Sprawcy przestępstw motywowanych uprzedzeniami przeciwko cudzoziemcom

• Authors: Klaus Witold

Title variants

EN

The perpetrators of bias crimes against immigrants

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na poziom uprzedzeń i ksenofobii w społeczeństwach wpływa nie tyle liczba imigrantów, którzy mieszkają w danym kraju, a raczej poczucie zagrożenia, jakie panuje w danym społeczeństwie przed napływem imigrantów. Stąd poziom uprzedzeń jest wyższy w tych społeczeństwach, które są bardziej homogeniczne. Potwierdzają to wyniki badań nad polskimi uprzedzeniami w stosunku do muzułmanów czy ogólnie wobec imigrantów. Badania kryminologiczne pokazują silny związek między ksenofobicznymi postawami rodziny sprawców a popełnianiem przez nich czynów na tle uprzedzeń. Sprawcami tych czynów są przede wszystkim działający w grupie młodzi mężczyźni (poniżej 25 lat), a podstawowymi motywacjami ich czynów jest poszukiwanie wrażeń (połączone ze spożyciem alkoholu) czy też specyficznie rozumiana próba ochrony społeczeństwa przed napływem Obcych. Ważnym motorem działań sprawców jest także przekonanie, że za pokrzywdzonymi nikt się nie ujmie – ani policja, ani społeczeństwo.

EN

The level of biases and xenophobic attitudes in a society is influenced mostly by the fear towards immigrants and their influx instead of the real number of immigrants residing in a particular country. That’s why the level of bias towards the Others is much higher in homogeneous societies. The results of Polish opinion polls research on bias attitudes of our society towards Muslims or immigrants echo these findings. In the criminological research we find strong relations between xenophobic attitudes of the family of the perpetrator and acts of bias violence committed by the latter. Biased crimes are usually committed by young males (under 25 years old), and the main 78 motivation of their actions is either thrill (usually connected with the consumption of alcohol) or specifically understood defence of their community from the Others and their presence. An important factor of the perpetrators’ behaviour is also the conviction that no one will stand up for the victims, neither the police, nor the society.

Keywords

PL

przestępstwa motywowane uprzedzeniami; przemoc na tle uprzedzeń; przemoc przeciw cudzoziemcom; sprawcy przemocy motywowanej uprzedzeniami

EN

bias crimes; biased violence; violence against immigrants perpetrators of bias crimes

• Publisher: Polskie Towarzystwo Kryminologiczne im. prof. Stanisława Batawii
• Journal: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego im. prof. Stanisława Batawii
• Year: 2016
• Issue: 23
• Pages: 57-78

