Strategie reprezentowania interesów mieszkańców przez ruchy miejskie w Polsce

• Authors: Popławska Joanna Zuzanna

Title variants

EN

Strategies of representing the interests of city inhabitants by urban movements in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza strategii podejmowanych przez ruchy miejskie w procesie reprezentacji interesów mieszkańców polskich miast. Siłą ruchów miejskich w pierwszych latach ich funkcjonowania w Polsce była ich oddolność, brak powiązań z systemem, a więc niezależność i możliwość stawiania bezkompromisowych postulatów. Z biegiem czasu podmioty te zaczęły ulegać przekształceniom, ewoluowały też wdrażane przez nie strategie reprezentacji interesów mieszkańców. Zaczynając prace badawcze nad niniejszym tekstem, autorka zakładała, że efektem analiz będzie obserwacja wyraźnego trendu od działań oddolnych do profesjonalizacji. Pogłębiona analiza zagadnienia wykazała jednak, że nie można wskazać jednolitej tendencji w kierunkach rozwoju ruchów miejskich oraz stosowanych przez nie strategiach reprezentacji interesów. Opracowanie powstało na podstawie analizy desk research, jej uzupełnieniem były indywidualne wywiady pogłębione.

EN

The aim of the article is to analyse the strategies undertaken by urban movements in the process of advocacy promoting the interests of the inhabitants of Polish cities. The strength of urban movements in the first years of their activity in Poland was their grassroots nature, lack of connections with the public policy system, and therefore independence and being able to put forth uncompromising postulates. Over time, urban movements began to undergo transformations, and the strategies of representing the interests of the residents they implemented evolved as well. When starting research on this text, the author assumed that the results of the analyses would be the observation of a clear trend from bottom-up activities to professionalisation. However, an in-depth analysis of the issue showed that there is no uniform trend in the development of urban movements nor in the strategies of advocacy for the interests applied by them. The study was based on desk research analysis; additionally several individual in-depth interviews were conducted.

Keywords

PL

strategie reprezentacji interesów; ruchy miejskie; mieszkańcy; oddolność; profesjonalizacja

EN

advocacy; urban movements; city inhabitants; grassrootness; professionalization

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2021
• Issue: 4(86)
• Pages: 83-97

