Zmiany hormonalne u kobiet w wieku średnim a ich funkcjonowanie psychospołeczne

• Authors: Jarecka Karolina

Title variants

EN

Hormonal changes in women of middle age and their psychosocial functioning

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozwój kobiet w średniej dorosłości związany jest z właściwymi dla tego okresu życia zmianami hormonalnymi prowadzącymi do menopauzy. Menopauza, pomimo że stanowi jeden z okresów cyklu płciowego, zwykle łączona jest ze starzeniem się i tym samym oceniana jako niekorzystny dla kobiet „wariant normy” – okres wielu strat. Czynniki psychospołeczne: poczucie kryzysu wieku średniego, niesprzyjające społeczno-kulturowe warunki życia oraz negatywna postawa wobec menopauzy wydają się równie istotnym obciążeniem jak czynniki hormonalne, decydując o przebiegu okresu średniej dorosłości i nasileniu objawów menopauzalnych.

EN

The development of women in middle adulthood is associated with appropriate, for this period of life, hormonal changes leading to menopause. Menopause, although it is one of the natural and inevitable stages in a woman’s life, is usually combined with aging and therefore assessed as an unfavorable “standard variant” – a period of many losses. Psychosocial factors: a sense of middle age crisis, unfavorable socio-cultural conditions of life and the negative attitude towards menopause seem to be as important a burden as hormonal factors, deciding on the course of the middle adulthood period and the intensity of menopausal symptoms.

Keywords

PL

kobiety; średnia dorosłość; menopauza; zmiany hormonalne; zmiany psychospołeczne

EN

women; middle adulthood; menopause; hormonal changes; psychosocial changes

• Publisher: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: Psychologiczne Zeszyty Naukowe
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 51-66

