Trudności w pisaniu i czytaniu dzieci z zaburzeniami rozwoju koordynacji – studium porównawcze

• Authors: Przybyla Olga , Jęczeń Urszula

Title variants

EN

Reading and Writing Difficulties in Children of Developmental Motor Coordination Disorder

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tematem artykułu są trudności w czytaniu i pisaniu występujące u dzieci z rozwojowymi zaburzeniami koordynacji ruchowej. Podstawę analizy tych problemów stanowią badania przeprowadzone przez jedną z autorek artykułu na ośmioosobowej grupie ośmiolatków z neurologiczną diagnozą rozwojowych zaburzeń koordynacji. Przedstawiono, w jaki sposób charakteryzuje się te zaburzenia w klasyfikacji ICD-10 i ICD-11. Zgromadzony materiał badawczy pozwolił dokonać analizy trudności w czytaniu i pisaniu rozpatrywanych wieloaspektowo. Wskazano główne przyczyny problemów w czytaniu i w pisaniu, a także opisano typowe trudności, z którymi borykają się uczniowie z rozwojowymi zaburzeniami koordynacji ruchowej.

EN

The article discusses reading/writing difficulties in children with developmental motor coordination disorder. The analysis of the problems is based on studies conducted by one of the authors in eight-person group of eight years old children of developmental coordination disorder. It presents the manner in which these disorders are characterized in the ICD-10 and ICD-11. The collected research material allowed the analysis of difficulties and the problems and errors made in reading and writing – was the multifaceted assessment of reading/writing difficulties. It indicates the main causes of problems in reading and writing, and also describes the particular course of attaining this ability and typical difficulties encountered by pupils with developmental motor coordination disorder.

Keywords

PL

rozwojowe zaburzenia koordynacji ruchowej (dyspraksja); trudności w czytaniu; trudności w pisaniu

EN

developmental motor coordination disorder (dyspraxia); reading difficulties; writing difficulties

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2020
• Volume: 49
• Issue: 2
• Pages: 155-176

