Rewolucja islamska w Iranie – przyczyny, przebieg, konsekwencje

• Authors: Mazurek Sylwia

Title variants

EN

Iranian Revolution – causes, course and consequences

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia przyczyny oraz najważniejsze okoliczności wybuchu rewolucji islamskiej w Iranie, a także prezentuje jej główne założenia oraz postaci przewódców na czele z Ruhollahem Musawim Chomeinim. Część pierwsza dotyczy powstania islamu oraz stosunku tej religii do życia społecznego i politycznego, a także definicji fundamentalizmu islamskiego, którego przykładem jest ruch Chomeiniego. Część druga dotyczy sytuacji Iranu na początku XX w. oraz rządów dynastii Pahlawi ze szczególnym uwzględnieniem programu reform modernizacyjnych. Kolejne części zawierają prezentację najważniejszych myślicieli i przywódców opozycji religijnej, opis metod działania tego ruchu, analizę przebiegu samej rewolucji z lat 1978-1979 oraz analizę sytuacji po przejęciu władzy przez obóz ajatollaha Chomeiniego w 1979 r. wraz z prezentacją podstawowych założeń Republiki Islamskiej ustanowionej po rewolucji.

EN

This article describes the background, causes and objectives of the Iranian Revolution and its leaders, like Ruhollah Musavi Khomeini. The first part deals with the origins of Islam, its attitude to social life and politics and Islamic fundamentalism, with a focus on the movement led by Khomeini. The second part describes the situation of Iran in the beginning of the 20th century, the rule of the Pahlavi dynasty and attempts to modernise the country through various reforms. The rest of the article presents the main thinkers and leaders of the religious opposition and their methods, the course of the revolution from 1978 to 1979, the consequences of the take-over by the group led by Ayatollah Khomeini in 1979 and the fundamental objectives of the Islamic Republic of Iran.

Keywords

PL

rewolucja islamska; Iran; fundamentalizm; Ruhollah Musawi Chomeini; Islamska Republika Iranu

EN

Iranian Revolution; Iran; fundamentalism; Ruhollah Musavi Khomeini; Islamic Republic of Iran

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2017
• Issue: 1
• Pages: 38-55

Dates

published

2017-06-01

Contributors

author

Mazurek Sylwia

References

• A. Palmer, Chomeini Ajatollach (Ruhollach Musavi), w: tenże, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, tłum. W. Horabik, T. Szafrański, Warszawa 1998
• E. Abrahamian, Historia współczesnego Iranu, tłum. N. Nowak, Warszawa 2011
• Irańska rewolucja islamska – przyczyny i skutki. Koniec monarchii, powrót ajatollaha Chomeiniego – aud. Piotra Kędziorka z udziałem Krzysztofa Strachoty, etnologa z Ośrodka Studiów Wschodnich (listopad 2000 r.) http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/926913,Ruhollah-Chomeini-przejmuje-wladze-w-Iranie
• J. Brosse Wielcy mistrzowie duchowi świata, tłum. I. Kania, Łódź 1995
• J. Dul, Rewolucja Chomeiniego, Warszawa 1990
• K.M. Andrusiewicz, Rewolucja islamska w Iranie. Przyczyny - przebieg – konsekwencje, „Konteksty społeczne”, nr 1, 2013
• L. Czulda, Savak: irańskie Gestapo, „Uważam Rze Historia”, nr 2, 23 luty 2014
• M. Bankowicz, Prawo muzułmańskie, w: Słownik polityki, Warszawa 1999
• M. Samojedny, Sunnickie szkoły prawa muzułmańskiego, www.bibliotekacyfrowa.pl/Content /42414/014.pdf
• N.R. Keddie, Współczesny Iran. Źródła i konsekwencje rewolucji, tłum. I. Nowicka, Kraków 2007
• R. Czulda, Iran 1925-2014. Od Pahlawich do Rouhaniego, Warszawa 2014
• R. Kapuściński, Szachinszach, Warszawa 1982
• R. Scott Appleby, Korzenie terroryzmu fundamentalistycznego, tłum. A. Czerwiński, w: Encyklopedia terroryzmu, Warszawa 2004
• S. Bruce, Fundamentalizm, tłum. S. Królak, Warszawa 2006
• Szyici, http://portalwiedzy.onet.pl/62356,szyici,haslo.html
• T. Coville, Najnowsza historia Iranu. Republika Irańska, tłum. K. Pachniak, Warszawa 2009
• W. Grabowski, Fundamentalizm islamski na Bliskim Wschodzie, Gdańsk 2013
• Z. Landowski, Świat arabski. Leksykon. Historia, gospodarka, kultura, Warszawa 2008

Identifiers

ISSN

1233-9717