Contributors

author

Klaus Witold

• Zakład Kryminologii Instytutu Nauk Prawnych PAN

References

• Abu-Ras W., S.H. Abu-Bader, The Impact of the September 11, 2001, Attacks on the Well-Being of Arab Americans in New York City, “Journal of Muslim Mental Health” 2008, nr 3.
• Ahmed S., Who Knows? Knowing Strangers and Strangerness, “Australian Feminist Studies” 2000, vol. 15, no 31.
• Anacka M., Cudzoziemcy w Polsce (2003-2014). Podstawowe statystyki z komentarzem, Warszawa 2015, niepublikowany.
• Appadurai A., Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu, Warszawa 2009.
• Badanie na temat postaw wobec cudzoziemców w Polsce. Ipsos dla IOM. Warszawa, wrzesień 2016, http://poland.iom.int/sites/default/files/IOM_Cudzoziemcy_raport_IX_2016.pdf [dostęp: 27.12.2016].
• Bertram Ł., M. Jędrzejek, Islamskie hordy, azjatycki najazd, socjalny dżihad. Jak polskie media piszą o uchodźcach? Analiza specjalna, „Kultura Liberalna” 14.10.2015, http://obserwatorium.kulturaliberalna.pl/raport/islamskie-hordy-azjatycki-najazd-socjalny-dzihadjak-polskie-media-pisza-o-uchodzcach-uchodzcy/ [dostęp: 30.12.2016].
• Bieńkowska E., Przestępstwa z nienawiści w polskim prawie karnym (uwagi de lege lata i de lege ferenda), w: L. Mazowiecka (red.), Ofiary przestępstw z nienawiści, Warszawa 2013.
• Bilewicz M., Psychologiczne źródła dystansu. Czyli dlaczego unikamy kontaktu z obcymi?, „Nauka” 2016, nr 2.
• Błachut J., A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Gdańsk 2000.
• Bodnar A., M. Jagielski, Postępowania w sprawach przestępstw motywowanych nienawiścią, w: A. Rutkowska (red.), Przestępstwa z nienawiści w Polsce na podstawie akt sądowych z lat 2007–2009, Stowarzyszenie „Otwarta Rzeczpospolita”, Warszawa 2010.
• Chakraborti N., J. Garland, Hate Crime. Impact, Causes and Responses, Sage Publishing 2009.
• Feliksiak M., Zagrożenie terroryzmem, „Komunikat z badań” 127/2016, CBOS, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_127_16.PDF [dostęp: 27.12.2016].
• Gliszczyńska A., K. Sękowska-Kozłowska, R. Wieruszewski, Monitorowanie treści rasistowskich, ksenofobicznych i antysemickich w polskiej prasie i publikacjach – część II, Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Poznań 2008.
• Gliszczyńska A., K. Sękowska-Kozłowska, R. Wieruszewski, Monitorowanie treści rasistowskich, ksenofobicznych i antysemickich w polskiej prasie, Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Poznań 2007.
• Goodey J., Racist Crime in the European Union: Historical Legacies, Knowledge Gaps, and Policy Development, w: J. Goodey, K. Aromaa (red.), Hate Crime. Papers from the 2006 and 2007 Stockholm Criminology Symposiums, Helsinki 2008.
• Górny A., R. Stefańska, A. Piekut, M. Kindler, M. Szulecka, Wybrane aspekty integracji imigrantów: w poszukiwaniu mechanizmów sprzyjających dalszemu napływowi cudzoziemców do Polski, w: A. Górny, I. Grabowska-Lusińska, M. Lesińska, M. Okólski (red.), Transformacja nieoczywista. Polska jako kraj imigracji, Warszawa 2010.
• Grzymała-Kazłowska A., Konstruowanie „innego”. Wizerunki imigrantów w Polsce, Warszawa 2007.
• Hall D., A. Mikulska-Jolles, Uprzedzenia, strach czy niewiedza? Młodzi Polacy o powodach niechęci do przyjmowania uchodźców, „Analizy Raporty Ekspertyzy” 2016, nr 1, http://interwencjaprawna.pl/docs/ARE-116-uprzedzenia-mlodych-polakow.pdf [dostęp: 27.12.2016].
• Hate Crime Law. A Practical Guide, OSCE ODIHR, Warszawa 2009.
• Jóźwiak I., J. Konieczna-Sałamatin, M. Tudorowski, „Bez cudzoziemców bylibyśmy ubożsi”. Wizerunek obcokrajowców na łamach polskiej prasy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2010, http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/1307065920.pdf [dostęp: 30.12.2016].
• Kącki M., Białystok. Biała siła, czarna pamięć, Wołowiec 2015.
• Karsznicki K., Przestępstwa popełniane z pobudek rasistowskich lub ksenofobicznych, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 2.
• Klaus W., „Obcy” w społeczeństwie – kreowanie inności i wykorzystywanie wizerunku Obcego, w: K. Buczkowski, W. Klaus, P. Wiktorska, D. Woźniakowska-Fajst (red.), Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości, Warszawa 2017.
• Klaus W., Cudzoziemki jako osoby doświadczające przemocy motywowanej uprzedzeniami w Polsce, w: L. Mazowiecka, W. Klaus, (red.), Wiktymologia. Księga pamiątkowa Prof. Ewy Bieńkowskiej, Warszawa 2017 (w druku).
• Klaus W., J. Frelak, (red.), Metodologia przygotowania bazy danych do identyfikacji zdarzeń o charakterze dyskryminacyjnym, ksenofobicznym czy rasistowskim, Warszawa 2010, http://interwencjaprawna.pl/docs/metodologia-przygotowania-bazy.pdf [dostęp: 27.12.2016].
