„Uwolnij się”- grupa wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie: Prezentacja i ewaluacja programu realizowanego w warunkach izolacji więziennej.

• Authors: Fenik-Gaberle Katarzyna , Kałucka Renata , Lizińczyk Sebastian

Title variants

EN

“Free Yourself”- support group for victims of domestic violence: Presentation and evaluation of the program implemented in prison setting.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jak pokazują statystyki Służby Więziennej, liczba osadzonych w polskich więzieniach to ponad ok. 70 tys. osób. Wśród tej liczby mniej niż 5 proc. to skazane kobiety. Wiele kobiet, zanim dokonało czynów karalnych, doświadczało przemocy (było jej ofiarami). Dla wielu z nich dokonane przestępstwa były formą skrajnie niekonstruktywnej strategii radzenia sobie z długotrwale doświadczanym stresem. Artykuł podejmuje analizę strategii pracy z takimi osobami, tj. ze skazanymi kobietami doznającymi przemocy domowej jeszcze przed popełnieniem przestępstwa i odbywaniem kary pozbawienia wolności. Analiza polskiej literatury przedmiotu ujawnia, iż choć w Polsce przeprowadzono wiele badań i analiz dotyczących zjawiska przemocy, to znalezienie wytycznych, rekomendacji czy konkretnych scenariuszy zajęć grupowych dla osób doświadczających przemocy jest niezwykle trudne. Autorzy artykułu opracowali program pomocy osadzonym „Uwolnij się”, składający się z rozbudowanej części diagnostycznej (służącej zbadaniu okoliczności związanych z sytuacją doświadczania przemocy) oraz właściwego programu wsparcia grupowego. Jego podstawowym celem jest edukacja w zakresie autodiagnozy i rozpoznawania przemocy, jak również nauka konstruktywnych sposobów radzenia sobie i szukania pomocy. Prezentowany w niniejszym opracowaniu program został poddany także ewaluacji za pomocą opracowanych narzędzi badawczych. Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała pozytywny wpływ zajęć na realistyczne rozumienie zjawiska przemocy oraz identyfikację strategii zaradczych wśród jego uczestniczek. Przemawiają za tym prezentowane poniżej wyniki. Pozytywne oceny uczestniczek dopełniają tego obrazu i potwierdzają, iż program w ocenie absolwentów oceniony został jako przydatny. Otrzymane wnioski wskazują, iż sam moment odbywania kary pozbawienia wolności może być wystarczającą okolicznością do zmotywowania uczestniczek (ofiar przemocy) do zapoczątkowania zmian w sposobie myślenia o sobie samych i swojej przyszłości. Uzyskane wyniki przemawiają za szeroką realizacją takich działań, a sama interwencja niekoniecznie musi być prowadzona tylko w zakładach karnych. Uzyskane wyniki są tym bardziej optymistyczne, że nie mamy tu do czynienia z terapią, lecz z interwencją dużo prostszą i oszczędniejszą, której szeroka implementacja w różnych miejscach wydaje się możliwa bez szczególnych trudności.

EN

According to the Prison Service’s statistics there are approximately 70 thousand individuals detained in Polish prisons, including 5% of female convicts. However, before com- mitting the criminal offence, a number of detained women had been confronted with violence issues (victim role). For many, the offence came as a form of extremely unconstructive strategy of dealing with prolonged stress. The paper attempts at analyzing possible strategies of working with such individuals, i.e. female convicts who had suffered domestic violence before they became criminal offenders and were sentenced to imprisonment. The analysis of Polish writings reveals that although a bulk of research and analyses on violence has been conducted in Poland, it is still very hard to find guidelines, recommendations and specific group session scenarios addressing the needs of those violence victims. As a form of assistance to detainees, the authors have developed the “Free Yourself” program, comprised of a comprehensive diagnostic component (to study the circumstances where violence was experienced) and the group support component. The overarching aim of the program is to educate prisoners in self-diagnosis and in recognizing violence patterns, to teach them constructive ways of addressing the issue and to show them where to look for help. The paper presents the program which was also assessed with dedicated research tools. The statistical analysis confirmed the positive influence of group sessions on participants’ more realistic understanding of violence and their ability to identify remedial strategies. Results discussed below highlight this tendency, while positive feedback from participants complete the picture and confirm that program graduates felt that it was a useful experience. Our results show that imprisonment period itself may be sufficient to encourage participants (victims of violence) to work towards changes in their way of thinking about themselves and their future. These results prove that such programs should be more widespread and that intervention does not have to take place in prison setting. They are even more optimistic as they do not concern the therapy but some easier and more economical measures which can be easily implemented on a wider scale and in various settings.

