Exempla i sentencje w mowach sejmowych Adama Kazimierza Czartoryskiego

• Authors: Gonera Marzena

Title variants

EN

Exempla and Sententiae in Adam Kazimierz Czartoryski’s Parliamentary Speeches

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przykłady i sentencje stanowiły ważny element strategii argumentacyjnych wykorzystywanych we wszystkich rodzajach mów (sądowa – obrończa i oskarżycielska; doradcza; okolicznościowa) w epoce oświecenia. Celem rozważań podjętych w artykule jest omówienie – na podstawie doradczych i popisowych mów parlamentarnych Adama Kazimierza Czartoryskiego – roli exemplów i cytatów w XVIII-wiecznej wymowie politycznej. Autorka, posługując się analizą retoryczną, określa ich miejsce w wywodzie retorycznym, źródło oraz budowę i funkcję. Wskazuje również na ich związki z chwytami erystycznymi (communicatio, correctio, interrogatio, etopeja).

EN

Exampla and sententiae were important elements of argumentative strategies used in all types of speech (judicial: closing argument and accusatory; advisory; occasional) in the Enlightenment period. The purpose of the analysis undertaken in this article is to discuss the role of exempla and quotes in the 18th c. political commentary on the basis of advisory and showpiece parliamentary speeches delivered by Adam Kazimierz Czartoryski. The author, using rhetorical analysis, defines their place in the rhetorical argument, as well as their source structure, and function. She also emphasises their relationship with eristic techniques (communicatio, correctio, interrogatio, ethopoeia).

Keywords

PL

Adam Kazimierz Czartoryski; mowa sejmowa; exemplum; sentencja; XVIII wiek; retoryka

EN

Adam Kazimierz Czartoryski; parliamentary speech; exemplum sentence; the 18th century; rhetoric

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2024
• Volume: 115
• Issue: 3
• Pages: 125-139

Dates

printed

2024-09-27

Contributors

author

Gonera Marzena

• Uniwersytet Jana Długosza, Częstochow

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2024.3.9