Relacje lekarz − pacjent a wybrane teoretyczne modele relacji w kontekście dehumanizacji medycyny

• Authors: Iwona Czerska

Title variants

EN

The Physician-Patient Relationship and the Selected Theoretical Models of the Relationship in the Context of Dehumanisation of Medicine

RU

Отношения врач-пациент и избранные теоретические модели отношений в контексте дегуманизации медицины

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel artykułu: próba charakterystyki relacji lekarz-pacjent w odniesieniu do teoretycznych modeli tej relacji w kontekście dehumanizacji medycyny. Rodzaj wykorzystanej metodologii badawczej/podejścia badawczego: analiza literatury przedmiotu. Główne wyniki badań/analiz: w artykule zostały zaprezentowane wybrane teoretyczne modele relacji lekarz-pacjent. Dokonano próby identyfikacji elementów tych modeli we współczesnej relacji lekarza z pacjentem. Zwrócono uwagę na dehumanizację medycyny jako negatywną konsekwencję nowoczesnej obsługi pacjenta. Dyskutowano o braku umiejętności komunikowania się lekarza z pacjentem i potrzebie organizowania szkoleń z zakresu współpracy i budowania relacji z pacjentem. Implikacje praktyczne: wprowadzenie dla wszystkich lekarzy szkoleń z zakresu umiejętności komunikowania się z pacjentem. Implikacje społeczne: poświęcenie pacjentowi wystarczającej ilości czasu podczas wizyty lekarskiej. Kategoria artykułu: przegląd literatury.

EN

Purpose of article: an attempt to characterise the physician-patient relationship in relation to the theoretical models of this relationship in the context of dehumanisation of medicine. Research methodology/approach: an analysis of the literature on the subject. Key research analyses/findings: The article presents the selected theoretical models of the physician-patient relationship. An attempt was made to identify the elements of these models in the contemporary physician-patient relationship. Attention was drawn to dehumanisation of medicine as a negative consequence of the modern patient service. Lack of communication skills of the physician with the patient and the need to organise trainings in the field of cooperation and building the relationship with the patient were discussed. Practical implications: an introduction for all physicians patient communication skills training. Social implications: dedicating the patient enough time during the visit. Article category: review article.

RU

Цель статьи: попытка дать характеристику отношений между врачом и пациентом по отношению к теоретическим моделям этого отношения в контексте дегуманизации медицины. Вид использованной исследовательской методологии/исследовательского подхода: анализ литературы предмета. Основные результаты исследований/анализов: В статье представили избранные теоретические модели отношений врач-пациент. Сделали попытку выявить элементы этих моделей в современном отношении врача с пациен- том. Обратили внимание на дегуманизацию медицины как негативное последствие современного обслуживания пациента. Обсуждали нехватку умения общения врача с пациентом и потребность организовать обучение в области сотрудничества и построения отношений с пациентом. Практические импликации: введение для всех врачей обучения в обла- сти общения с пациентом. Социальные импликации: отведение пациенту достаточного количества времени во время визита у врача. Категория статьи: обзор литературы.

Keywords

PL

relacja lekarz–pacjent; dehumanizacja medycyny; modele paternalistyczne; modele partnerskie

EN

physician-patient relationship dehumanisation of medicine paternalistic models; partnership models

RU

отношение между врачом и пациентом; дегуманизация медицины; патерналистские модели; партнерские модели

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2016
• Issue: 5 (365)
• Pages: 37-45