Keywords

PL

przemoc; ofiary przemocy; praca ze zjawiskiem przemocy w izolacji penitencjarnej

EN

violence; victims of violence; work on past violent experiences in penitentiary isolation

• Publisher: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW
• Journal: Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja
• Year: 2017
• Volume: 33-34
• Pages: 55-82

Dates

published

2017

Contributors

author

Fenik-Gaberle Katarzyna

author

Kałucka Renata

author

Lizińczyk Sebastian

References

• Bernard, Harold S., K. Roy Mackenzie, red. (2000) Podstawy terapii grupowej. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne.
• Błaż-Kapusta, Barbara (2007) Psychoterapia grupowa kobiet z doświadczeniem przemocy w rodzinie. „Niebieska Linia” 5/52/2007.
• Briere, John, Catherine Scott (2010) Podstawy terapii traumy. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia, Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
• Hamby Sherry, David Finkelhor, Heather Turner (2015) Intervention Following Family Violence: Best Practices and Helpseeking: Obstacles in a Nationally Representative Sample of Families With Children. „Psychology of Violence” 5 (3): 325-336.
• Herman, Judith Lewis (1998) Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne.
• Herzberger, Sharon D. (2002) Przemoc domowa: Perspektywy psychologii społecznej. Warszawa: PARPA.
• Jabłońska, Katarzyna (2005) Wywiad z kobietą - ofiarą przemocy domowej. [w:] Katarzyna Stemplewska-Żakowicz, Krzysztof Krejtz, red., Wywiad psychologiczny 3: Wywiad w różnych kontekstach praktycznych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, s. 104-130.
• Kiembłowski, Piotr (2005) Wywiad psychologiczny z ofiarą przemocy seksualnej. [w:] Katarzyna Stemplewska-Żakowicz, Krzysztof Krejtz, red., Wywiad psychologiczny 3: Wywiad w różnych kontekstach praktycznych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, s. 131-165.
• Lizińczyk, Sebastian (2015) Sprawca w więzieniu = koniec przemocy? „Niebieska Linia” 1: 1-4.
• Morrison, James (2016) DSM-5 bez tajemnic: Praktyczny przewodnik klinicystów.Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Nikodemska, Sabina (2002) Przekonania i wartości pomagających ofiarom przemocy. „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia” 3 (24): 1-6.
• Pawlik, Jerzy, red. (2008) Psychoterapia analityczna: Procesy i zjawiska grupowe. Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
• Pospiszyl, Irena (2003) Ofiary chroniczne - przypadek czy konieczność. Warszawa: APS.
• Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie: Poradnik dla konsultantów. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia.
• Stemplewska-Żakowicz, Katarzyna, Krzysztof Krejtz, red. (2005) Wywiad psychologiczny 3: Wywiad w różnych kontekstach praktycznych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Szczęsny, Wiesław Wojciech (2003) Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
• Tutty, Leslie M., Bruce A. Bidgood, Michael A. Rothery. (1993) Support Groups for Battered Women: Research on Their Efficacy. „Journal of Family Violence” 8 (4): 325-343.
• Yalom, Irvin, Molyn Leszcz (2006) Psychoterapia grupowa: Teoria i praktyka.Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Identifiers

ISSN

2300-3952