Składnice zbiorów Pruskiej Biblioteki Państwowej na Dolnym Śląsku w czasie II wojny światowej

• Authors: Kudelski Jarosław Robert

Title variants

EN

Repositories of the Berlin State Library collection in Lower Silesia during the World War II

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

German cultural institutions had been conducting preparations to secure their collections in the event of a war since mid-1930s. The Prussian State Library, the holdings of which included the most precious German manuscripts and prints, was one of those institutions. Air attacks carried out on the capital of the Third Reich triggered the decision to evacuate the collection to Thüringen, Brandenburg, Pomerania and Lower Silesia. Largest deposits had been located in the latter. The unique heritage items stored there included medieval manuscripts, prayer books, music autographs and newspaper yearbooks as well as letters and private documents of many prominent representatives of German culture and art. Those items were evacuated, among other places, to Fürstenstein (Książ) Gießmannsdorf (Gościszów), Gröditzburg (Grodziec), Grüssau (Krzeszów), Fischbach (Karpniki) and Hirschberg (Jelenia Góra). The evacuation was conducted in cooperation with the heritage conservator for Lower Silesia, professor Günther Grundmann. With his assistance, in the course of a few years, a unique collection was created in Lower Silesia. Towards the end of the war the collection was deprived of proper care, as the authorities lacked resources to secure it. This resulted in the destruction of some items during military actions. The remaining parts of the collection had been taken over by Polish officials and were transferred to library collections in Krakow, Warszawa, Olsztyn, Toruń, Lublin and Łódź.

Keywords

EN

Berlin State Library; Evacuation of cultural goods Repositories of cultural goods; Silesia; Restitution; Wartime losses

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2016
• Volume: 1
• Pages: 263-275

Contributors

author

Kudelski Jarosław Robert

References

• W. Kieszkowski, Składnica muzealna Paulinum, „Pamiętnik Związku Historyków Sztuki i Kultury”, Warszawa 1948, tom 1.
• J.M. Kowalski, J.R. Kudelski, R. Sulik, Lista Grundmanna. Tajemnice skarbów Dolnego Śląska, Warszawa 2015.
• J.M. Kowalski, J.R. Kudelski, Złoto generałów. Służby specjalne PRL na tropie skarbów III Rzeszy, Kraków 2009.
• P. Lechowski, Sporna Berlinka. Kontrowersje wokół zbiorów byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, „Biuletyn EBIB”. Nr 8/2008 (99).
• D. Nellessen, Von Baudenkmälern zu Baudenkmalen. Die Entwicklung des Denkmalrechts im Land Berlin von 1949 bis heute, Berlin 2009.
• Ch. Norris, The Disaster at Flakturm Friedrichshain; a Chronicle and List of Paintings, „The Burlington Magazine”, nr 597/1952.
• R. Nowicki, Aleksander Birkenmajer jako wizytator Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu, „Biblioteka”, nr 17/2013.
• R. Nowicki, Zabezpieczanie księgozbiorów po II wojnie światowej w Polsce, „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”, Seria XI, 2005.
• M. Olczak, Grodziec. Przewodnik historyczny, Warszawa 2000.
• Z. Pietrzyk, Zbiory z byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Bibliotece Jagiellońskiej, „Alma Mater”, nr 100/2008.
• W. Schochow, Bücherschicksale: Die Verlagerungsgeschichte Der Preubischen Staatsbibliothek, Berlin 2003.
• W. Schochow, Die Dienststelle Hirschberg (1944-1945), Berlin 1994.
• K. Trautz, Die Preussische Staatsbibliothek in Hirschberg im Riesengebirge zur zeit des zweiten grossen krieges, 1944-1945, Berlin 1950.