Wykorzystywanie wyników badań naukowych w celach sprzecznych z ich założeniami

• Authors: Marek Czarkowski

Title variants

EN

On the use of research results contrary to their intended purpose

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Badania, których wyniki analizowane w oparciu o aktualny stan wiedzy wskazują, że mogą stać się źródłem wiedzy, produktów lub technologii potencjalnie użytecznych dla innych osób świadomie zamierzających stworzyć zagrożenie dla zdrowia publicznego, rolnictwa, roślin, zwierząt, środowiska lub materii nieożywionej nazywamy badaniami o podwójnym zastosowaniu. Ogromna większość badań o podwójnym zastosowaniu dotyczy działań na materiale genetycznym a najpowszechniej stosowana klasyfikacja obejmuje 6 typów eksperymentów. Szkody, jakie może wywołać zastosowanie wyników takich badań w zamachu bioterrorystycznym, są szacowane jako większe i groźniejsze od klasycznych ataków terrorystycznych. Konieczne jest zatem zaproponowanie działań zmierzających do ograniczenia lub eliminacji ryzyka towarzyszącego realizacji takich eksperymentów. Podstawowe metody działania powinny dotyczyć: propagowania właściwej postawy badaczy i personelu pomocniczego, opracowania kodeksów etycznych i regulacji prawnych, zapewnienia nadzoru nad niektórymi typami badań oraz przestrzegania zasad publikowania wyników badań o potencjalnie podwójnym zastosowaniu. Sposób ograniczania zagrożeń związanych z realizacją tego typu badań powinien zostać dostosowany do specyfiki każdego kraju, a zapewnienie biologicznego bezpieczeństwa musi opierać się na wczesnej, pewnej i pełnej identyfikacji zagrożeń. Podstawową rolę w rozpoznawaniu badań o podwójnym zastosowaniu powinni pełnić badacze (lekarze, mikrobiolodzy, farmakolodzy, genetycy). Konieczne jest opracowanie zunifikowanego, specjalistycznego kodeksu etycznego. W Polsce dotychczasowe działania zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa biologicznego polegały na opracowaniu i uchwaleniu Ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (GMO) oraz powołaniu Komisji ds. GMO. Biorąc pod uwagę doświadczenia innych krajów, działania te należy uznać za fragmentaryczne a przez to niedostatecznie zabezpieczające przed zagrożeniami związanymi z badaniami, których wyniki mogą być wykorzystane w celach sprzecznych z założeniami.

EN

Double-application research is research whose results can become a source of knowledge, products, or technologies that are potentially useful to persons who intend to create threats to public health, agriculture, plants, animals, the environment, or inanimate matter. The great majority of double-application research has to do with genetic materials and the most commonly used classification includes six types of experiments. The harm that can result from the use of the results of such research in terrorist attacks is estimated to be greater than that of classical terrorist attacks. It is therefore necessary to propose measures that will limit or eliminate the risk that accompanies such experiments. Basic measures ought to include the inculcation of a proper attitude among researchers and auxiliary personnel, the preparation of ethical codes and legal regulations, the supervision of certain types of research, and care in the publication of research results that potentially have a double application. The method of limiting threats connected with these kinds of research should be adapted to the concrete situation of each country and the attainment of biological security must be based on the prompt, certain, and full identification of the threats. The basic responsibility in identifying double-character research should rest upon the researchers themselves (physicians, microbiologists, pharmacologists, and geneticists). It is necessary to prepare a unified, specialist code of ethics. In Poland activity aimed at securing biological security has consisted of drafting and ratifying the Act on genetically modified organisms (GMO) and the creation of a GMO Commission. Taking into consideration the experiences of other countries, these activities should be considered as fragmentary and inadequate.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2009
• Issue: 19
• Pages: 26-34

Contributors

author

Marek Czarkowski

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

Identifiers

DOI

10.13153/diam.19.2009.327