Contributors

author

Jarecka Karolina

• Uniwersytet Łódzki

References

• Alwi, S., Lee, P., Awi, I., Mallik, P., Haizal, M. (2009). The menopausal experience among Indigenous women of Sarawak, Malaysia. Climacteric, 12, 548-556.
• Ande, A.B., Omu, O.P., Ande, O.O., Olagbuji, N.B. (2011). Features and perceptions of menopausal women in Benin City, Nigeria. Annals of African Medicine, 10, 4, 300-304.
• Andrasiak-Mamos, E., Sowińska-Przepiera, E. Syrenicz, A. (2009). Podstawowe wiadomości o anatomii i fizjologii gonad. W: A. Syrenicz (red.). Endrokrynologia w codziennej praktyce lekarskiej(361-371). Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
• Avis, N.E., Assmann, S.F., Kravitz, H.M., Ganz, P.A., Ory, M. (2004). Quality of life in diverse groups of midlife women: Assessing the influence of menopause, health status and psychosocial and demographicfactors. Quality of Life Research, 13, 933-946.
• Asadi, M., Jouyandeh, Z., Nayebzadeh, F. (2012). Prevalence of menopause symptoms among Iranian women. Journal of Family and Reproductive Health, 6, 1, 1-3.
• Barthalow Koch, P., Kernoff Mansfield, P., Thurau, D., Carey, M. (2005). “Feeling Frumpy”: The relationships between body image and sexual response changes in midlife women. The Journal ofSex Research, 42, 3, 215-223.
• Biały, K. (2003). Dbałość o własną sylwetkę. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS, www.cbos.pl.
• Bielawska-Batorowicz, E, Cieślik, I, Cwalina, E. (2003). Rola płci i wieku w tworzeniu obrazu kobiety w okresie menopauzy. Przegląd Menopauzalny, 6, 68-73.
• Bielawska-Batorowicz, E. (2005a). Koncepcje menopauzy, Część I: Ujęcie demograficzne i kulturowe.Przegląd Menopauzalny, 2, 10-18.
• Bielawska-Batorowicz, E. (2005b). Koncepcje menopauzy, Część II: Ujęcie ewolucyjne i rozwojowe.Przegląd Menopauzalny, 4, 32-37.
• Bielawska-Batorowicz, E. (2005c). Występowanie objawów uznanych za typowe dla menopauzy u kobiet i mężczyzn w wieku 45-55 lat. Przegląd Menopauzalny, 1, 53-60.
• Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
• Bielawska-Batorowicz, E. (2013). The psychology of the menopause: The experiences during the transition and individual conceptualization of menopause. Springer Science+Business Media New York.
• Bielawska-Batorowicz, E. (2016). Psychologiczne aspekty menopauzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bińkowska, M. (2011). Menopauza. W: W. Zgliczyński (red.). Wielka Interna. Endokrynologia, 2 (609-619). Warszawa: Wydawnictwo Medical Trybune.
• Bölgesinde, M., Klimakterik, Y., Kadinlannda, D., Kalitesini, Y., Faktörler, E. (2010). Factors affecting the quality of life in climacteric women in Manisa region. Trakya Üniversitesi Tip FakültesiDergisi, 27(2), 111-116.
• Brzezińska, A. (2007). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Budako Glu, I.I., Özcan, C., Ero Glu, D., Yanik, F. (2007). Quality of life and postmenopausal symptoms among women in a rural district of the capital city of Turkey. Gynecological Endocrinology,23(7), 404-409.
• Buss, D. (2000). Ewolucja pożądania. Gdańsk: GWP.
• Cajdler-Łuba, A., Sobieszczańska-Jabłońska, A., Nadel, I., Salata, I. (2006). Co to jest menopauza? W:A. Lewiński (red.). Menopauza bez tajemnic (13-22). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Caylan, A., Aydemir, I., Dagdeviren, M., Akturk, Z., Set, T., Oztora, S., Enec Can, F. (2011). Evaluation of health related quality of lıfe among perımenopausal Turkish women. HealthMED, 5 ,4, 741-752.
• Chen, Y., Lin, S.Q., Wei, Y., Gao, H.L., Wu, Z.L. (2007). Menopause-specific quality of life satisfaction in community-dwelling menopausal women in China. Gynecological Endocrinology, 23(3), 166-172.
• Conde, D.M., Pinto-Neto, A.M., Sanos-Sa, D., Costa-Paiva, L., Martinez, E.Z. (2006). Factors associated with quality of life in a cohort of postmenopausal women. Gynecological Endocrinology,22(8), 441-446.
• Czarnecka-Iwańczuk, M., Stanisławska-Kubiak, M., Mojs, E., Wilczak, M. Samborski, W. (2012).
• Objawy menopauzy a satysfakcja z życia i samoocena wśród kobiet. Przegląd Menopauzalny, 6,468-473.
• Čiarbić, M, Pokrywka, L. (2010). Piękno ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Davis, S. (1996), Zdrowie kobiety – menopauza. Gdańsk: Wydawnictwo Via Medica.
• Dębski, R. (2011). Diagnostyka endrokrynologiczna w ginekologii. W: W. Zgliczyński (red.). Wielka interna. Endokrynologia, 2 (541-548). Warszawa: Wydawnictwo Medical Trybune Polska.
• Dillaway, H.E., Burton, J. (2011). “Not done yet?!” Women discuss the “end” of menopause . Women’s Studies, 40, 149-176.
• Dykes, K., Slade, P., Haywood, A. (2011). Long term follow-up of emotional experiences after termination of pregnancy: women’s views at menopause. Journal of Reproductive and Infant Psychology,29, 1, 93-112.
• Głębocka, A. (2009). Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Głębocka, A., Wiśniewska, A. (2005). Psychologiczny portret kobiet otyłych. W: A. Głębocka, J. Kubalt (red.). Wizerunek ciała. Portret Polek (63-83). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Główny Urząd Statystyczny. Departament Badań Demograficznych (2012). Wyniki wstępne Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. Materiały z konferencji prasowej.
• Izdebski, Z. (2004). Jesteśmy atrakcyjne, ale… badania OBOP, www.tns-global.pl
• Jung, C.G. (1981). Archetypy i symbole. Pisma wybrane. Warszawa: Czytelnik