• Klaus W., Przemoc wobec migrantek przymusowych w Polsce – charakterystyka zjawiska, w: W. Klaus (red.), Bezpieczny dom? Przemoc fizyczna i symboliczna wobec uchodźczyń i uchodźców, Warszawa 2014.
• Klaus W., Przestrzeganie praw pracowników migrujących przez polskich pracodawców, w: W. Klaus (red.) Ziemia obiecana? Warunki pracy cudzoziemców w Polsce, Warszawa 2011.
• Klaus W., Zagrożenie dla migrantów ze strony przedstawicieli ruchów i organizacji skrajnych w Polsce, Warszawa 2013.
• Kossowska A., A. Mościskier, Grupy rówieśników a przestępczość młodzieży, w: J. Jasiński (red.), Zagadnienia nieprzystosowania społecznego i przestępczości w Polsce, Wrocław-WarszawaKraków-Gdańsk 1978.
• Kowalczyk K., S. Sobiecka, R. Stalmach, Polacy o uchodźcach – w internecie i w „realu”, „Komunikat z badań” 149/2015, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_149_15.PDF [dostęp: 27.12.2016].
• Kowalski S., M. Tulli, Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Warszawa 2003.
• Lesińska M., Populizm a kwestia migracji we współczesnej Europie, w: J.-M. De Waele, A. Pacześniak (red.), Populizm w Europie. Defekt i przejaw demokracji?, Warszawa 2010.
• Marx G.T., Ironies of Social Control: Authorities as Contributors to Deviance through Escalation, Nonenforcement and Covert Facilitation, “Social Problems” 1981 ,vol. 28, Nr 3.
• McDevitt J., J. Levin, J. Nolan, S. Bennett, Hate Crime Offenders, w: N. Chakraborti (red.), Hate Crime. Concepts, policy, future directions, Willan Publishing 2010.
• McDevitt J., J. Levin, S. Bennett, Hate Crime Offenders. An Expanded Typology, w: B. Perry (red.), Hate and Bias Crime. A Reader, New York-London 2003.
• Mikulska A., Rasizm w Polsce. Raport z badań wśród osób, które doświadczyły przemocy ze względu na swoje pochodzenie etniczne, rasowe lub narodowe, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2010.
• Mrozowski M., Obrazy cudzoziemców i imigrantów w Polsce w prasie polskiej, w: K. Iglicka (red.), Integracja czy dyskryminacja? Polskie wyzwania i dylematy u progu wielokulturowości, Warszawa 2003.
• Omyła-Rudzka M., Stosunek do innych narodów, „Komunikat z badań” 53/2016, CBOS, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_053_16.PDF [dostęp: 27.12.2016].
• Omyła-Rudzka M., Stosunek do przyjmowania uchodźców, „Komunikat z badań” 153/2016, CBOS, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_153_16.PDF [dostęp: 27.12.2016].
• Ostrowski Ł., Mowa o rasizmie. Pojęcie rasizmu we współczesnej polskiej prasie antyfaszystowskiej i skrajnie nacjonalistycznej, Warszawa 2009.
• Pędziwiatr K., Islamofobia jako nowy wymiar lęków i obaw Polaków, w: R. Kusek, J. Purchla, J. Sanetra-Szeliga (red.), Narody i stereotypy 25 lat później. Nowe granice, nowe horyzonty, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2015.
• Public attitudes to immigration, Findings from Ipsos’s Global @dvisor, Ipsos Global @dvisor 2011, http://www.ipsos-mori.com/Assets/Docs/Polls/ipsos-global-advisor-wave-22-immigrationjuly-2011.pdf [dostęp: 30.12.2016].
• Średziński M., Afryka i jej mieszkańcy w polskich mediach. Raport z monitoringu polskich mediów, Fundacja Afryka Inaczej, Warszawa 2011.
• Średziński P. (red.), Badanie opinii publicznej na rzecz integracji obywateli państw afrykańskich w Polsce, Fundacja „Afryka Inaczej”, Warszawa 2010.
• Trends in International Migrant Stock: The 2008 Revision, dostępne na: http://esa.un.org/migration/index.asp?panel=2 [dostęp: 30.12.2016].
• Uchodźcy w oczach mieszkańców Warszawy i Góry Kalwarii. TNS OBOP dla Polskiej Akcji Humanitarnej, TNS OBOP, Warszawa 2008.
• Vysotsky S., E. Madfis, Uniting the Right: Anti-Immigration, Organizing and the Legitimization of Extreme Racist Organizations, “Journal of Hate Studies” 2014-15, vol. 12.
• Winiarska A., Cudzoziemcy w Warszawie: mapa obecności, w: M. Dudkiewicz (red.), Cudzoziemcy w Warszawie, czyli jak zmierzyć się z nieuniknionym. Raport, Warszawa 2016.
• Ząbek M., Afrykanie w Polsce. O stosunkach rasowych we współczesnym społeczeństwie polskim, w: A. Jasińska-Kania, S. Łodziński (red.), Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce – mniejszości narodowe, imigranci, uchodźcy, Warszawa 2009.
• Zick A., B. Küpper, A. Hövermann, Intolerance, Prejudice and Discrimination: A European Report, Berlin 2011, http://library.fes.de/pdf-files/do/07908-20110311.pdf [dostęp: 30.12.2016].