Contributors

author

Iwona Czerska

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

References

• Andrys-Wawrzyniak I., Jabłecka A. (2009), Zagadnienie komunikacji w relacji badacz-pacjent w badaniach klinicznych, „Farmacja Współczesna”, nr 2.
• Barański J. (2015a), Oblicza dehumanizacji w medycynie, „Medium” Gazeta Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, nr 1(294).
• Barański J. (2015b), Etyczny wymiar komunikowania się z pacjentem, „Medium” Gazeta Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, nr 4(297).
• Barański J., Piątkowski W. (2002), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, Wydawnictwo Atut, Wrocław.
• Bishop G.D. (2000), Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Astrum, Wrocław.
• Borgiel-Marek H., Lella A. (2015), W erze medycyny opartej na faktach, „Gazeta Lekarska”, nr 08/09.
• Czerniejewska A., Szafran B. (2015), O relacji z pacjentem – rozmowa lekarza z psychologiem, „Medium” Gazeta Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, nr 8-9(301-302).
• Czerska I. (2015), Nowoczesna obsługa pacjenta, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 867, „Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu”, nr 40.
• Ferfecki L. (2013), Hamulcowi i e-kontrrewolucjoniści, „Gazeta Lekarska”, nr 10.
• Gaertner H. (1997), Lekarz, pacjent i empatia, „Sztuka Leczenia”, nr 3, t. 3.
• Gałuszka M. (2012), Nowe zjawiska w relacji lekarz-pacjent w kontekście rozwoju internetu, „Przegląd Socjologiczny”, Vol 61(2).
• Gawroń M. (2001), Empatia i jej znaczenie dla relacji lekarz-pacjent, (w:) Dolińska-Zygmunt G.
• (red.), Podstawy psychologii zdrowia, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Hamankiewicz M. (2013), Niebezpieczne cięcia i cenne inicjatywy, „Gazeta Lekarska”, nr 10.
• Haque O.S., Waytz A. (2012), Dehumanization in Medicine: Causes, Solutions, and Functions, “Perspectives on Psychological Science”, No. 7(2).
• Jankowska A.K. (2015), Pułapki komunikacji interpersonalnej w relacji lekarz-pacjent, „Medium” Gazeta Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, nr 4 (297).
• Krajewski R., Perendyk T., Wojtaszczyk K. (2013), Warunki pracy lekarzy i lekarzy dentystów – badanie opinii środowiska, „Gazeta Lekarska”, nr 10.
• Krot K. (2008), Jakość i marketing usług medycznych, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Leyens J.P. (2014), Humanity Forever in Medical Dehumanization, (w:) Bain P.G., Vaes J., Leyens J.P., Humannes and Dehumanization, Psychology Press, Hove.
• Maciąg A. (2008), Komunikacja interpersonalna a jakość świadczeń zdrowotnych. Istota relacji lekarz-pacjent w medycynie, http://www.sim.wz.uw.edu.pl/sites/default/files/artykuly/sim_2008_1_maciag.pdf [dostęp: 17.02.2016].
• Meller D., Milik A. (2014), Komunikacja interpersonalna w zakładach opieki zdrowotnej, „Zarządzanie i Finanse. Journal of Management and Finance”, Vol. 12(2), http://zif.wzr.pl/pim/2014_2_9.pdf [dostęp: 18.09.2015].
• Mielnik-Błaszczak M., Zioło A., Kawiak-Jawor E. (2011), Relacja lekarz-pacjent – od paternalizmu do partnerstwa, Praca Poglądowa, „Zdrowie Publiczne”, nr 121(1).
• Orlicz-Benedycka M. (2015), Dehumanizacja medycyny zagraża lekarzom i pacjentom, „Medium” Gazeta Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, nr 1(294).
• Strzałkowska K. (2013), Projekt w mediach, „Gazeta Lekarska”, nr 10.
• Sulikowska L. (2013), Szanse na unijne dotacje, „Gazeta Lekarska”, nr 10.
• Suwała M. (2006), Komunikowanie się lekarza z pacjentem, http://www.umed.lodz.pl/kmz/doc/kmz_komunikacja_z_pac.pdf [dostęp: 22.06.2015].
• Szasz T.S., Hollender M.H. (1956), A contribution to the philosophy of medicine; the basic models of the doctor-patient relationship, “AMA Arch Intern Med.”, No. 97(5).
• Wnukiewicz P. (2013), Jak najlepiej wykorzystać darowane siedem minut? O lekarzu i pacjencie, „Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny”, Vol. 5(4).