje się przy tym specyficzna aksjologia pogranicza kulturowego. Strategię tę postrzegać można zatem jako kapitał społeczny, tak w odniesieniu do odmiennych kulturowo jednostek, jak i odmiennych kulturowo wspólnot, funkcjonujących w granicach wielokulturowego społeczeństwa.

EN

Cultural diversity is a factor significantly stratifying family functioning within its own framework as well as beyond it, particularly in the social dimension. In consequence, such diversity generates a family’s specific cultural system, conceptualized by the, so called, cultural canon inherited through intergenerational transmission. It entails crucial elements, for instance the range of such transmission, the cultural type of the family, areas of experiencing cultural diversity and styles of managing diversity in the cultural borderland, determined by such factors as historical context and time. They, in turn, together contribute to the establishment of the strategy for dealing with such diversity and cultural dualism. The latter is generationally differentiated as it evolves from a cultural consensus towards intercultural orientation. Thus a, specific axiology of the cultural borderland constitutes its foundation. Hence, such a strategy can be perceived as a social capital both with reference to culturally diverse individuals as well as culturally diverse communities functioning within the framework of a multicultural society.

Keywords

PL

rodzina zróżnicowana kulturowo kulturowy system rodziny międzygeneracyjny przekaz; przenikanie się kultur; aksjologia na styku kultur

EN

culturally diverse family; family cultural system intergenerational transmission; merging of cultures; axiology of borderland culture

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2014
• Volume: IX (1/2014)
• Pages: 23-40

Dates

published

2014

Contributors

author

Alicja SZERLĄG

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Bartkowski J., Kapitał społeczny i jego oddziaływanie na rozwój w ujęciu socjologicznym, [w:] M. Herbst (red.), Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny, Wyd. Nauk. SCHOLAR, Warszawa 2007.
• Bielecka-Prus J., Transmisja kultury w rodzinie i w szkole. Teoria Basila Bernasteina, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2010.
• Garewicz J., Pokolenie jako kategoria socjologiczna, „Studia Socjologiczne” 1983, nr 1 (83).
• Halicki J., Relacje międzygeneracyjne i ich jakość, [w:] J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Globalizm versus regionalizm, Trans Humana, Białystok 2003.
• Karmolińska-Jagodzik E., Komunikacja międzypokoleniowa – rozważania wokół różnic kulturowych, „Studia Edukacyjne” 2012, nr 21.
• Mamzer H., Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, „Seria Socjologia Nr 32”, Poznań 2003.
• Nikitorowicz J., Halicki J., Muszyńska J., Wstęp, [w:] J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Globalizm versus regionalizm, Trans Humana, Białystok 2003.
• Nisbett R.E., Geografia myślenia, Wyd. Smak Słowa, Sopot 2009.
• Ogrodzka-Mazur E., Rodzina i dziecko. Ciągłość i zmiana transmisji dziedzictwa kulturowego w przestrzeni pogranicza, [w:] J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Społeczno-kulturowe
• wymiary przekazu, Trans Humana, Białystok 2003.
• Plopa M., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków 2005.
• Sadowski A., Społeczeństwo zróżnicowane kulturowo a problem dziedzictwa kulturowego, [w:] J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego Globalizm versus regionalizm, Trans Humana, Białystok 2003.
• Słowińska S., W duchu solidarności pokoleń – edukacja międzygeneracyjna z perspektywy niemieckiej, „Rocznik Andragogiczny” 2010.
• Szerląg A., Narodowy dualizm w codzienności polskich rodzin na Wileńszczyźnie, [w:] J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków 2013.
• Theiss W., Dom i ojczyzna – miejsca w świecie bez miejsc. Trzy perspektywy, [w:] D. Lalak (red.), Dom i ojczyzna. Dylematy wielokulturowości, Universitas Varsoviensis, Warszawa 2008.

Identifiers

ISSN

2082-9019

ISSN

2300-5866

ISBN

978-83-62618-11-8