Głosowanie osób niepiśmiennych a zasada powszechności wyborów

• Authors: Pyrzyńska Agata

Title variants

EN

Voting by the illiterate and the principle of universal elections

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zagadnienie udziału w wyborach osób niepiśmiennych wykazuje silny związek z zasadą powszechności wyborów. Powszechny udział w głosowaniu jest rudymentarnym wymogiem każdej demokratycznej elekcji. Tym samym jego ograniczenie w kontekście osób niepiśmiennych traktować należy jako szczególnie dotkliwe, w tym biorąc pod uwagę chociażby zróżnicowane przyczyny analfabetyzmu i poziom życia mieszkańców poszczególnych części świata. Tytułowe zagadnienie jest ważkie, biorąc pod uwagę także dane opublikowane przez UNESCO, zgodnie z którymi na świecie żyje aktualnie aż 781 mln analfabetów. W pierwszej części niniejszego artykułu przedstawiono ujęcie historyczne przedmiotowego zagadnienia, w tym przede wszystkim problem ograniczenia podmiotowych praw wyborczych osób niepiśmiennych w postaci powszechnych szczególnie w wiekach XVIII i XIX cenzusów wykształcenia. Omówione zostały występujące niegdyś niedemokratyczne sposoby limitowania udziału w głosowaniu osób niepotrafiących czytać i pisać we Francji, czy Stanach Zjednoczonych. W drugiej części artykułu zaprezentowany został aktualny stan prawny oraz praktyka wyborcza wybranych państw świata w kontekście udziału w głosowaniu osób niepiśmiennych. Scharakteryzowano mechanizmy ułatwiające udział w głosowaniu analfabetów występujące w Kenii, Egipcie, Indiach, a także rozwiązania zastosowane podczas referendum niepodległościowego w Sudanie Południowym z 2011 roku.

EN

The issue of participating in elections by the illiterate seems to be strongly connected with the principle of universal elections. The universal participation in elections is a fundamental requirement of every democratic election. Thereby its limitation as regards the illiterate should be treated as particularly harmful, especially while taking into consideration various reasons for illiteracy and the level of well-being in different parts of the world. The topic is really essential because of the data published by the UNESCO in accordance to which, there are 781 million of the illiterate. The first part of the paper covers historical aspects of the subject matter, including the issue of limiting electoral subjective rights of the illiterate in the form of, especially common in the 18th and the 19th century, educational qualification. The papers also concerns undemocratic ways of limiting participation of the illiterate in elections in France or in the US, which existed in the past. In the second, the prevailing legal status and the practice of some chosen states in the context of participation of the illiterate in elections, are presented. The author characterized the measures allowing the participation of the illiterate in elections which exist Kenya, Egypt and India as well as the solutions applied during the South Sudanese independence referendum in 2011.

Keywords

PL

wybory,; analfabeci; zasada powszechności wyborów; podmiotowe prawa; wyborcze; głosowanie

EN

elections; the illiterate; the principle of universal elections; electoral subjective; rights; voting

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Wyborcze
• Year: 2016
• Volume: XXII
• Pages: 53-73

