Uwikłania, limity i dylematy odpowiedzialności w perspektywie globalnej

• Authors: Zacher Lech

Title variants

EN

Involvement, Limits and the Dilemmas of Responsibility in the Global Perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The involvement of responsibility is multifaceted and interdisciplinary. Despite a certain universalization and uniformity visible in global interpersonal communication, several current processes of involvement stimulate and intensify it. Societies, nations, social interests, reason of state, culture and worldviews are subject to dispersion, which is why the hybridity of the world and its dwellers that reproduce are also responsible for the “privatization” of the futures (plural form), thus causing its dispersion. Will global responsibility be seen as an expression of global rationality that guarantees survival? It is important that the public sphere does not become, in times when commercialism prevails, privatized and “consumed” and that it would “pay off” to fight for that which can be called the global public good. Paradoxically, the ethics of responsibility can pay off, although not equally for all. Nevertheless, it remains a response to the challenges of the future, threats and risk.

Uwikłania odpowiedzialności są wielostronne i wielodziedzinowe. Pomimo pewnej uniwersalizacji oraz uniformizacji, widocznych chociażby w globalnej komunikacji międzyludzkiej, wiele obecnych procesów uwikłania te stymuluje i wzmaga. Rozproszeniu ulegają społeczności, narody, społeczne interesy, racje stanu, kultury, światopoglądy; dlatego hybrydowość świata i zaludniających go mieszkańców wikła także i odpowiedzialność w „prywatyzację” przyszłości (w liczbie mnogiej) powodując jej rozproszenie. Czy globalna odpowiedzialność będzie postrzegana jako wyraz racjonalności globalnej, zapewniającej przetrwanie? Bardzo ważne, by sfera publiczna nie została – w czasach przewagi komercji – sprywatyzowana i „skonsumowana” i by „opłacało się” walczyć o to, co nazwać można globalnym dobrem publicznym. Paradoksalnie etyka odpowiedzialności może się opłacać, choć nie po równo dla wszystkich. Niemniej pozostaje ona odpowiedzią na wyzwania przyszłości, zagrożenia i ryzyka.

Keywords

PL

odpowiedzialność globalna prospektywność; racjonalność globalna; zróżnicowanie; hybrydowy świat; przypisywanie odpowiedzialności; adekwatność odpowiedzialności; demokratyzacja odpowiedzialności

EN

global responsibility prospectivity; global rationality diversification; hybrid world; ascribing responsibility fairness; democratization of responsibility

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Studies in Global Ethics and Global Education
• Year: 2017
• Issue: 8
• Pages: 3-15

Dates

published

2018-04-30

Contributors

author

Zacher Lech

• Akademia Leona Koźmińskiego, Katedra Nauk Społecznych ul. Jagiellońska 57/59, 03-301 Warszawa

References

• Aboujaoude, E. (2012). Wirtualna osobowość naszych czasów – Mroczna strona e-osobowości. Kraków: Wyd. UJ.
• Agamben, G. (2008). Wspólnota, która nadchodzi. Warszawa: Wyd. Sic!
• Beck, U. (2012). Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa. Warszawa: Scholar.
• Cohen, M.J. i in. (2017). Social Change and the Coming of Post-Consumer Society. New York: Routledge.
• Keane, J. (2004). Global Civil Society?. Cambridge: Cambridge University Press.
• Piekarski, K. (2017). Kultura danych – algorytmy wzmacniające uwagę. Gdańsk: Wyd. Nauk. KATEDRA.
• Rifkin, J. (2016). Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych – Internet przedmiotów. Ekonomia współdzielenia. Zmierzch kapitalizmu. Warszawa: Studio EMKA.
• Rothkopf, D. (2009). Superklasa – Kto rządzi światem?. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Sandel, M.J. (2012). Czego nie można kupić za pieniądze – Moralne granice rynku. Warszawa: Kurhaus.
• Scholte, J.A. (2006). Globalizacja. Sosnowiec: OW „Humanitas”.
• Singer, P. (2006). Jeden świat – Etyka globalizacji. Warszawa: KiW.
• Skleir, L. (1991). Sociology of the Global System. New York – London: Harvester Wheatsheat.
• Taleb, N.N. (2014). Czarny łabędź – O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń. Warszawa: Kurhan.
• Zacher, L.W. (red.). (2006). Gry o przyszłe światy. Warszawa: PAN.
• Zacher, L.W. (2004). Utopijność w myśleniu, organizowaniu i działaniu. W: J. Broda i in. (red.), Organizacje jako utopie (s. 11–27). Zabrze: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nauki Polskiej.
• Zacher, L.W. (2004). Pojęcie globalizacji i jej modele. W: P. Bożyk (red.), Polityka ekonomiczna w warunkach globalizacji (s. 7–21). Warszawa: WSE-I.
• Zacher, L.W. (2015). Utechnicznienie człowieka i marketyzacja jego działalności a kultura przyszłości. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 85, 617–642.
• Zacher, L.W. (2015). Rozdroża globalizacji – Niektóre aspekty racjonalno-etyczne. Dialog Edukacyjny, 3-4(30-31), 9–12.

Notes

DOI: 10.5604/01.3001.0012.0384 URL: https://sgege.aps.edu.pl/resources/html/article/details?id=173124