Dates

published

2021-06-02

Contributors

author

Przybyla Olga

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Językoznawstwa

author

Jęczeń Urszula

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Katedra Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Bogdanowicz M., 2001, Realność dysleksji – historia badań, terminologia, definicja. [w:] Zaburzenia mowy. Mowa. Teoria – Praktyka, t. 1, red. S. Grabias. Lublin, s. 376–396.
• Bogdanowicz M., 2003, Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole, t. 2, s. 491–535.
• Boon M., 2010, Understanding dyspraxia: a guide for parents and teachers, Philadelphia.
• Cairney J.A. et al., Developmental coordination disorder and overweight and obesity in children aged 9–14 y, „International Journal of Obesity” 2005, No. 29, p. 369–372.
• Coleman R, et al., 1997, Kinaesthetic acuity in preprimary children at risk of developmental coordination disorder, „Australian Educational and Developmental Psychologist”, Vol. 14, Issue 1, s. 80–86.
• Czabański B., 2000, Kształcenie psychomotoryczne, Wrocław.
• Domagała A., Mirecka U., red., 2017, Zaburzenia komunikacji pisemnej, Gdańsk.
• Francis-Williams J., 1975, Dzieci ze specjalnymi trudnościami w nauce. Wpływ neurorozwojowych zaburzeń na naukę dzieci z prawidłową inteligencją, przeł. M. Gietko, Warszawa.
• Gąsowska T., Pietrzak-Stępkowska Z., 1994, Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Poradnik nauczyciela – reedukatora (cz. 2), Warszawa.
• Geuze R.H., Kalverboer A.F., 1987, Inconsistency and adaptation in timing of clumsy children, „Journal of Human Movement Studies”, Vol. 13, Issue 8, s. 421–432.
• Górniewicz E., 1998, Pedagogiczna diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, Toruń.
• Jęczeń U., Krupa S., 2016, Wady wymowy oraz trudności w czytaniu i pisaniu w grupie osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, „Logopedia Silesiana”, t. 5, s. 275–294.
• Krasowicz G., 1997, Język, czytanie, dysleksja, Lublin.
• Krasowicz-Kupis G., 1999, Rozwój metajęzykowy a osiągnięcia w czytaniu i pisaniu u dzieci 6–9 letnich, Lublin.
• Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM 5, 2018 red. wyd. pol.: P. Gałecki, M. Pilecki, J. Rymaszewska, A. Szulc, S. Sidorowicz, J. Wciórka, Wrocław 2018.
• Malendowicz J., 1978, O trudnej sztuce czytania i pisania, Warszawa.
• Malendowicz J., 1984, Proces czytania i pisania i trudności w jego opanowaniu, [w:] Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Poradnik nauczyciela – reedukatora (cz. 1 – wprowadzenie), red. H. Wasyluk-Kuś. Warszawa, s. 17–34.
• Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych. Rewizja dziesiąta, 1994, przeł. R. Topór-Mądry, C. Brykczyńska i wsp., Kraków.
• Mon-Williams M., 1994, Ophthalmic factors in developmental coordination disorder, „Adapted Physical Activity Quarterly”, Vol. 11, Issue 2, s. 170–178.
• Lorenc Z., Wróbel T., 1990, Nauka czytania i pisania, [w:] Praca nauczyciela i ucznia w klasach 1–3. red. M. Lelonka, T. Wróbel, Warszawa, s. 196–197.
• Parker H.E. et al., 1997, Are motor timing problems subgroup specific in children with developmental coordination disorder?, „Australian Educational and Development Psychologist” 1997, Vol. 14, Issue 1, s. 35–42.
• Piek J.P., Skinner R.A., 1999, Timing and force control during a sequential tapping task in childre with and without motor coordination problems, „Journal of the International Neuropsychology Society”, Vol. 5, Issue 4, s. 320–329.
• Pond D., 1967, Communication disorders in brain-damaged children, „Proceedings of the Royal Society of Medicine”, Vol. 60, Issue 4, s. 343–348.
• Przybyla O., 2007, Trudności w uczeniu się na lekcjach języka polskiego, „Nauczyciel i Szkoła”, nr 3-4 (36-37), s. 283–296.
• Przybyla O., 2011, Przetwarzanie sensoryczne w aspekcie neurorozwojowym a trudności w nabywaniu mowy i języka, „Forum Logopedyczne”, nr 19, s. 102–114.
• Przybyla O., 2016, Zaburzenie rozwoju koordynacji – dyspraksja. Przegląd badań, „Logopedia Silesiana”, t. 5, s. 227–248.
• Przybyla O., 2016a, Studium przypadku dziecka z zaburzeniami motorycznymi o podłożu sensorycznym, „Logopedia Silesiana”, t. 5, s. 357–390.
• Przybyla O., 2018, Trudności w czytaniu i pisaniu dzieci z zburzeniami motorycznymi o podłożu sensorycznym, czyli uczeń z dyspraksją na lekcjach języka polskiego, „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, t. 27, s. 139–162.
• Raynor A.J., 2001, Strength power, and coactivation in children with developmental coordination disorder, „Developmental Medicine and Child Neurology”, Vol. 43, Issue 10, s. 676–684.
• Skrzetuska E., 2005, Przyswajanie pisma przez uczniów ze słabym widzeniem w klasach 1–3, Lublin.
• Volman M.J.M., Geuze R.H., 1998, Stability of rhythmic finger movements in children with a Developmental Coordination Disorder. „Motor Control”, Vol. 2, Issue 1, s. 34–60.
• Wann J.P., Mon-Williams M., Rushton K., 1998, Postural control and co-ordination disorders: The swinging room revisited. „Human Movement Science”, Vol. 17, Issues 4–5, s. 491–514.
• Williams H.G., Wollacott M., 1997, Characteristics of neuromuscular responses underlying posture control in clumsy children, „Motor Development: Research and Reviews”, Vol. 1, s. 8–23.
• Wróbel T., 1985, Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym. Warszawa.
• Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych. ICD-11, http://lista. icd11.pl/ [dostęp: 22.12.2020].

Identifiers

DOI

10.24335/cqdb-6m77