Пoлеміка членів Польського Tовариства Геральдичного над походженням князя Федька Нecвізького (1911-1930)

• Authors: Maryna Babińska

Title variants

EN

Discussions of the Polish Heraldic Committe in 1911 - 1930 on the origin of Duke Fede Nieświzki

• Languages of publication: UK PL RU EN DE FR

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest jednej z największych dyskusji genealogicznych pierwszej połowy XX w. – o pochodzeniu księcia Fedka Nieświzkiego. Protoplasta książęcych dynastii Zbaraskich, oraz pochodzących od nich Wiśniowieckich, Poryckich i Woronieckich, starosta krzemieniecki i bracławski Fedko Nieświzki ( data ur. nieznana – zm. ok. 1442 r.) był jednym z najdzielniejszych uczestników powstania Świdrygiełły. Dyskusja nad jego pochodzeniem rozpoczęta w końcu ХIX w. trwa do dziś. Według tradycji rodowej książąt Zbaraskich, założyciela rodu Fedka Nieświzkiego uważano za potomka syna wielkiego księcia litewskiego Olgierda – Dymitra Korybuta. Jednak opracowania naukowe historyków drugiej połowy XIX w. (K. Stadnickiego i J. Wolffa), stanowczo podważyły oficjalną wersję jego pochodzenia. Najwięcej uwagi zagadnieniu pochodzenia Fedka Nieświzkiego poświęcili członkowie Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, które powstało w 1906 r. we Lwowie ( jako Towarzystwo Heraldyczne ), a od 1925 r. stało się ogólnopolskim centrum badań genealogii, heraldyki, i innych nauk pomocniczych historii. Wśród historyków skupionych w Towarzystwie nie było jednej wersji pochodzenia Fedka; każdy z oponentów przedstawiał własny schemat genezy owego rodu na łamach czasopism Towarzystwa – «Miesięcznika Heraldycznego» i «Rocznika Towarzystwa Heraldycznego». Najwięcej rozpraw poświęconych owemu zagadnieniu opublikował Józef Puzyna. Historyk ten był zwolennikiem starej wersji o pochodzeniu książąt Zbaraskich identyfikując Fedka Nieświzkiego jako Fedora Korybutowicza. Wersję Puzyny przyjęli Antoni Prochaska i Oskar Halecki. Ale w środowisku Towarzystwa nie brakowało też oponentów owej koncepcji; Zygmunt Luba-Radzimiński, Władysław Semkowicz, Kazimierz Sochaniewicz udowodniali, że Fedko Nieświzki i Fedor Korybutowicz byli dwiema różnymi osobami. Artykuł mój omawia zasadnicze dowody i argumenty przedstawicieli obu koncepcji. Osobną uwagę poświęcono charakterystyce obecnego stanu badań tego zagadnienia we współczesnej polskiej i ukraińskiej historiografii

EN

The article is dedicated to one of the biggest genealogical discussions in the first half of the 20th century, i.e. the one about the origin of Duke Fedek Nieświzki. Fedek Nieświzki (date of birth unknown, died ca. 1442), the starost of Kremenets and Bratslav, the progenitor of the princely dynasty of the House of Zbaraski, as well as of, originating from them, the House of Wiśniowiecki, Porycki and Woroniecki, was one of the bravest participants of Švitrigaila’s uprising. The discussion about his origin started in the late 19th century and still lasts. According to the tradition of the line of the House of Zbaraski, the founder of the line of Fedek Nieświzki was Dmitry Kaributas – a descendant of the son of Algirdas, Great Duke of Lithuania. However, the studies of historians from the second half of the 19th century (K. Stadnicki and J. Wolff) invalidated the official version of his origin. The greatest attention to the issue of Fedek Nieświzki’s origin was paid by members of the Polish Heraldic Committee, which was established in 1906 in Lviv (as the Heraldic Committee), and which became a Polish nationwide centre of studies on genealogy, heraldry and other auxiliary sciences of history. Among the Committee’s periodicals there was no one version of Fedek’s origin; in the Committee’s journals – “Heraldic Monthly” and “Heraldic Committee Yearbook” – each of the opponents showed his own schema of the genesis of the line. The greatest number of papers dedicated to the issue concerned were published by Józef Puzyna. This historian was an adherent of the old version of the origin of the Zbaraski princely family, identifying Fedek Nieświzki as Fedor Korybutowicz (Kaributas). This version of Puzyna’s was accepted by Antoni Prochaska and Oskar Halecki. However, among the members of the Committee there were also some opponents of this theory; Zygmunt Luba-Radzimiński, Władysław Semkowicz, Kazimierz Sochaniewicz proved that Fedko Nieświzki and Fedor Korybutowicz (Kaributas) were two different people. My article discusses essential evidence and arguments used by the representatives of both theories. A special attention is paid to the characteristic of the present research on this issue in the contemporary Polish and Ukrainian historiography

Keywords

PL

genealogia; stan badań; Polskie Towarzystwo Heraldyczne; Fedek Nieświezki; XX w

• Publisher: Lublin Genealogical Society, Lublin, Poland
• Journal: Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego
• Year: 2013 (2014)
• Volume: 5
• Pages: 72 - 94

Contributors

author

Maryna Babińska

• Wydział Historii Ukrainy Żytomierskiego Państwowego Uniwersytetu im. Iwana Franki

Identifiers

ISSN

2080 - 9212