Contributors

author

Popławska Joanna Zuzanna

• Szkoła Główna Handlowa, Kolegium Ekonomiczno-Społeczne

References

• Bober J., Hausner J., Izdebski H., Lachiewicz W., Mazur S., Nelicki A., Nowotarski B., Puzyna W., Surówka K., Zachariasz I., Zawicki M., 2013, Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, http://www.msap.uek.krakow.pl/doki/publ/raport_dysfunkcje.pdf (dostęp: 23.06.21).
• Brenner N., Marcuse P., Mayer M., 2011, Cities for People, Not for Profits. Critical Urban Theory and the Right to the City, London: Routledge.
• Bukowiecki Ł., Obarska M., Stańczyk X., 2014, Miasto na żądanie. Aktywizm, polityki miejskie, doświadczenia, Warszawa: WUW.
• Castells M., 1982, Kwestia miejska, Warszawa: PWN (wyd. I, La Question urbaine, 1972).
• Castells M., 1983, The City and The Grassroots: A Cross-Cultural Theory of Urban Social Movements, London: Edward Arnold Publishers Ltd.
• Castells M., 2008, Siła tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Castells M., 2013, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Della Porta D., Diani M., 2009, Ruchy społeczne: Wprowadzenie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Domaradzka A., 2018, „Urban social movements and the right to the city: An introduction to the special issue on urban mobilization”, VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, t. 29, s. 607–620, DOI: 10.1007/s11266-018-0030-y.
• Domaradzka A., 2019, „The un-equal playground: Developers and urban activists struggling for the right to the city”, Geoforum, DOI: 10.1016/j.geoforum.2019.01.013.
• Domaradzka A., 2021, Klucze do miasta. Ruch miejski jako nowy aktor w polu polityki miejskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jacobsson K. (red.), 2016, Urban Grassroots Movements in Central and Eastern Europe, London – New York: Routledge.
• Jacobsson K., Korolczuk E. (red.), 2017, Civil Society Revisited: Lessons from Poland, t. 9, New York: Berghahn Books.
• Jacobsson K., Korolczuk E., 2019, „Mobilising grassroots in the city: Lessons for civil society research in Central and Eastern Europe”, International Journal of Politics, Culture and Society, t. 33, s. 125–142.
• Jacobsson K., Saxonberg S., 2016, Beyond NGOisation. The Development of Social Movements in Central and Eastern Europe, London – New York: Routledge.
• Jasiecki K., Kurczewska U., 2017, „Wprowadzenie. Systemowa deinstytucjonalizacja i problemy reprezentacji interesów”, w: K. Jasiecki, U. Kurczewska (red.), Reprezentacja interesów gospodarczych i społecznych w Unii Europejskiej, Warszawa: WUW, s. 7–27.
• Jasiecki K., Molęda-Zdziech M., Kurczewska U., 2006, Lobbing. Sztuka skutecznego wywierania wpływu, Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
• Kińczyk S., 2018, „Znamy oficjalne wyniki wyborów na Ursynowie”, Halo Ursynów, 24.10.2018, https://www.haloursynow.pl/artykuly/znamy-oficjalne-wyniki-wyborow-na-ursynowie-kto-bedzie-rzadzildzielnica,10742.htm (dostęp: 20.09.2020).
• Korolczuk E., 2011, „Kłopot z NGOizacją: debata na temat społeczeństwa obywatelskiego w Polsce”, Polityka Społeczna, nr 5–6, s. 37–43.
• Kowalewski M., 2013, „Organizowanie miejskiego aktywizmu w Polsce: Kongres Ruchów Miejskich”, Social Space Journal, t. 6, nr 2, s. 99–126.
• Kowalewski M., 2016, Protest Miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miast, Kraków: Nomos.
• Kubicki P., 2011, „Nowi mieszczanie – nowi aktorzy na miejskiej scenie”, Przegląd Socjologiczny, t. 60, nr 2–3, s. 203–227.
• Kubicki P., 2013, „Polskie ruchy miejskie in statu nascendi”, w: A. Maszkowska, K. Sztop-Rutkowska (red.), Partycypacja obywatelska – decyzje bliższe ludziom, Białystok: Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych „SocLab”.
• Kubicki P., 2016a, „Polskie ruchy miejskie: polityczne czy kulturowe?”, Przegląd Socjologiczny, t. 2, s. 65–79.
• Kubicki P., 2016b, Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia miejska z perspektywy długiego trwania, Kraków: Nomos.
• Kubicki P., 2017, „Od miejskiego aktywizmu do miejskich ruchów społecznych”, Annales Universitatis Maria Curie-Skłodowska Lublin, t. 24, nr 2, Sectio K, s. 173–186, DOI: 10.17951/k.2017.24.2.173. Kubicki P., 2019, „Ruchy miejskie w Polsce. Dekada doświadczeń”, Studia Socjologiczne, nr 3(234), s. 5–30, DOI: 10.24425/sts.2019.126150.
• Kurczewska U., Molęda-Zdziech M., 2002, Lobbing w Unii Europejskiej, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Kurnicki K., 2013, „(Nowe) ruchy miejskie w Polsce – w stronę socjologicznego opisu”, Trzeci Sektor, nr 31, s. 12–24.
• Lawson R., 1988, The Tenant Movement in New York City, 1904–1984, New Brunswick: Rutgers University Press.
• Lewenstein B., Schindler J., Skrzypiec R. (red.), 2010, Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych, Warszawa: WUW.
• Makowski G., 2010, „Wprowadzenie do problematyki”, w: G. Makowski (red.), Lobbing w samorządzie województwa. Raport z badań i monitoringu, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, s. 13–27.
• Martínez M., 2011, „The citizen participation of urban movements in spatial planning: A comparison between Vigo and Porto”, International Journal of Urban and Regional Research, t. 35, nr 1, s. 147–171.
