"Rozmowa o szczęściu" Nikołaja Karamzina i jej polski przekład

• Authors: Dąbrowska Magdalena

Title variants

EN

Nikolay Karamzin’s "Conversation about happiness" and its Polish translation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł składa się z dwóch części: 1. Omówienie szkicu Rozmowa o szczęściu. Filalet i Melodor (Moskwa 1797) w kontekście całokształtu publicystyki, prozy i poezji Nikołaja Karamzina (szkice Melodor do Filaleta i Filalet do Melodora, O najszczęśliwszym okresie życia; Listy podróżnika rosyjskiego; Do Dmitrijewa...) i rosyjskiej recepcji literatury zachodnioeuropejskiej, 2. Rozpatrzenie z perspektywy historycznoliterackiej przekładu na język polski Rozmowy o szczęściu (aneks do zbioru Sylwestra Wężyka Grozy Myśli niektóre nad zdrożnościami ludzkimi..., Wilno 1840). Rozmowa o szczęściu jest utworem filozoficznym, w publikacji Sylwestra Wężyka Grozy pełni funkcję moralizatorską.

EN

The paper consists of two parts: 1. A presentation of the sketch Conversation about happiness. Philalet and Melodor (Moscow 1797) in the context of Nikolay Karamzin’s journalistic work, prose and poetry (the sketches Melodor to Philalet and Philalet to Melodor, On the happiest lifetime, The letters of the Russian voyager, To Dmitryev...) and the reception of the West-European literature in Russia; 2. An analysis of the Polish translation of the Conversation about happiness (an annex to Some thoughts on the human iniquities... by Sylwester Wężyk Groza, Vilnius 1840) from a literary and historical perspective. The Conversation about happiness is a philosophical work and it serves a moralizing function in Groza’s publication.

Keywords

PL

Oświecenie, Nikołaj Karamzin, Rozmowa o szczęściu, dialog, recepcja, przekład, Sylwester Wężyk Groza, filozofia, moralizatorstwo

EN

Enlightenment, Nikolay Karamzin, Conversation about happiness, dialogue, reception, translations, Sylwester Wężyk Groza, philosophy, moralism

• Publisher: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego
• Journal: Studia Rossica Gedanensia
• Year: 2018
• Issue: 5
• Pages: 221-229

Dates

published

2018-12-30

Contributors

author

Dąbrowska Magdalena

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Lingwistyki Stosowanej, Instytut Rusycystyki, ul. Szturmowa 4, 02-678 Warszawa, Polska

References

• Attridge, D. (2007). Jednostkowość literatury. Przeł. P. Mościcki. Kraków: Universitas.
• Cyceron, Marek Tuliusz (1995). Katon Starszy o starości. Przeł. W. Klimas. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Dąbrowska, M. (2016). Młodość i starość (według) Nikołaja Karamzina. Slavica Wratislaviensia, t. 163 (Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich, t. 12). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 47–58.
• Estreicher, K. (1903). Bibliografia polska. Cz. 3. T. 8 (19). Kraków: Spółka Księgarzy Polskich.
• Heleniusz, E. [Iwanowski, E.] (1876). Wspomnienia lat minionych. T. 1–2. Kraków: [nakł. aut.].
• Kowalczyk, W. (1977). O polskich tłumaczeniach utworów Mikołaja Karamzina. Slavia Orientalis, nr 1, s. 9–10.
• Kowalski, H. (2011). Spokój czy smutek? Koncepcja starości w pismach Marka Tulliusza Cycerona. Vox Patrum, t. 56 (31), s. 119–131.
• Linde, S. B. (1855). Słownik języka polskiego. Wydanie drugie, poprawne i pomnożone. T. 2. Lwów: staraniem i nakładem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. [wyd. 3 fotooffs. – 1951: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy].
• Linde, S. B. (1860). Słownik języka polskiego. Wydanie drugie, poprawne i pomnożone. T. 6. Lwów: staraniem i nakładem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. [wyd. 3 fotooffs. – 1951: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy].
• Stabryła, S. (1995). Wstęp. W: Cyceron, Marek Tuliusz. Katon Starszy o starości. Przeł. W. Klimas. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Stoff, A. (2010). O personalistycznym paradoksie dialogu. W: Krajewska, A., Ulicka, D., Dobrowolski, P. (red.). Dramatyczność i dialogiczność w kulturze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 305–315.
• Śliwińska, I., Stupkiewicz, S. (red.) (1968). Bibliografia literatury polskiej: Nowy Korbut. T. 7 (Romantyzm). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Tokarz, B. (2010). Od dialogu do transgresji. Krajewska, A., Ulicka, D., Dobrowolski, P. (red.). Dramatyczność i dialogiczność w kulturze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 269–282.
• [Wężyk Groza, Sylwester] (1840). Myśli niektóre nad zdrożnościami ludzkimi z dodatkiem Rozmowy o szczęściu przez S.W.G. Wilno: w drukarni Józefa Zawadzkiego, s. 95–120.
• Домбровска, М. (2017). Заметка Н. М. Карамзина „О московском землетрясении 1802 года” в структуре „Вестника Европы”. W: Dohnal, J. (red.). Zlomová období ruské kultury z pohledu literatury (Karamzin, Leskov, Merežkovskij, Babel). Brno: Tribun EU, s. 11–20.
• Карамзин, Н. М. (1797). Разговор о счастии. Филалет и Мелодор. Москва.
• [Карамзин, Н. М.] (1866). Письма Н. М. Карамзина к И. И. Дмитриеву. Санкт-Петербург.
• Карамзин, Н. М. (1984a). Сочинения в двух томах. T. 1–2. Ленинград: Художественная литература.
• Карамзин, Н. М. (1984b). О счастливейшем времени жизни. W: Карамзин, Н. М. Сочинения в двух томах. T. 2. Ленинград: Художественная литература, s. 204–206.
• Карамзин, Н. М. (1984c). Разговор о счастии. W: Карамзин, Н. М. Сочинения в двух томах. T. 2. Ленинград: Художественная литература, s. 190–203.
• Карамзин, Н. М. (1984d). Мелодор к Филалету. W: Карамзин, Н. М. Сочинения в двух томах. T. 2. Ленинград: Художественная литература, s. 178–183.
• Кочеткова, Н. Д. (1984). „Исповедь” в русской литературе XVIII в. W: Прийма, Ф. Я. (red.). На путях к романтизму. Ленинград: Академия наук СССР. Институт русской литературы, s. 71–99.
• Лотман, Ю. М. (1997a). Карамзин. Сотворение Карамзина. Статьи и исследования 1957–1990. Заметки и рецензии. Санкт-Петербург: Искусство – СПБ.
• Лотман, Ю.М. (1997b). Эволюция мировоззрения Карамзина (1789–1803). W: Лотман, Ю. М. Карамзин: cотворение Карамзина: cтатьи и исследования 1957–1990: заметки и рецензии. Санкт-Петербург: Искусство – СПБ, s. 312–348.
• Пономарев, C. (1883). Материалы для библиографии литературы о Н. М. Карамзине: к столетию его литературной деятельности (1783–1883). Санкт-Петербург: Типография Императорскоѻ Академии наук.
• Предтеченский, А. В. (1961). Общественно-политические взгляды Н. М. Карамзина в 1790-х годах. W: Берков, П. Н. (red.). Проблемы русского просвещения в литературе XVIII века. Москва; Ленинград: Издательство Академии наук СССР, s. 63–78.