Rzeczowe zabezpieczenie wierzytelności morskich w międzywojennej Polsce

• Authors: Judyta Dworas-Kulik

Title variants

EN

Physical Collateral for Maritime Claims in the Interwar Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Koszty budowy, zakupu, remontu czy też eksploatacji statku, w szczególności związane z opłatami portowymi, paliwem, wynagrodzeniem dla załogi oraz jej utrzymaniem w trakcie rejsu były bardzo wysokie, dlatego też właściciele statku celem sfinansowania planowanych działań zaciągali kredyty i pożyczki pod zastaw statku lub ładunku. Niewątpliwie rozwój transportu morskiego na przełomie XIX i XX w. przyczynił się do międzynarodowej unifikacji prawa morskiego w zakresie przywilejów na statku i hipoteki morskiej. Potrzeba ujednolicenia przepisów wynikała bowiem z konieczności realnego zapewnienia wierzycielom zaspokojenia ich roszczeń, bowiem różnorodność przepisów poszczególnych państw, szczególnie ilość przywilejów morskich, która powstała pod rządem różnych systemów prawnych, oraz hierarchia ich stosowania ograniczały znaczenie instytucji hipoteki morskiej. Treść przepisów międzynarodowych stała się podstawą do kształtowania polskich przepisów dotyczących rzeczowych zabezpieczeń wierzytelności morskich w okresie PRL. Dodać wypada, iż prawo morskie okresu międzywojennego w dostępnej literaturze przedmiotu jest jedynie sygnalizowane, zatem niniejsze opracowanie ubogaca publikacje dotyczące wierzytelności morskich.

EN

The costs of construction, purchase, renovation or operation of the ship, in particular related to port fees, fuel, crew pay and maintenance during the cruise were very high, therefore the owners of the vessel to finance the planned activities took loans against the ship or cargo . Undoubtedly, the development of maritime transport at the turn of the 19th and 20th centuries contributed to the international unification of maritime law with regard to shipboard privileges and maritime mortgage. The need to harmonize the regulations resulted from the necessity of real assurance for creditors to satisfy their claims, because the diversity of regulations of individual countries, especially the number of maritime privileges that arose under the government of various legal systems and the hierarchy of their application limited the significance of the maritime mortgage institution. The content of international regulations became the basis for shaping Polish regulations regarding tangible security of maritime claims in the period of the PRL. It should be added that the maritime law of the interwar period in the available literature of the subject is only signaled, therefore this publication enriches publications on maritime claims.

Keywords

PL

hipoteka morska; przywilej na statku; bodmeria; zastaw na statku; wierzytelność morska; pożyczka morska

EN

maritime mortgage; privilege on the ship; bodmeria; pledge on the ship; maritime claim; maritime loan

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2018
• Volume: 28
• Issue: 3
• Pages: 35-48

Contributors

author

Judyta Dworas-Kulik

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Adamczak Wojciech, Godecki Zbigniew, Przywileje na statku i hipoteka morska, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1988.
• Adamczak Wojciech: Pojęcie i charakter prawny przywilejów na statku, Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji. Prawo 5 (1977), s. 49-61.
• Adamczak Wojciech: Zarys historii przywilejów na statku, Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji. Prawo 2 (1974), s. 7-15.
• Blicharz Grzegorz: Pożyczka morska w zachodniej tradycji prawnej, Studia Iuridica Miscellanea 58 (2014), s. 9-29.
• Dworas-Kulik Judyta: „Hipoteka morska w Polsce w okresie międzywojennym.” W Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce. Nauki humanistyczne i społeczne. Część I, red. J. Nyćkowiak, J. Leśny, Poznań: Młodzi Naukowcy 2018, s. 122-127.
• Dworas-Kulik Judyta: „Przywilej morski w okresie międzywojennym na tle porównawczym.” Міжнародні відносини: теоретико-практичні аспекти 2 (2018), s. 183-193.
• Jastrzębski Robert: Prawo Prywatne międzydzielnicowe. Zarys problematyki, Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 8 (2015), nr 3, s. 277-298.
• Koziński Mirosław H.: Ewolucja przepisów o hipotece morskiej w prawie polskim, Rejent 107 (2000), nr 3, s. 30-57.
• Leksykon prawa morskiego. 100 podstawowych pojęć, red. D. Pyć, I. Zużewicz-Wiewiórowska, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2013.
• Łopuski Jan: Encyklopedia podręczna prawa morskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1982.
• Matysik Stanisław: Podręcznik prawa morskiego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1967.
• Niemiecki kodeks cywilny wraz z ustawą wprowadzą. Cz. 2, przetł. K. Gerschel, H. Damm, Bydgoszcz: nakładem własnym 1922.
• Niemiecki kodeks handlowy z dnia 10. Maja 1897, z uwzględnieniem ustaw uzupełniających, oprac. T. Zborowski, Poznań: Księgarnia M. Niemierkiewicza 1912.
• Polskie przepisy morskie, oprac. Z. Toczyski, Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1933.
• Sowiński Władysław: Hipoteka morska z punktu widzenia kodyfikacyjnego, Gazeta Sądowa Warszawska LXV (1938), nr 5, s. 67-69.
• Sowiński Władysław: Konwencje Brukselskie z 1924 r. i 1926 r. dotyczące prawa morskiego, Warszawa: s.n. 1938.
• Sowiński Władysław: Prawo handlowe morskie w zarysie, Lwów: Książnica Atlas 1935.
• Winiarski Bohdan: Hipoteka rzeczna w Polsce, Notarjat i Hipoteka 18 (1933), nr 62, s. 12-14.
• Zbiór ustaw ziem zachodnich, t. XVIII: Handlowe i prywatne prawo morskie obowiązujące w Polsce oraz przepisy o polskich statkach handlowych, Poznań: Krajowy Instytut Wydawniczy 1925.
• Zoll Fryderyk: Prawo prywatne międzynarodowe i międzydzielnicowe, Odbitka z „Encyklopedji Podręcznej Prawa Prywatnego”, z. 15 i 16, Warszawa 1936, s. 4-53.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp.2018.28.3-3