Physics at the University of Lviv since the 17th century until the second world war: Addenda to the bibliography

• Authors: Rovenchak Andrij , Kiktyeva Olena

Title variants

PL

Fizyka na Uniwersytecie Lwowskim od XVII wieku do II wojny światowej: dodatki do bibliografii

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

PL

Previously, an attempt was made to compile in a series of papers a complete bibliography of works related to physics at the University of Lviv. The period since the foundation of the University in 1661 until the division of the Chair of Physics in 1872 was discussed by Rovenchak (2014). Special attention was paid to the development of theoretical physics, starting from the first professor, Oskar Fabian (Rovenchak 2009), followed by the famous physicist Marian Smoluchowski (Rovenchak 2012), and finally the Interbellum (Rovenchak 2013). The history of astronomy at the University of Lviv, albeit without a special bibliographic section, is presented by Novosyadlyj (2011) and Apunevych et al. (2011). The development of the experimental physics since 1872 still awaits a detailed study. The present paper will provide some additions to this bibliography: firstly with the descriptions of several missing early works from the 17th and 18th century and then, with a presentation of the activity of Wojciech Urbański. It is followed by a couple of works by Oskar Fabian and Marian Smoluchowski. Finally, minor complements to the bibliographic lists from the 1930s will be made, including popular newspaper articles. We strive to present the bibliographic description as completely as possible, in particular by avoiding abbreviations in names and titles, so that readers can extract any information of their interest. All items were examined de visu except for those marked with an asterisk (*) after the number.

W serii artykułów, jakie ukazały się już kilka lat temu, próbowano sporządzić kompletną bibliografię prac dotyczących fizyki na Uniwersytecie Lwowskim, od jego założenia w 1661 roku do podziału Katedry Fizyki w 1872 roku (Rovenchak 2014). Ponadto szczególną uwagę zwrócono na rozwój fizyki teoretycznej, poczynając od pierwszego profesora, Oskara Fabiana (Rovenchak 2009), poprzez dorobek słynnego fizyka Mariana Smoluchowskiego (Rovenchak 2012) i kończąc badania na okresie międzywojennym (Rovenchak 2013). Opisano również historię astronomii na tej uczelni (Novosedly 2011; Apunevych et al. 2011), jednak bez podania spisu literatury. W niniejszym artykule omówiono więc niektóre uzupełnienia bibliografii. Przede wszystkim opisano kilka brakujących poprzednio dzieł pochodzących z XVII i XVIII wieku. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje rękopis pt. Physica sive scientia naturalis z 1668 roku, ktory pojawił się zaledwie siedem lat po założeniu Uniwersytetu. Więcej miejsca poświęcono również działalności Wojciecha Urbańskiego, którego habilitacja z fizyki matematycznej była najprawdopodobniej pierwszą w monarchii Habsburgów. Dodano także kilka dzieł Oskara Fabiana i Mariana Smoluchowskiego. Wreszcie poczyniono nieznaczne uzupełnienia bibliografii z lat trzydziestych XX wieku, np. dodano popularne artykuły prasowe autorstwa Leopolda Infelda. Zamysłem autorów było przedstawienie opisów bibliograficznych w sposób jak najbardziej kompletny, w szczególności poprzez unikanie skrótów w nazwach i nazwiskach, tak by czytelnicy mogli zdobyć wszelkie interesujące ich informacje na temat publikowanych prac. Wszystkie tytuły zostały sprawdzone de visu, z wyjątkiem dwóch książek XVIII-wiecznych. Łącznie lista dodatków obejmuje 84 podstawowe pozycje oraz 7 pozycji pomniejszych. Rozpoczęto również zbieranie danych na temat prac z fizyki doświadczalnej na Uniwersytecie po 1872 roku, gdyż ten zakres nie został jeszcze opracowany, a historia tej dyscypliny i jej rozwój w tym okresie wciąż czeka na szczegółowe badania.

