Udomowiona Leyla czy egzotyczny Munir Nurettin? Krytyka przekładu w świetle komparatystyki i translatologii

Title variants

EN

Domesticated Leyla or Exotic Munir Nurettin? Translation Criticism in the Light of Comparative Translation Studies and Translatology

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

In the nineteenth century Friedrich Schleiermacher made an indication to a pair of translation strategies which in 1995, Lawrence Venuti in his work “The Translator’s Invisibility” named “foreignization” and “domestication”. According to Venuti, domestication aims to minimize the strangeness of the foreign text and bring the writer to the reader. A foreignizing method is defined as a translation that indicates the linguistic and cultural differences of the text by disrupting the cultural codes that prevail in the target language. In 1965, Czytelnik Publishing House released in Poland a collection of short stories entitled Dam Ci dobrą radę (Eng. “I’ll give you good advice”) by the Turkish prose writer Aziz Nesin (1915–1995) and translated by M. Łabęcka-Koecherowa. Polish translation of the short story entitled Gûlgûle yok mu? (Polish title: “Etiudąku nie ma?”) contains good examples of a “domesticated translation”. This comparison shows what kind of choices and interventions the translator has to make to prevent the translation from being lost in footnotes, preserving the cultural context of the original and, at the same time, being acceptable within the target context.

Keywords

EN

domestication; foreignization; strategies in translation; translation criticism; Aziz Nesin

• Publisher: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Journal: Przegląd Orientalistyczny
• Year: 2024
• Pages: 89-97

Contributors

References

• Aksoy, Berrin. Translation as Rewriting. The Concept and Its Implications on the Emergence of National Literature. „Translation Journal” t. 5, nr 3, 2001, https://translationjournal.net/journal/17turkey.htm [12.02.2024].
• Atay, R., Kesenci, M. Aziz Nesin Düşüncesinde Ateizmin Yansımaları. „Turkish Academic Research Review”, 5(4), 2020. 􀶌. 519–535, https://doi.org/10.30622/tarr.807382 [25.01.2024].
• Akyüz, Yahya. Başlangıçtan 2001’e Türk eğitim tarihi. Alfa Yayınları, 2001.
• Buczek, Marta. „Komparatystyka literacka w procesie wartościowania przekładu. (Komparatystyczna refleksja o przekładach Vincenta Šikuli w Polsce)”. Komparatystyka literacka a przekład, red. P. Fast, K. Żemła, Wydawnictwo „Śląsk”, 2000, s. 171–183.
• Chou Pi-Chun. „Między egzotyzacją a udomowieniem: wyzwania dla polskiego tłumacza klasycznej chińskiej powieści na przykładzie postaci kobiecych w ‘Śnie Czerwonego Pawilonu’”. Mit, obraz, metafora w kulturach Azji i Afryki, Dom Wydawniczy Elipsa, 2021, s. 117–134.
• Emiroğlu, Öztürk. Polonyalı Türkolog Malgorzata Labecka-Koecherowa (1917–2011). „Türk Dünyası Dil Ve Edebiyat Dergisi”, nr 33, 2012, s. 87–97.
• Even-Zohar, Itamar. „Miejsce literatury tłumaczonej w polisystemie literackim” [1978], Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski, M. Heydel, Znak, 2009, s. 195–204.
• Heydel, Magda. Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem. „Teksty Drugie”, nr 6, 2009, s. 21–33.
• Kraskowska, Ewa. Porównywanie jako metoda krytyki przekładu, „Tekstualia. Palimpsesty Literackie Artystyczne Naukowe”, t. 54, nr 3, 2018, s. 53–62.
• M. Łabęcka-Koecherowa (z okazji 80. rocznicy urodzin), „Przegląd Orientalistyczny”, nr 3–4, 1996, s. 175–185.
• Maras, Melisa. Egzotyzacja i domestykacja w polskim tłumaczeniu powieści «Harry Potter i Kamień Filozoficzny» J. K. Rowling. „Forum Filologiczne Ateneum”, t. 6, nr 1, Ateneum – Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku, 2018, s. 87–99.
• Nesin, Aziz. Dam ci dobrą radę. Czytelnik, Warszawa, 1965.
• Nesin, Aziz. Damda Deli Var. Nesin Yayınevi, Istanbul, 2013.
• Płaskowicka-Rymkiewicz Stanisława, Borzęcka Münevver, Łabęcka-Koecherowa Małgorzata. Historia literatury tureckiej. Wrocław, 1971, s. 219–221.
• Schleiermacher, Friedrich. O różnych metodach tłumaczenia , tłum. Piotr Bukowski (fragmenty), „Przekładaniec”, nr 21, 2010, s. 8 –29.
• Spyrka, Lucyna. Przekład udomowiony – przekład wyobcowany. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 2, cz. 1, s. 251–268.
• Usenko, Konstanty. Aziz Nesin – śmiech i łzy tureckiego Korczaka, „Przekrój”, 8.01.2020, https://przekroj.pl/spoleczenstwo/aziz-nesin-smiech-i-lzy-tureckiego-korczaka-konstanty-usenko [25.01.2024].
• Venuti, Lawrence. The Translator s Invisibility. „Criticism” t. 28, nr 2, 1986, s. 179–212.
• https://asocjacje.org/w-poszukiwaniu-tradycji/bractwa-trzezwosci/ [25.01.2024].
• https://pcr.uwb.edu.pl/SL/files/SL_2012_23_008.pdf [25.01.2024].
• https://sanatokur.com/aziz-nesin-kimdir/ [25.01.2025].
• https://staresiolkowice.pl/1843-r-bractwo-wstrzemiezliwosci-a-testament-ks-nerlicha-1902-r/[25.01.2024].
• www.tuik.gov.tr [25.01.2024].
• https://teatr-rozrywki.pl/zespol/tlumacze/227.html?view=team [25.01.2024].
• https://www.unesco.org/xtrans/bsstatexp.aspx

Identifiers

DOI

10.33896/POrient.2024.1–4.7