• Karasek, M. (2006). Konsekwencje starzenia się populacji światowej. W: A. Lewiński (red.), Menopauza bez tajemnic (9-12). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Kaczmarek, M. (2007a). Określenie wieku menopauzy naturalnej w populacji polskich kobiet. Przegląd Menopauzalny, 2, 77-82.
• Kaczmarek, M. (2007b). Zróżnicowanie wieku menopauzy naturalnej wśród polskich kobiet ze względu na historie okresu rozrodczego. Przegląd Menopauzalny, 2, 69-76.
• Kapliński, A., Kula, K., Sawicki, A. (1998). Menopauza i starzenie się męskiego układu płciowego.W: T. Romer (red.). Endokrynologia kliniczna dla ginekologa, internisty, pediatry (508-513). Warszawa:Springer PWN.
• King, L., Ells, J., Burton, Ch. (2007). Pojęcie dobrego życia w ujęciu szerokim i wąskim. W: P. Linley, S.Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (19-40). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kępiński, A. (2012). Lęk. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Kubacka-Jasiecka, D. (1997). Z psychologii kryzysu. W: D. Kubacka-Jasiecka, A. Lipowska-Teutsch(red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej (11-29). Kraków: WydawnictwoAAL.
• Lai, J.N., Chen, H.J., Chen, C.M., Chen, P.C., Wang, J.D. (2006). Quality of life and climacteric complaints amongst women seeking medical advice in Taiwan: assessment using the WHOQOLBREFquestionnaire. Climacteric, 9, 119-128.
• Mandal, E. (2003). Kobiecość i męskość. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
• Manesh, M.J., Moghadam, Z.B. (2011). The experiences of menopause through the lens of Iranianwomen: Content Analysis Study. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(8), 1543-1548.
• Marnocha, S.K., Bergstrom, M., Dempsey, L.F. (2011). The lived experience of perimenopause and menopause. Contemporary Nurse, 37(2), 229-240.
• Mimoun, S. (1994). Choroba duszy, czy ciała? Zaburzenia psychosomatyczne u kobiet. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Nisar, N., Sohoo, N.A. (2010). Severity of Menopausal symptoms and the quality of life at different status of menopause: a community based survey from rural Sindh, Pakistan. International Journalof Collaborative Research on Internal Medicine & Public Health, 2, 5, 118-130.
• Olejnik, M. (2011). Średnia dorosłość. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (312-325).Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Oleś, P. (2000). Psychologia przełomu połowy życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Oyediji, E.F., Amosu, A.M., Atulomah, N.O.S., Thomas, M.A., Ojo, E.S. (2011). Impact of knowledge and awareness on the ability to cope with menopause among bodija market women in IbadanOyo State, Nigeria. Archives of Applied Science Research, 3(5), 179-190.
• Pertyński, T. (2006). 1000 kroków przed nocą. Wysokie Obcasy, 16, 28-32.
• Płużek, Z. (1997). Kryzysy psychologiczne i rodzaje kryzysów osobowościowych. W: D. Kubacka-Jasiecka,A. Lipowska-Teutsch (red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej (31-43). Kraków: Wydawnictwo ALL.
• Raport WHO – Światowej Organizacji Zdrowia (2001). Badania nad menopauzą w latach 90. Łódź:Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera.
• Sagdeo, M.M., Arora, D. (2011). Menopausal symptoms: A comparative study in rural and urban women. JK Science, 13, 1, 23-26.
• Schneider, H.P.G., MacLennan, A., Feeny, H. (2008). Assessment of health related – quality of life in menopause and aging. Climacteric, 11, 93-107.
• Sęk, H.(2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Skałba, P. (2008). Endokrynologia ginekologiczna. Warszawa: PZWL
• Skałba, P. (2012). Choroby jajników. W: P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych (1261-1273). Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna.
• Stachoń, A.J. (2013). Ocena odczuwania wybranych objawów w zależności od fazy klimakterium i charakteru menopauzy. Przegląd Menopauzalny, 4, 315-320.
• Straś-Romanowska, M. (2000). Późna dorosłość. Wiek starzenia się. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, 2 (263-292). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Strzelecki, W., Cybulski, M., Strzelecka, M., Dolczewska-Samela, A. (2007). Zmiana wizerunku medialnego kobiety a zaburzenia odżywiania we współczesnym świecie. Nowiny Lekarskie, 76, 2, 173-181.
• Skrzypulec, V. (2010). Seksualność kobiet w okresie klimakterium. W: Z. Lew-Starowicz, V. Skrzypulec (red.), Podstawy seksuologii (138-145). Warszawa: PZWL.
• Sowińska-Przepiera, E., Syrenicz, A. (2009). Menopauza i okołomenopauzalny okres przejściowy.W: A. Syrenicz (red.), Endokrynologia w codziennej praktyce lekarskiej (438-452). Szczecin:Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
• Vaillant, G. (2007). Pozytywne starzenie się. W: A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (334-361). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Vesco, K.K., Haney, E.M., Humphrey, L., Fu, R., Nelson, H.D. (2007). Influence of menopause on mood: a systematic review of cohort studies. Climacteric, 10, 448-465.
• Wołczyński, S. (2011). Podstawowe wiadomości o cyklu płciowym. W: W. Zgliczyński (red.), Wielka interna. Endokrynologia, 2 (533-541). Warszawa: Wydawnictwo Medical Trybune.
• World Health Organization (2001). Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of WHO Consultation. Geneva.
• Ziółkowska, B. (2005). Środkowy okres dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? W: A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa (rozdz. 16).Gdańsk: GWP.