Lav Diaz, rewolucja i czas mesjański

• Authors: Loska Krzysztof

Title variants

EN

Lav Diaz, Revolution, and Messianic Time

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przyjmując założenie, że rewolucja jest wydarzeniem apokaliptycznym, czyli świeckim wariantem religijnego mesjanizmu (Leszek Kołakowski), autor przygląda się obrazowi antykolonialnego buntu w filmie Lava Diaza Kołysanka do bolesnej tajemnicy (Hele sa hiwagang hapis, 2016). Punktem wyjścia jest tu hipoteza o pokrewieństwie mesjanizmu z radykalnymi ruchami społecznymi w krajach zależnych (Vittorio Lanternari, Eric J. Hobsbawm) oraz koncepcja historii w ujęciu Reynalda C. Ileta, który w książce Pasyon and Revolution zwrócił uwagę na konieczność namysłu nad materiałami pomijanymi w oficjalnej narracji – jak wiersze, pieśni, powieści, listy, podania ludowe – ponieważ pozwalają one na zrozumienie zdarzeń politycznych. Głównym pojęciem operacyjnym w analizie filmu Diaza jest kategoria czasu mesjańskiego, czyli rozszczepionego, który rozbija linearność i przyczynowość, zakłada współistnienie przeszłości niekoniecznie prawdziwych (Gilles Deleuze) oraz sprawia, że nie sposób odróżnić tego, co realne, od tego, co wyobrażone.

EN

Assuming that the revolution is an apocalyptic event, a secular variant of religious messianism (Leszek Kołakowski), the author of the article looks at the image of anti-colonial rebellion in Lav Diaz’s Lullaby to the Sorrowful Mystery (Hele Sa Hiwagang Hapis, 2016). The starting point is the hypothesis of the links between messianism and radical social movements in subaltern countries (Vittorio Lanternari, Eric J. Hobsbawm) and the concept of history as presented by Reynald C. Ileto, who, in his book Pasyon and Revolution, emphasized the need for considering materials omitted in the official narrative, such as poems, songs, novels, letters, and folk tales because they allow us to gain a better comprehension of political events. The central operational concept in the analysis of Diaz’s film is the category of ‘messianic’ or split time, which breaks linearity and causality by assuming the coexistence of pasts that are not necessarily true (Gilles Deleuze) and making it impossible to distinguish what is real from what is imagined.

Keywords

PL

rewolucja; czas mesjański; kolonializm; fabulacja; Filipiny

EN

revolution; messianic time; colonialism; fabulation; Philippines

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2023
• Issue: 123 Tempo i rytm
• Pages: 6-24

Contributors

author

Loska Krzysztof

• https://orcid.org/0000-0003-4078-798X

References

• Arendt, H. (1991). O rewolucji (tłum. M. Godyń). Kraków: Wydawnictwo X – Dom Wydawniczy Totus.
• Bergson, H. (2007). Dwa źródła moralności i religii (tłum. P. Kostyło, K. Skorulski). Kraków: Wydawnictwo Homini.
• Deleuze, G. (2008). Kino. 1: Obraz-ruch. 2. Obraz-czas (tłum. J. Margański). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Desroche, H. (1969). Dieux d’hommes: Dictionnaire des messianismes et mïllenarismes de l’ère chrétienne. Paris: Mouton.
• Finnane, G. (2016). Wayfaring in the Megacity: Tsai Ming-liang’s „Walker” and Lav Diaz’s „Melancholia”. W: K. Benesch, F. Specq (red.), Walking and the Aesthetics of Modernity:
• Pedestrian Mobility in Literature and the Arts (ss. 115-117). London: Palgrave Macmillan.
• Grosoli, M. (2021). Never, Always and Already Saved: A Soteriological Reading of „Norte” and „Florentina Hubaldo, CTE”. W: P. Patra, M. Kho Lim (red.), Sine ni Lav
• Diaz: A Long Take on the Filipino Auteur (ss. 51-62). Bristol: Intellect.
• Guarneri, M. (b. d.). Action! Conversations with Lav Diaz (2010-2020). Bologna: Massimiliano Piretti Editore.
• Guarneri, M. (2017). Lav Diaz (2017): No Forgiveness Without Justice. Débordements.fr. https://www.debordements.fr/Lav-Diaz-2017
• Hanson, S. E. (1997). Time and Revolution: Marxism and the Design of Soviet Institutions. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
• Hobsbawm, E. J. (1971). Primitive Rebels: Studies in Archaic Forms of Social Movement in the 19th and 20th Centuries. Manchester: University of Manchester Press.
• Ileto, R. C. (1979). Pasyon and Revolution: Popular Movements in the Philippines, 1840-1910. Quezon City: Ateneo de Manila University Press.
• Kołakowski, L. (1979). Rewolucja jako piękna choroba. Aneks, (22), ss. 3-15.
• Lanternari, V. (1962). Messianism: Its Historical Origin and Morphology. History of Religions, 2 (1), ss. 52-72.
• Lanternari, V. (1963). The Religions of the Oppressed: A Study of Modern Messianic Cults. New York: Alfred A. Knopf.
• Marks, K. (1949). Osiemnasty brumaire’a Ludwika Bonaparte. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka”.
• Perkinson, J., Mendoza, S. L. L. (2004). Indigenous Filipino „Pasyon” Defying Colonial Euro-Reason. Journal of Third World Studies, 21 (1), ss. 117-137.
• Ratcliff, L. K. (1949). Filipino Folklore. The Journal of American Folklore, 62 (245), ss. 259-289.
• Rizal, J. (2007). El Filibusterismo: Subversion (tłum. S. Lacson-Locsin). Honolulu: University of Hawai’i Press.
• Rodowick, D. N. (1997). Gilles Deleuze’s Time Machine. Durham: Duke University Press.
• Struzik, A. (2013). Trickster – definicje, stan badań, rekonesans. Roczniki Humanistyczne, 61 (4), ss. 241-251.
• Walicki, A. (1971). Millenaryzm i mesjanizm religijny a romantyczny mesjanizm polski. Zarys problematyki. Pamiętnik Literacki, 62 (4), ss. 23-46.
• Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo: zarys socjologii rozumiejącej (tłum. D. Lachowska). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.