Dates

published

2016

Contributors

author

Pyrzyńska Agata

• Centrum Studiów Wyborczych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Achtenberg E., Election Day in the Bolivian Highlands: Local Democracy, Amidst the Contradictions, https://nacla.org/blog/2014/10/30/election-day-bolivian-highlands-local-de mocracy-amidst-contradictions.
• Analfabeci i wybory, http://www.dw.com/pl/analfabeci-i-wybory/a-4632467.
• Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Warszawa 2012.
• Benavot A., Education for All 2000-2015: Achievements and Challenges, Paris 2015.
• Błaszczak A., Zbieranek J., Gwarancje korzystania z czynnego prawa wyborczego przez osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich. Źródła” 2012, nr 8.
• Buczkowski J., Podstawowe zasady prawa wyborczego, Lublin 1998.
• Buczkowski J., Powszechność wyborów w praktyce III Rzeczypospolitej, Rzeszów 1996.
• Chmaj M., Skrzydło W., System wyborczy w RP, Warszawa 2011.
• Cieślak T., Cenzus wykształcenia w prawie wyborczym, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1953, nr 5.
• Code of Good Practice in Electoral Matters. Guidelines and Explanatory Report,: http://www.venice.coe.int/webforms/documents/CDL-AD(2002)023rev.aspx.
• Electronic voting machines (EVMs), http://www.ifes.org/sites/default/files/electronic_voting _machines.pdf.
• Ellis A. (red.), Aktywizowanie wyborców. Inicjatywy z różnych krajów świata, Warszawa 2009.
• Encyklopedia PWN, http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/analfabetyzm;3869021.html.
• Florczak-Wątor M., Status prawny wyborcy niepełnosprawnego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 3.
• Gettleman J., Voting Is Peaceful in South Sudan Despite Border Clashes, http://www.nyt imes.com/2011/01/11/world/africa/11sudan.html.
• Gortat R., Kirgistan u progu wyborów parlamentarnych 2015, http://oapuw.pl/kirgistan-u-progu-wyborow-parlamentarnych-2015-analiza-dr-radzislawy-gortat/.
• Grabowska S., Grabowski R. (red.), Alternatywne sposoby głosowania a aktywizacja elektoratu, Rzeszów 2007.
• Illiteracy in Germany: more than seven million adults are barely able to read and write, https://www.alumniportal-deutschland.org/en/germany/country-people/article/illiteracy-in-germany-illiterates-literacy.html.
• Konstytucja Kenii, https://www.kenyaembassy.com/pdfs/the%20constitution%20of%20kenya.pdf
• Kron J., Referendum Logos Accent Challenges Facing Sudan, http://www.nytimes.com/2011/ 01/14/world/africa/14sudan.html.
• Literacy among adult populations, UNESCO eAtlas of Literacy, http://tellmaps.com/uis/litera cy/#!/tellmap/-1003531175.
• Marszałek-Kawa J., Kobiety w polityce, Toruń 2010
• Nigeria wybiera prezydenta: islamiści strzelają do głosujących http://www.polskieradio.pl/5/3/ Artykul/1409378,Nigeria-wybiera-prezydenta-islamisci-strzelaja-do-glosujacych.
• Och J., Wyzwania globalizacyjne a nowoczesny system wyborczy, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 5.
• Pochroń-Frankowski L., Radlicki M., Kenia, relacja z dnia głosowania wyborczej delegacji obserwacyjnej FMD (4.03.13), http://www.diplomacy.pl/pl/programy-i-projekty/mlodzi-obserwatorzy-wyborow/15-mlodzi-obserwatorzy-wyborow/mlodzi-obser watorzy-wyborow/325-kenia-relacja-z-dnia-glosowania-wyborczej-delegacji-obserwacyjnej-fmd -4032013.
• Popławski B, Kenijski test systemu – analiza wyborów w Kenii w 2013, http://www.geopolityka.org/analizy/wybory/kenia/blazej-poplawski-kenijski-test-systemu-analiza-wyborow-2013-roku.
• Pronk J., Całościowe porozumienie pokojowe, http://www.unic.un.org.pl/sudan/index.php? news=2210.
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie Kenii, http://www.euro parl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P6-TA-2008-0018&language=PL&ring =B6-2008-0027.
• Rzeczpospolita Polska. Wybory parlamentarne 25 października 2015. Raport misji oceny wyborów OBWE/ODIHR, Warszawa 2016.
• Serwicka E., Wybory – jak to się robi w Kenii, http://www.dalekoniedaleko.pl/wybory-jak-to-sie-robi-w-kenii/.
• Skotnicki K. (red.), External voting w wybranych państwach europejskich, Łódź 2012.
• Skotnicki K., Zasada powszechności wyborów. Zagadnienia teorii i praktyki, Łódź 2000.
• Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/sjp/niepismienny;2489278.html.
• Taking the vote: election in Egypt and the Democratic Republic of Congo, http://www.boston.com/bigpicture/2011/11/taking_the_vote_elections_in_e.html.
• Uziębło P., Cenzusy wyborcze w XXI w. – potrzeba nowego podejścia?, Toruń 2014.
• Wawrowski Ł., Polityka równych szans. Instytucjonalne mechanizmy zwiększania partycypacji kobiet strukturach politycznych na przykładzie państw Unii Europejskiej, Toruń 2007.
• Wybory w Indiach. Głosuje prawie miliard ludzi, http://www.polskieradio.pl/9/313/Artykul /1098591,Wybory-w-Indiach-Glosuje-prawie-miliard-ludzi.
• Wybory w Demokratycznej Republice Konga 30 lipca 2006 roku, http://www.unic.un. org.pl/kongo/wybory.php.
• Wybory, http://kronikiegipskie.blogspot.com/2011_11_01_archive.html.
• Wyspy Salomona: Pierwsze wybory od czasu zakończenia interwencji pokojowej RAMSI, http://www.infoswiat.com/2014/11/19/wyspy-salomona-pierwsze-wybory-od-czasu-zakonczenia-interwencji-pokojowej-ramsi/.
• Żołądek Ł., Przymus wyborczy. Geneza, praktyka funkcjonowania, argumenty za i przeciw, „Studia BAS” 2011, nr 3.
• Żukowski A., Partycypacja wyborcza kobiet - wyzwania i dylematy, Toruń 2011
• Żukowski A., Przymus wyborczy – istota, przesłanki i implikacje, „Prawo i Polityka” 2009, nr 1.

Identifiers

ISSN

1898-0082