• Masłyk T., 2010, Obywatel w społeczeństwie informacyjnym. Teoria i praktyka, Kraków: Nomos.
• Mayer M., Thörn C., Thörn H. (red.), 2016, Urban Uprisings: Challenging Neoliberal Urbanism in Europe, London: Palgrave Macmillan.
• Mencwel J., 2020, Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M., 2013, Anty-bezradnik przestrzenny – prawo do miasta w działaniu, Warszawa: Biblioteka Res Publiki Nowej.
• Mularska-Kucharek M., 2012, „Poczucie podmiotowości i aktywność organizacyjna mieszkańców Łodzi”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 74, nr 2, s. 251–264.
• Niederer S., Priester R., 2016, „Smart citizens: Exploring the tools of the urban bottom-up movement”, Computer Supported Cooperative Work, t. 25, s. 137–152.
• Offe C., 1995, „Nowe ruchy społeczne: przekraczanie granic polityki instytucjonalnej”, w: J. Szczupaczyński (wybór i oprac.), Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii polityki, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 226–233.
• Piechowicz M., 2013, „Lobbing wobec samorządu terytorialnego w Polsce”, w: D. Plecka (red.), Współczesne wyzwania administracji rządowej i samorządowej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 192–203.
• Piven F.F., Cloward R.A., 1979, Poor People’s Movement: Why They Succeed, How They Fail, Nowy Jork: Vintage Books, A Division of Random House.
• Pleyers G., Sava I., 2016, Social Movements in Central and Eastern Europe: a Renewal of Protests and Democracy, Bucureşti: Editura Universităţii din Bucureşti.
• Pluciński P., 2013, „Miejskie (r)ewolucje. Radykalizm retoryki a praktyka reformy”, Praktyka Teoretyczna, nr 3(9), s. 133–157.
• Pluciński P., 2014, „Miasto to nie firma! Dylematy i tożsamość polityczna miejskich ruchów społecznych we współczesnej Polsce”, Przegląd Socjologiczny, t. 63, nr 1, s. 137–170.
• Pluciński P., 2015, „Im lepiej, tym gorzej albo widmo kryzysu miejskich ruchów społecznych?”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 77, nr 1, s. 409–423, DOI: 1014746/rpeis.2015.77.1.23.
• Pluciński P., 2018, „Forces of altermodernization: Urban social movements and the new urban question in contemporary Poland”, VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, s. 653–669, DOI: 10.1007/s11266-018-0007-x.
• Polańska D.V., 2016, „Neoliberal post-socialist urban transformation and the emergence of urban social movements in Poland”, w: M. Mayer (red.), Urban Uprisings: Challenging Neoliberal Urbanism in Europe, London: Palgrave Macmillan, s. 311–334.
• Polańska D.V., 2018, „Going against institutionalization: New forms of urban activism in Poland”, Journal of Urban Affairs, t. 42, nr, 2, s. 176–187, DOI: 10.1080/07352166.2017.1422982.
• Poławski P., 2012, Trzeci sektor: fasady i realia, Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Popławska J., 2020, „Wpływ Internetu na działalność ruchów społecznych w Polsce”, w: P. Błędowski, U. Kurczewska, M. Zaleska (red.), Ekonomiczne i społeczne skutki nowych technologii, Warszawa: OW SGH, s. 255–269.
• Przewłocka J., 2011, Zaangażowanie społeczne Polaków w roku 2010: Wolontariat, filantropia, 1%. Raport badań, Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
• Raciborski J., 2011, Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Słowik K., 2018, „Happening wyborczy na Ursynowie. Aktywiści »spalili« mercedesa przy ul. Rosoła”, Gazeta Wyborcza, 23.08.2018, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,23816600,happening-wyborczy-na-ursynowie-aktywisci-spalili-mercedesa.html?disableRedirects=true (dostęp: 22.05.2021).
• Sowada T., 2018, Rola ruchów miejskich w procesie partycypacji społecznej w funkcjonowaniu wybranych polskich miast, Rozprawa doktorska, Poznań: Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM.
• Środoń M., 2010, „Konflikt wokół problemów zagospodarowania przestrzennego – rola internetu jako narzędzia politycznej samoorganizacji społeczności lokalnej. Przypadek Starej Ochoty w Warszawie”, w: B. Lewenstein, J. Schindler, R. Skrzypiec (red.), Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych, Warszawa: WUW, s. 143–163.
• Theiss M., Kurowska A., Petelczyc J.Z., Lewenstein B., 2017, Obywatel na zielonej wyspie. Polityka społeczna i obywatelstwo społeczne w Polsce w dobie europejskiego kryzysu ekonomicznego, Warszawa: IFiS PAN.
• Portal organizacji pozarządowych, https://spis.ngo.pl/ (dostęp: 29.09.2021).
• Profil na Facebooku Fundacji Napraw Sobie Miasto, https://www.facebook.com/naprawsobiemiasto/ (dostęp: 27.09.2021).
• Profil na Facebooku Stowarzyszenia Akcja Miasto, https://www.facebook.com/akcjamiastowro (dostęp: 27.09.2021).
• Profil na Facebooku Stowarzyszenia BoMiasto, https://www.facebook.com/bomiasto/ (dostęp: 27.09.2021).
• Profil na Facebooku Stowarzyszenia Inwestycje dla Poznania, https://www.facebook.com/inwestycjedlapoznania/ (dostęp: 27.09.2021).
• Profil na Facebooku Stowarzyszenia Miasto jest Nasze, https://www.facebook.com/miastojestnasze/ (dostęp: 27.09.2021).
• Profil na Facebooku Stowarzyszenia Prawo do Miasta, https://www.facebook.com/prawodomiasta/ (dostęp: 27.09.2021).
• Profil na Facebooku Stowarzyszenia Projekt Ursynów, https://www.facebook.com/ProjektUrsynow/ (dostęp: 27.09.2021).