Keywords

EN

17th century physics; 18th century physics; 19th century physics; 20th century physics; University of Lviv; Wojciech Urbański; bibliography

PL

fizyka XVII wieku; fizyka XVIII wieku; fizyka XIX wieku; fizyka XX wieku; Uniwersytet Lwowski; Wojciech Urbański; bibliografia

• Publisher: Polska Akademia Umiejętności
• Journal: Studia Historiae Scientiarum
• Year: 2016
• Volume: 15
• Pages: 47–73

Dates

published

2016

Contributors

author

Rovenchak Andrij

• Department for Theoretical Physics, Ivan Franko National University of Lviv

author

Kiktyeva Olena

• Department for Theoretical Physics, Ivan Franko National University of Lviv

References

• ANONYMOUS 1873: Dr. fil. Wojciech Urbański. Kłosy: czasopismo ilustrowane, tygodniowe, poświęcone literaturze, nauce i sztuce 17(438), pp. 4, 11–14. Available online: http://sbc.wbp.kielce.pl/dlibra/docmetadata?id=13297 (retrieved: 12/09/2016).
• APUNEVYCH Stepan, LOHVYNENKO Oleksandr, NOVOSYADLYJ Bohdan, KOVALCHUK Marija 2011: First Astronomical Observatory in Lviv. Kinematics and Physics of Celestial Bodies 27(5), pp. 265–272. Available online: http://link.springer.com/article/10.3103%2FS0884591311050023 (retrieved: 12/09/2016).
• de BACKER Augustin et Alois 1836: Bibliothèque des écrivains de la Compagnie de Jésus, ou Notices bibliographiques.Liège:
• Imprimerie de L. Grandmont-Donders, Libraire. Google Books. Availableonline:https://books.google.com.ua/books?id=yTwhonVXwxwC (retrieved:12/09/2016).
• BROWN Józef 1862: Biblioteka pisarzów assystencyi polskiéj Towarzystwa Jezusowego : powiększona dwoma dodatkami, z których pierwszy zawiera polskie i rossyjskie tłomaczenia, drugi wydania pisarzy Towarzystwa Jezusowego do innych assystencyi należących w Polsce i Rossyi. Poznań: w komisie i czciońkami Ludwika Merzbacha. Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa. Available online: http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=11741 (retrieved: 12/09/2016).
• DĄBROWSKI Mirosław 2007: Wojciech Urbański – polski badacz zjawisk elektrycznych. Nauka 2,pp. 151–160. Katalog HINT. Available online: http://hint.org.pl/hid=E20C4 (retrieved: 12/09/2016).
• ENCYKLOPEDIA 2014: Encyсlopedia. L’vivs’kyj nacional’nyj universytet imeni Ivana Franka. T. 2. Lviv: Lviv University Press.
• ESTREICHER Karol 1894: Bibliografia polska. 140,000 druków. Część III. Tom II (Ogólnego zbioru tom XIII). Kraków: czcionkami Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego. Available online: http://www.estreicher.uj.edu.pl/skany/?dir=dane_indeks| 13 (retrieved: 29/12/2016).
• FARRELL Allan P., S.J. (transl.) 1970: The Jesuit Ratio Studiorum of 1599. Washington. Boston College Library. Available online: http://www.bc.edu/sites/libraries/ratio/ratio1599.pdf (retrieved: 12/09/2016).
• FINKEL Ludwik and STARZYŃSKI Stanisław 1894: Historya Uniwersytetu lwowskiego. Cz. I, II. Lwów. Internet Archive. Available online: https://archive.org/details/historyauniwers00stargoog (retrieved: 12/09/2016).
• MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO (MNiSW) 2015: Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 października 2015 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Publikacja dostępna online: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2015/2015/1 (dostęp: 23.11.2016).
• MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO (MNiSW) 2016a: Pismo przewodnie. Konsultacje. Projekt rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Publikacja dostępna online: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//506/12286200/12356608/12356610/dokument224646.pdf (dostęp: 23.11.2016).
• MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO (MNiSW) 2016b: Projekt z dnia 6 czerwca 2016 r. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia … 2016 r. w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Publikacja dostępna online: http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//506/12286200/12356614/1235661 5/dokument224647.pdf (dostęp: 23.11.2016).
• MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO (MNiSW) 2016c: [Pismo w sprawie wycofania „Projektu z dnia 6 czerwca 2016 r. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia … 2016 r. w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym.] Sygn. DN.SJN.5040.276.2016 (28 września 2016 r.).

Identifiers

DOI

10.4467/23921749SHS.16.004.6147